Нэр үг

арчлаа [нэр үг] арчлах үйлийн (нэр үг)
арчлага [нэр үг] усан заслын нэг арга, хэлбэр нойтон арчлага (нойтон алчуураар үрэх), арчлага тордлого (хоршоо үг) (арчилж тордох явдал).
арчлагч [нэр үг] арчлах үйлийг гүйцэтгэгч.
арчлал [нэр үг] арчлах үйлийн (нэр үг)
арчуул [нэр үг] арчуур, алчуур.
арчуур [нэр үг] юмыг цэвэрлэх, арчих, зүлгэхэд хэрэглэх эд бөсийн зэрэг зөөлөн зүйл алчуур аяганы арчуур (аяга арчих алчуур), нусны арчуур (хамар цэвэрлэх алчуур) юм бооход зориулсан эд бөсийн зэрэг зүйл толгойн арчуур (малгайн үүргээр хэрэглэх алчуур).
арчуур х. [нэр үг] а.а. тариалангийн зэрлэг өвс зэргийг тасчин арилгахад хэрэглэх зэвсэг.
арш [нэр үг] аглагт сууж, шашны ёсны бясалгал, даяан хийх хүн арш эмэгтэй (даяанч эмэгтэй), аршид суух (даяанчлах, аглагчлах).
арш [нэр үг] арш шувуу (амьтан судлал) (тогоруу шувуу).
аршлаг [нэр үг] аршлаг цэцэг (ургамал судлал) (хавраас намар хүртэл гоё сайхан, хурц шар цэцэг нь хэвээрээ байдаг нэг зүйл мод, буурцаг, навч нь эмд орно).
арьс [нэр үг] хүн, амьтны биеийн гадуур бүрхэж байдаг хөрс арьс бижрүүтэх (арьсанд жижиг улаан толбо гарч бэржийж улайх), арьс гуужих (арьс гуужин солигдох), арьс эвэрших (арьс хуурайшиж ширүүн болох, юманд талхигдан эвэрших), арьс элдэх (арьс боловсруулах), арьсан тарга (малын арьс, мах хоёрын завсар өөх суух), арьс өнгөний өвчин (анагаах ухаан) (арьс болон бэлгийн замаар дамжих халдварт өвчин), хонины арьс (хонины нэхий), арьс адсага (хоршоо үг) (хатсан муусайн арьс шир), арьс мах (хоршоо үг) (хүн, амьтны биеийн гадуур бүрхэж байгаа хөрс болон яс, арьсны завсардахь нэхдэс), арьс саарь (хоршоо үг) (арьс хөрс), арьс хөдөс (хоршоо үг) (хуучирч муудсан нэхий), арьс хөрс (хоршоо үг) (хүн, амьтны биеийн гадуурх бүрхэвч), арьс шөрмөс (хоршоо үг) (үс шөрмөс), арьс шир (хоршоо үг) (бог, бод малын нимгэн, зузаан арьс), арьс яс (хоршоо үг) (маш туранхай), арьс махаа холгох (ихэд ядарч зүдрэх) арьс махтай нь хатаах (ихэд зовоох, шаналгах, сэтгэлийн хар там эдлүүлэх), арьсыг нь хуулах (үхтэл нь зодох), арьсаа хуулуулах (үхтэлээ зодуулах), арьсандаа багтахаа болих (ихэд таргалах), арьсыг нь өвчих (а.арьсыг нь хуулах б.(шилжсэн утга) маш хэрцгийгээр зодож жанчих), харз ямааны арьс шиг (маш туранхай), арьс яс болох (хүн, амьтны маш их турах, ясан хэлхээ болох) алим, алмарад зэрэг томхон жимсний гадуур бүрхсэн хальс бэрсүүт жүржийн арьс (бэрсүүт жүржийн хальс).
арьс [нэр үг] хүний арьс, үс, нүдний өнгө, хамар уруул, толгойн хэлбэр, биеийн бүтэц зэрэг бие цогцосын шинж чанар, төсөө тоймоор нь хүн төрөлхтнийг ангилсан нэгэн бүлэг арьсны онол (арьсны үзэл), арьсны үзэл (арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхах үзэл), арьс өнгө (хоршоо үг) (үндэстэн ястны зүс царай). арьс(ан) арьсан бөднө (амьтан судлал) (бөднө шувууны нэг зүйл).
арьсанцар [нэр үг] арьсны оронцог, жижигхэн муу арьс.
арьстан [нэр үг] арьсны өнгөөр нь нэгтгэн ангилсан нь монголжуу арьстан (шар арьстай хүмүүс), өнгөт арьстан (латин америкийн иргэд), улаан арьстан (индианууд), хар арьстан (негрүүд), цагаан арьстан (цагаан арьстай европчууд), шар арьстан (шар арьстай азийнхан).
арьсч [нэр үг] арьсч цох (амьтан судлал) (хуурай орчинд дуртай, хог ургамал, амьтны сэг иддэг цохын дээд овгийн шавж).
арьсчин [нэр үг] арьс элдэж боловсруулдаг хүн арьс цуглуулж, зардаг хүн.
арьяан [нэр үг] арьяан ууль (амьтан судлал) (ууль шувууны нэг зүйл).
арьяах хуучир. [нэр үг] тээнэгэлзэх, эргэлзэх.
асаагуур [нэр үг] шатагч шингэн бүхий тамхи асаах, ноцоох оньсон хэт асаагуураар асаах (тамхи асаах хэрэгслээр асаах)
асаагч [нэр үг] ноцоож, асаах зүйлийг эрхлэн ажиллуулдаг хүн гэрэл асаагч (гэрэлтүүлэх үйлийг эрхлэгч хүн).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.