Нэр үг
аяг [нэр үг]
элдэв авир, ааш аяг нь хөдлөх (ааш нь хөдлөх), аяг үзүүлэх (элдэв ааш үзүүлэх), аяг аашааш аяг (хоршоо үг) (авир аяг) хөгжмийн зохиолын зохирлын нэг бүхэл санаа агуулсан хамгийн жижиг хэсгийн нэг.
аяга [нэр үг]
хоол унд идэж уух бяцхан сав алтан аяга (а.алтаар хийсэн аяга б.алтадсан аяга), мөнгөн аяга (а.мөнгөөр хийсэн аяга б.мөнгөлсөн аяга), модон аяга (модоор ухаж хийсэн аяга), аяга жүнз (хоршоо үг) (хундага жүнз), аяга угаах (шаазан угаах, цэвэрлэх), аяга пял (хоршоо үг) (аяга таваг), аяга сав (хоршоо үг) (хоол унд идэж уух болон хийх эд хэрэглэл), аяга савх (хоршоо үг) (шаазан савх), аяга суулга (хоршоо үг) (сав суулга), аяга таваг (хоршоо үг) (цай уух болон хоол идэх хэрэглэл), аяга шаазан (хоршоо үг) (аяганы ерөнхий нэр), аяга шанага (хоршоо үг) (юм уух, идэх болон хутгаж авах хэрэглэл), аяга тагш (хоршоо үг) (а.ойр зуурын хэрэглээний жижиг сав хэрэглэлийн зүйл б.(шилжсэн утга) бага сага), аяга ёроолдох (цаг нөгцөөж удтал цай уугаад суучихах), аягаа хонхойлох (хоолоо идэж дуусах), аяганы зүлгүүр, амны зугаа болох (бусдад шоологдон яригдах), аяганы амсар зуух (удтал өлөн байсны эцэст унд хоол идэж уух), аяганы амсар зуулгах (а.удаж удаж сая нэг ундалж хооллох б.цай хоолоор дайлах), аягатай цайгаа даахгүй (бага, балчир гэж хэтэрхий басамжилсан санаа), алтан аяганаас ус уух (аз жаргалд хүрэх, хэрэг бүтэх), орох орон оочих аягагүй (ядуу хоосон), аягатай цай руугаа шороо цацах (өөрөө өөртөө балаг тарих), амьд явбал алтан аяганаас ус ууна (зүйр үг) (амьд явсан хүн их юм үзнэ), аяга нь хагарч тогоо нь цоорсон (зүйр үг) (аяга цай ч өгөхгүй харамч), аяга цай уух зуур арав хувилах (зүйр үг) (олон ааштай, зан төлөв тогтворгүй байдал), аягагүй бол амгүй (зүйр үг) (аягагүй бол хоол идэхгүй, урьдын цагт монгол хүн аянд үргэлж аягатайгаа явдаг байснаас бий болсон хэллэг), аяга шанага боловч хар хуртай, айл гэр боловч тар туртай (зүйр үг) (хүний амьдралд байх яль шальгүй зөрчлийг дэвэргэх, сүр болгох хэрэггүй), аяганы алчуур, архины зууш (зүйр үг) (олны элэг доог болсон, муу муухай хэрэг), аяганы хариу өдөртөө, агтны хариу жилдээ (зүйр үг) (бусдад хийсэн тус хариутай байдаг, бусдад хэдий тус хийвэл өөрт төдий чинээ тустай), аяганы алгаас, адууны алаг дээр (цэцэн үг) (хань нөхөддөө ялгаагүй, адил тэгш хандахыг сургасан хэллэг) шингэн, үйрмэг зүйлийг хэмжих нэгж аяга будаа (нэг аяга дүүрэн будаа), аяга цай (нэг аяганд хийсэн цайны хэмжээ), аяга будаандаа атга шороо хийх (биедээ гай тарих), аяга хоолоо хагаслалцаж, ам цайгаа хуваалцах (зүйр үг) (жаргал зовлонгоо хамтатгах) (шилжсэн утга) бага сага нүдний ухархай.
аяга [нэр үг]
аяга тахимлаг (шашны нэр томьёо) (гэлэн сахилтан). аяга(н) аяган цэцэг (ургамал судлал) (урт цагаан үндэслэг иштэй, навч нь зууван хэлбэртэй, гол горхи, нуур цөөрмийн хөвөө, элсэрхэг газар ургадаг нэг наст өвс, иш нь эмийн найрлагад орно).
аягавч [нэр үг]
аяганы бариулт суурь мөнгөн аягавч (аяганы бариулт мөнгөн суурь), шаазан аягавч (аяганы бариулт шаазан суурь).
аягачин хуучир. [нэр үг]
урьдын цагт хаад ноёдод ойр зуурын ажил, хоол унд хийдэг гэрийн зарц эмэгтэй аягачин хүүхэн (зарц хүүхэн, шивэгчин хүүхэн), аягачин шивэгчин (хоршоо үг) (хааны ордонд үйлчилдэг эмс), хаанаасаа хаалгач нь, хатнаасаа аягач нь (зүйр үг) (дээд албан тушаалтнаас доод тушаалтан нь илүү нөлөөтэй).
аягүйрхэл [нэр үг]
аягүйрхэх үйлийн нэр дургүйцэл аягүйрхэл төрөх (дургүйцэл төрөх).
аягүйцэл [нэр үг]
аягүйцэх үйлийн нэр, дургүйцэл аягүйцэл дургүйцэл (хоршоо үг) (эвгүйцэж эгдүүцэх сэтгэл).
аядал [нэр үг]
юмны эв нийц аядал муутай (эв нийцгүй), аядал сайтай (эв нийцтэй), арга аядал (хоршоо үг) (арга эв).
