Нэр үг

нэгжил [нэр үг] нэгжин хайх байдал.
нэгжлэг хууль. [нэр үг] нууж далдалсан зүйлийг албан ёсоор эрж олохоор үзлэг хийх, нэгжих үйл ажиллагаа.
нэгжүүл [нэр үг] нэгжилт эрүүл нэгжүүл (хоршоо үг) (а.ямар нэгэн зүйлийг хууль эрхийн дагуу хайн эрэх үйл ажиллагаа) б.эрж хайх хүн) нэгжин хайх хүн нэгжүүл хүн (нэгжин хайх хүн).
нэгтгэл [нэр үг] нэгтгэх үйл байдал нэгтгэл хийх (тархай бутархай зүйлүүдийг хамтатган цуглуулж нэг цогц болгох), анги нэгтгэл (хоршоо үг) (зэвсэгт хүчний зохион байгуулалтын нэгж).
нэгч [нэр үг] тооны эхний орон.
нэлий [нэр үг] шингэн зүйл их хэмжээгээр асгаран тунасан нь улаан нэлий болох (цус ихэд гоожиж хавь орчноо бохирдуулан тунах).
нэлх [нэр үг] хучлага, манцуй.
нэлхий [нэр үг] нялх хүүхдийн хучлага өлгий, нэлх.
нэлэн [нэр үг] нэлэн нэлэн (нэлгэр зүйлийн олонтоо хөдлөх байдал), нэлэн нэлэн хийх (шингэн зүйлийн их хэмжээгээр тунаран долгилох).
нэмнээ [нэр үг] малын нуруунд нөмөргөн хучих эсгий, хөвөн зулж хийсэн зүйл нэмнээ оёх (малд нөмөргөх зүйл оёх).
нэмнээс [нэр үг] нэмнээний оронд хэрэглэх з(үйл үг)
нэмүүр [нэр үг] нөхөн нэмж гүйцэлдүүлсэн ба дагалдуулсан зүйл нэмэр нэмүүр зоос (цалин хөлснөөс гадна амьдралд туслан өгөх мөнгө), нэмүүр нөхвөр (хоршоо үг) (нэмж нөхөх зүйл), нэмүүр нөхвөр хайх (нэмэр болох зүйл хайх).
нэмэгдэл [нэр үг] нэмж өгөх буюу өгсөн зүйл нэмэгдэл тэжээл (өдөр тутмын хэрэгцээт хүнснээс гадна нэмж өгч буй хүнсний зүйл), нэмэгдэл авах (цалин болон ямар нэгэн зүйлийг авах хэмжээнээсээ илүү авах).
нэмэгдэхүүн [нэр үг] нэмж байгаа тоо нэмэгдэхүүнийг олох (нэмэх тоог олох).
нэмэгдэц [нэр үг] нэмэгдсэн хэмжээ өвсний нэмэгдэц (өвсний нэмэгдсэн хэмжээ), нэмэгдэц ихтэй (нэмэгдсэн хэмжээ ихтэй) нэмсэн нь.
нэмэлт [нэр үг] нэмэн нөхвөрлөсөн хэсэг нэмэх үйлийн үр дүнг заасан нэр нэмэлт даалгавар (нэмж өгсөн даалгавар), нэмэлт хийх (ямар нэгэн зүйлийг нэмж хийх), нэмэлт нүүр (ном зохиолын дотуур нүүрийг гэмтэл, бохирдолтоос хамгаалах гэж хийдэг байсан нэг тал нь цулгуй хуудас), өсөлт нэмэлт (хоршоо үг) (өсөн нэмэх үйл явц), тайлбар нэмэлт (хоршоо үг) (ямар нэгэн зүйлийг нэмж тайлбарлан нөхвөрлөсөн нь), хүч нэмэлт (хоршоо үг) (хүч нэмсэн нь).
