Нэр үг

ах [нэр үг] эцэг, эхээс төрсөн хүүхдийн эрэгтэй бөгөөд насаар илүү нь бага ах (ах нарын бага нь), их ах (том ах), өргөмөл ах (бусдаас өргөж авсан ах) ах дүү (хоршоо үг) (а.нэг эхээс төрсөн хүүхдүүд б.төрөл садан хүмүүс в.насаар зөрүү хүмүүс), ах дүү олуул бол биед амар, дөрөөн сур дөрөв бол хөлд амар (зүйр үг) (олон хүний бие биендээ түшигтэй байдаг) бусдаас нас ах, нас илүү худ ураг төрлийн нэртэй холбогдох насаар илүү эрэгтэйчүүдийг авгайлах нэр авга ах (эцгийн талын ах), нагац ах (эхийн талын ах), хадам ах (нөхөр буюу гэргийн талын ах) (шилжсэн утга) нас илүү эрэгтэй хүнийг хүндэтгэн дуудах нэр гомбо ах (гомбилүү), ах үсэг (монгол бичигт үгийн тэргүүнд орсон үсэг), ах зах (хоршоо үг) (а.ахчлах дүүчлэх ёс б.(шилжсэн утга) ёс суртахуун).
ахар [нэр үг] намар хяргасан хонины ноос ахар авах (хонь малын намрын богино үс ноосыг хяргах), хонины ахар (хонины хайчилсан богино үс ноос).
ахас [нэр үг] ахас захас (хоршоо үг) (ахас ихэс), ахас ихэс (хоршоо үг) (ахмад настай хүмүүс), ахас ухас хийх (бусдыг хүндлэх зэрэгт асар хөнгөн хөдлөх).
ахигч [нэр үг] дээшлэн дэвшиж урагшлагч дээшээ ахигч (дээшээ дэвшигч, өөдөө авирагч).
ахир [нэр үг] ахир шихэр (хоршоо үг) (аахар шаахар).
ахиц [нэр үг] ахих явц, урагштай байдал ахиц гаргах (ажил төрөл урдахиасаа сайжрах), ахиц олох (цааш дэвших, улам урагшлах), ахиц дөхөц (хоршоо үг) (юмны дэвжин дээшлэх, урагшлах байдал).
ахлаач [нэр үг] ахлах тэргүүлэх хүн ахлаач захлаач (хоршоо үг) (ахлах захлах хүн).
ахлагч [нэр үг] алив бүлэг, хэсгийн толгойлогч, тэргүүлэгч анчдын ахлагч (анчдын тэргүүн), овог аймгийн ахлагч (овог аймгийн тэргүүн) сүрэг тэргүүлж дагуулж явдаг, хүч тарга, ашиг шим сайтай мал тэмээн сүргийн ахлагч (тэмээн сүргийн манлай), хонины ахлагч (хонины манлай, хуц) спортын багийн тэргүүн сагсан бөмбөгийн багийн ахлагч (сагсан бөмбөгийн багийн тэргүүн) армид бага дарга нарын ахлах цол цэргийн ахлагч (улирсан ахлагч).
ахмад [нэр үг] (цэргийн нэр томьёо) дунд тушаалын офицерийн дээд цол ахмад цолтой (цэргийн дунд тушаалын хүмүүсийн дээд цол) хөлөг онгоцны дарга онгоцны ахмад (хөлөг онгоцны дарга).
ахуй [нэр үг] орон цаг, нөхцлийн эзлэн буй нийгмийн материаллаг амьдралын цогцос ахуй амьдраламьдрал ахуй (аж төрөл), ахуйн гэмтэл (ажлын бус цагаар тохиолдсон гэмтэл), ахуй нөхцөл (ямар нэгэн үйл ажлыг гүйцэтгэх нөхцөл боломж).
ахуйтан [нэр үг] аж ахуйтан (хувийн аж ахуйтай хүн).
ахуу [нэр үг] сансар, орчлон.
ац [нэр үг] юмны хоёр тийш гарсан салаа, салаа үзүүртэй мод, түүнийг засч өлгүүр хийдэг ацанд өлгөх (салаа үзүүртэй юманд өлгөх), ац шон (салаа бүхий шон) өвс хамах, овоолох багаж ацаар өвс нуруулдах (сэрээгээр өвс нуруулдах), модон ац (модон сэрээ) салаа ац адаг (мөрөн голын ус нуур далайд олон салаа салбар болон цутгах газар), (шилжсэн утга) хоёр өөр, хоёрдмол ац бодол (хоёрдмол бодол), ац будлиан (хоёрын хоорондох будлиан), ац нийлэх (хэргийг хоёр этгээдээс нийлэн шийтгэх), ац хагалах (нарийн ялгаж салгах, хоёр утгатай юмыг нэг тийш болгон шийдэх), ацан ь салаа ац туурайтан (хоёр хэлтэс туурайт амьтан, үхэр, хонь гэх мэт), ац түрүүнцэр (ургамал судлал) (урт найлзууртай, ишнийхээ үзүүрт сарвуулаг, түрүүрхүү залаатай, намгархаг нуга, эрэг дагуу ургадаг олон наст өвс).
ац [нэр үг] шагайны алц тал.
ац [нэр үг] ац өөш (загас барихад салаа гаргаж хийсэн хуурамч өөш).
ацаа [нэр үг] гацаа, тээг ацаа тайлагдах (хоёрдмол санааг нэг тийш болгон шийдэх).
ацаг [нэр үг] ямар нэгэн ажилд хөдөлмөрлөсөн хүн, хүчийг үнэлж өгөх хөлс түрээсийн төлбөр ацаг авах (өөр хүнийг төлөөлж ажилласныхаа хөлсийг авах), ацаг өгөх (өөр хүнээр ажил хийлгэснийхээ хөлсийг өгөх).
ацетон [нэр үг] органик нэгдэл, өнгөгүй шингэн ацетоноор арилгах (өнгөгүй шингэнээр арилгах), ацетоноор цэвэрлэх (өнгөгүй шингэнээр цэвэрлэх).
ач [нэр үг] ач тач (хоршоо үг) хүч тэнцүү, хэн хэнийгээ дийлэхээр биш, ана мана ач тач барилдах (харилцан ана мана ноцолдох).
ач [нэр үг] ач бач (хоршоо үг) (ана мана).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.