аяз [нэр үг]
гоцлол, цөөхүүл, найрал хөгжмийн бага бэсрэг хэмжээний зохиол аяз зохиох (бэсрэг ая зохиох).
аялагч [нэр үг]
уул хад, улс орон, тив дэлхийгээр жуулчлан явдаг хүн морин аялагч (мориор жуулчлагч), явган аялагч (явган жуулчин).
аялал [нэр үг]
аялах үйлийн нэр, аян, жуулчлал аялал хийх (аян хийх, аялах), аяллаар явах (жуулчлалаар явах), аялал жуулчлал (хоршоо үг) (аялах, жуулчлах үйлийн нэр), аялал жуулчлалын менежер (аялал жуулчлалын салбарт зохион байгуулах, удирдах ажил гүйцэтгэх мэргэжилтэн) түүх дурсгалын газар, байгалийн сайхан, музей, үзэсгэлэн зэрэгтэй танилцах, сонирхох, мэдэх зорилгоор спорт амралтыг хослуулан явах зугаалга дугуйн аялал (унадаг дугуйгаар зугаалах), морин аялал (мориор зугаалах) цэргийн шилжих хөдөлгөөн, аян.
аялга [нэр үг]
хүний хэл ярианд яс үндэс, нутгийн онцлог илрэх нь хэл аялга (хоршоо үг) (хэл ярианы хөг), аялга дуун (аялгуу дуун) сэтгэлийн элдэв хөдөлгөөнийг илэрхийлсэн утгатай, нэрлэх үүрэггүй, үл хувилах үг аялга үг (хэл шинжлэл)(аяа, ай даа, тий тий зэрэг үг).
аялга [нэр үг]
хоорондоо холбоо бүхий хөгжмийн эгшгүүдийн онол, гоо зүйн ухагдахуун, хөгжмийн агуулгыг илэрхийлэгч махбод, утга зүйн нэгж яруу аялга (уянгалаг хөг).
аялга [нэр үг]
аа чааваас (ээ, арай ч дээ чааваас) гайхах, эргэлзэхэд хэрэглэх аялга аа бүү мэд (ээ дээ, юу л лаа (ээ, ямар муухай юм бэ).
аялгуу [нэр үг]
дуу хөгжмийн тус тусдаа биеэ дааж, яруу сайхан сонсогдохоор нэгэн зэрэг дуурьсан эгшиглэх олон аяны цогцос нийлбэр нэр дуу аялгууны ухаан (хөгжмийн давхар олон аяны зохирол, найрал, хэлбэр шинжийг судлах ухаан), дуу аялгуу (хоршоо үг) (дуу авиа), хөг аялгуу (хоршоо үг) (хөгжмийн яруу сайхан хэмнэл) авианы уран яруу зохирол аялгуу сайхан (яруу зохиролтой) үг ярианы дуудлага, хөг хэл аялгуу (хоршоо үг)(хэл шинжлэл)(газар нутаг, нийгмийн талаар нягт холбоо бүхий хэсэг бүлэг хүний харилцдаг тухайн хэлний салбар, мөн тэдгээр салбар хэлнүүдийн ерөнхий нэр). аялгуу (нэр үг)(хэл шинжлэл)нэгэн хэлний доторх нутаг нутгийн хэл ярианы онцлог шинжит төрх аялгуу судлал (аливаа хэлний нутгийн аялгуу, аман аялгуу судалдаг хэл шинжлэлийн салбар), нутгийн аялгуу (нутаг нутагт хэлдэг аман яриа), үг аялгуу (хоршоо үг) (хэлний үндсэн нэгж болон түүний хэлэхүйн ялгаа).
аялгуутан [нэр үг]
уран яруу дуутан амьтан хэдий олон боловч, аялгуутан цөөн бол тусгүй (цэцэн үг) (амьтан бүхэн уянгалаг яруу дуугардаггүй) (хэл шинжлэл)тухайн хэлний тодорхой нэг аялгуугаар ярилцагсад халх аялгуутан (халх аялгуугаар ярилцагсад), хотгойд аялгуутан (хотгойд аялгуугаар ярилцагсад).
аялдагч [нэр үг]
хүнийг даган баясагч, эвсэгч.
аян [нэр үг]
аян шалтаг (хоршоо үг) (ямар нэг зүйлээр шалтаг хийж, өөр үйл хэргээс зайлсхийх завшаан олох, далим болгох).
аянга [нэр үг]
эсрэг тэсрэг цэнэг бүхий үүл ойртоход цэнэг харшилдан нүргэлэн цахих үзэгдэл аянга буух (цахилгаан буух), аянга гялбах (цахилгаан гялбах), аянга ниргэх (а.цахилгаан дайрах, цахилгаан ниргэх б.гай дайрах) аянга мөндөр (хоршоо үг) (тэнгэрт хуралдсан цахилгаан цэнэг болон агаарын мөсөн тунадас), аянга цахилгаан (хоршоо үг) (тэнгэрт хуралдсан цахилгаан цэнэг) хуучир. урьд цагийн хүмүүсийн төсөөллөөр бол тэнгэрээс буудаг аймшигтай, аюултай юм аянгын сум (газраас олдог энэхүү зэвт сум бол хүн төрөлхтөний хүрэл зэвсэгтэй байхад эдэлж байсан зүйл бөгөөд урьдын цагт хүмүүс үүнийг бороо орж цахилгаан цахих үед тэнгэрээс буудаг сум гэж үздэг байв), аянга буулгах (ихэд уурлах, хилэгнэн загнах).
аянтал [нэр үг]
алив юмны үндсэн дээр болох нөхцөл боломж, далим, дашрам, ялдар аянтал гарах (далим гарах), аянтал олдох (боломж олдох).