нэмэр [нэр үг] нэмж өгөх зүйл хүнсний нэмэр (хоол хүнсний үндсэн бүтээгдэхүүний хажуугаар жийрэг болгон хэрэглэх зүйл), нэмэр нөхвөр (хоршоо үг) (нөхвөр болгон өгөх хувь) тусламж дэмжлэг, тус нэмэр авах (тусламж авах), нэмэр болохнэмэр өгөх (тус дэм болох), нэмрийн гунж (гурван насандаа тугалласан үнээ), нэмрийн зусаг (шүдлэх насандаа төллөсөн бог мал), нэмэр хандив (хоршоо үг) (ажил хэрэгт тусламж болгон өгч буй зүйл), тус нэмэр (хоршоо үг) (тусламж дэмжлэг, туслалцаа), хувь
нэмээс [нэр үг] зохих хэмжээнээс илүү нэмж байгаа зүйл (шилжсэн утга) чирэгдэл төвөг нэмээс болох (тээр дараа, төвөг болох).
нэр [нэр үг] юм үзэгдлийг үгээр ялган тэмдэглэсэн нь овог нэр (тухайн хүний эцгийн болон өөрийн дуудах үг), овог нэрийг асуух (өөрийн нь болон эцгийнх нэр хэн гэдгийг асуух), газар усны нэр (тухайн газар, усанд оноон өгсөн үг), нэрсийн жагсаалт (хүн болон бараа бүтээгдэхүүн зэргийн нэрийг цагаан толгойн дарааллаар бичсэн хүснэгт), зарлагын нэр (зарсан зүйлийг бичсэн жагсаалт), сонины нэр (тухайн сонинд оноосон үг), оноосон нэр (хэл шинжлэл)(бусдаас ялгаж тусгайлан өгсөн үг), хийсвэр нэр (хэл шинжлэл)(бодот бус ухагдахуун илэрхийлэх үг), жинхэнэ нэр (а.тухайн хүнийг төрөхөд нь өгсөн албан ёсны дуудах үг б.(хэл шинжлэл)хүн, амьтан, юм үзэгдэл хийгээд бодот тодорхой, ерөнхий хийсвр аливаа ухагдахууныг заан илрхийлэх үг), нэр томьёо (хэл шинжлэл)(шинжлэх ухаан техникийн ухагдахууныг тэмдэглэсэн үг), нэр төрөл (хоршоо үг) (ямар нэгэн зүйлийг бүлэглэн хуваасан нь) хүн, амьтанд оноож өгсөн дуудах үг нэр бүхий (нэр дурьдсан), нэр дурьдсан (оноож өгсөн дуудах үг нь гарсан, нэр гарсан), нэр дурьдсан хүмүүс (нэр гарсан хүмүүс), нэр зээлдэх (нэр зээлэх), нэр зээлэх (бусдад оноон өгсөн үгийг өөртөө завшин ашиглах), нэр мэдүүлэх (а.нэрээ хэлж танилцуулах б.ямар нэгэн ажил хэрэгт оролцохоор бүртгүүлэх), нэр цээрлэх (жинхэнэ нэрийг хэлэхгүй, ямар нэгэн нэрээр орлуулан нэрлэх), нэр хамтрах (ямар нэгэн зүйлийг хамт хийсэн хүмүүсийг дараалуулан бичих), нэр цохох (олны дотроос оноох, онцлон дуудах), нэр ташлах (нэр цохсон хүний дараа дэдлүүлэн нэрийг зааж оруулах), нэр дэвших (сонгуульд ажилд оролцохоор албан ёсоор мэдэгдэх), нэр дэвшүүлэх (сонгуульт ажилд оролцуулахаар нам болон ямар нэгэн байгууллагаас нэрийг нь тодорхойлон гаргах), нэрээ татах (аливаа албан тушаал болон сонгуульд нэр дэвшүүлснээ болих), нэрийн өмнөөс (төлөөнөөс), нэрийн хуудас (а.овог нэр, хаягаа бичсэн жижиг хэрчмэл цаас б.тухайн хүн болон албан байгууллагыг төлөөлж чадахуйц шилдэг зүйл), нэрийн цэс (хүний нэрсийг дэс дараалан бүтээсэн бүртгэл), багын нэр (хүүхэд үед нь дууддаг байсан үг), нэр ус (хоршоо үг) (тухайн хүний овог нэр, харьяалал), нэр нүүрээ барах (олонд хүндгүй болох, муу хэлэгдэх), нэр муудах (олонд хүндгүй болох), нэр хугарах (алдар нь муудах, олонд хүндгүй болох), нэхий бүтнээс нэр бүтэн дээр (зүйр үг) (олонд хүндлэгдэн амьдрах хэрэгтэй), хүний газар нэр хугарахаар, өөрийн газар яс хугар (зүйр үг) (харьд явахад нэр төр хамгийн чухал), хүн нэрээ, тогос өдөө (зүйр үг) (нэр төрөө бодох нь чухал) алдар, дуурсгал нэр алдарших (алдар нь олон түмэнд түгэх), нэр гутах (нэр гутрах), нэр гутрах (нэр алдар нь доройтож муудах), нэрд гарах (нэр алдар нь нийтийн дотор товойж тодрох), нэрд гарсан эрдэмтэн (алдартай эрдэмтэн), нэр муутай (нэр алдар нь гутаж доройтсон), нэр сайтай (олон түмэнд хүндтэй), нэр олох (а.нэртэй болох, нэр алдар нь түгэх б.(шилжсэн утга) бусдад сайн хүн мэт харагдахыг хичээх), нэр харах (а.нэрээ бодох б.нэр хүнд, алдар тушаалыг нь харгалзан ялгаварлах), нэр цагаатгах (нэр муудсан шалтгааныг олж холбогдох газрын шийдвэрээр нэр төрөө сэргээх), нэр цэвэрлэх (нэр муудах болсон шалтгааныг олж цагаадах), нэрээ бодох (а.нэр төрөө эрхэмлэн хайрлах б.(шилжсэн утга) нэрэлхэх), нэрээ хайрлах (нэр төрөө эрхэмлэх), нэр ашиг (хоршоо үг) (нэр төр хөөцөлдөх сонирхол), алдар нэрнэр алдар (хоршоо үг) (а.тухайн хүнийг төрөхөд өгсөн дуудах үг б.(шилжсэн утга) олонд түмэнд үнэлэгдэх байдал), нэр алдар нь түгэх (алдар нь олонд түгэн тархах), нэр нөлөө (хоршоо үг) (нэр хүндтэй, бусдад нөлөөлж чадахуйц), нэр төр (хоршоо үг) (алдар хүнд), нэр сүр (хоршоо үг) (алдар цол, хүч чадал), нэр хүнд (хоршоо үг) (олон түмэнд үнэлэгдэх байдал, алдар нэр), нэр цол (хоршоо үг) (а.алдар, хэргэм зэрэг б.(шилжсэн утга) хоч), нэр цуу (хоршоо үг) (олон даяар магтагдаж дуурссан алдар), нэр хүндээ алдах (нэр нүүрээ барах) сайн нэрийг хүсэвч олдохгүй, муу нэрийг хусавч арилахгүй (зүйр үг) (нэр сайтай болох бэрх, нэгэнт муу нэртэй болбол түүнээс салах бүр ч хэцүү), нэрийг бодвол хор, нүүрийг бодвол хир (зүйр үг) (нэр ашиг, алдар хүндийн хойноос хэтэрхий хөөцөлдвөл эцэстээ муу үр дүнд хүрнэ) үйл явдлын ор мөр нэр хэмээх (зэмдэглэх, хагас дутуу гүйцэтгэх), нэр зүүх (ажил хэргийг хагас дутуу хийн оромдох), нэр оролцох (а.тухайн ажил хэрэг, явдлыг хийж гүйцэтгэхэд хамтран ажиллах б.(шилжсэн утга) нэр зүүх), ор нэрийн төдий хийх (хагас дутуу хийх, нэр зүүх), нэртэй цэцэг (ургамал судлал) (шимтэй хөрс, сийрэг ой модон дотор ургадаг бут мод, үндэс навч нь эмэнд орно).
нэрвэгдэл [нэр үг] нэрвэгдэх үйл байдал гамшгийн нэрвэгдэл (гамшигт өртөгдсөн байдал).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.