Нэр үг

нугалагч [нэр үг] нугалах үйлийг гүйцэтгэгч.
нугалал [нэр үг] нугалах (үйл үг)
нугалам [нэр үг] сээр нуруу, хүзүү зэрэг ясны үе хоорондын зай хүзүүний нугалам (хүзүүний ясны үе хоорондын зай) сээр, нуруу зэргийн нэг үе яс гурван нугалам нуруу (нугалсан гурван үе нуруу).
нугалбар [нэр үг] дээл, цаас зэрэгт гаргасан хуниас нугалбар гаргах (хуниас хийх) хуучир. цаас нугалж бичсэн айлтгал бичиг нугалбар бичих (цаас нугалан айлтгал бичих) дуу хөгжмийн янз бүрийн айзам цохилго шүлгийн хэмнэл үүсгэх хэмжээ.
нугалмай [нэр үг] нугалам.
нугалуур [нэр үг] зарим амьтны ходоодны үзүүрийн зузаан хэсэг, түүний нэг хэрчим нугалуур идвэл
нуган хуучир. [нэр үг] хөвгүүн, эрэгтэй хүүхэд нуган заяах (эрэгтэй хүүхэд төрөх), нуган хүүхэд нутгаа эзэмшинэ, охин хүүхэд өнгө шилэгдэнэ (зүйр үг) (хүү голомтоо сахиж, охин эр даган харьд одно).
нугараас [нэр үг] нугарсан нь нугараасаараа салах (нугарсан хэсгээрээ салах).
нугараач [нэр үг] нугарах үзүүлбэр үзүүлэгч.
нугарагч цирк. [нэр үг] биеэ үегүй мэт хөдөлгөн нугарч үзүүлэгч нугараач уран нугарагч (нугарах үзүүлбэр үзүүлдэг хүн).
нугарал [нэр үг] нугарах үйл гэрлийн нугарал (гэрэл муруй замаар тархах үзэгдэл), дотоод нугарал (хэл шинжлэл)(үгийн язгуурын аль нэг авиа сэлгэн хэл зүйн утга өөрчлөгдөх ёсон), нугарал цөхрөл (хоршоо үг) (үйл ажиллагаанд бэрхшээл тохиолдож, найдваргүй болсон нь).
нугаралт [нэр үг] уран нугаралт цирк. (циркийн урлагийн уран нугарах үзүүлбэр)
нугарш [нэр үг] нугарах боломж.
нугац [нэр үг] биеийг далдлан нуух газар нугац суух (биеэ далдлах газар суух).
нугачаа [нэр үг] олон гуу жалга атираа замын нугачаа (олон гуу жалга дараалсан бартаа ихтэй зам), дов нугачаа (хоршоо үг) (ойр ойрхон, зэрэгцээ буй жалга, атираа) (шилжсэн утга) зовлон бэрхшээл.
нугдас [нэр үг] намрын ноорхой үстэй гөрөөсний арьс.
нугдга [нэр үг] нугдга нугдга (нугдгар зүйлийн олонтоо хөдлөх байдал) нугдга нугдга хийх (нугдгар зүйлийн байн байн хөдлөх).
нуд [нэр үг] улаан нуд (анагаах ухаан) (нэгэн зүйлийн халдварт өвчин, ихэвчлэн таваас доош насны хүүхдүүд өвдөнө). нударга(н) (нэр үг) монгол дээлийн ханцуйны үзүүрт хийх туурайн хэлбэртэй хөвөө нударга буулгах (а.нударгаа доош нь унжуулах б.(шилжсэн утга) зодох), нударгаа сэгсчих (дээлийн үзүүрт байх туурайн хэлбэрт зүйлээ олон дахин сэгсрэх), нударга сөхөх (нударгаа эргүүлэх), нударга тавих (нударга унжуулах), нударга шамлах (нударгаа сөхөн зодохыг завдах), булган нударга (булганы арьсаар хийсэн нударга), хар хурган нударга (хар хурганы арьсаар хийсэн нударга), нударган үндэс (ургамал судлал) (өндөрдүү, модон дотор ургадаг олон наст өвс, үндэс нь эмд орно), шувуун нударга (ургамал судлал) (ууланд ургах, үндсээр нь гурил хийж идэх нэг зүйл навчирхаг ногоо) зангидсан гар нударга зангидах (гарын таван хурууг чанга атгах) нударга далайх (гараа зангидан цохихыг завдах), нударга гүйлгэх (нударга зангидан ёврох, цохих), нударга амсуулах (зодох), нударга зөрүүлэх (зодолдох), нударгаар үзэлцэх (мод чулуу зэрэг ямар нэгэн зэвсэг хэрэглэлгүй гараар зодолдох), нударган зодоон (гараар хүч үзэн тэмцэлдэх нь), нударган эрдэм (зэвсэг хэрэглэлгүйгээр гараар тулалдах урлаг), нулимс унагахаар нударга зангид (зүйр үг) (зовлон тохиолдоход сэтгэлийн хат, тэвчээртэй байх хэрэгтэй), ухаантай хүн үгээрээ сургах, ууртай хүн нударгаараа сургах (зүйр үг) (хүн бүрийн сургах арга адилгүй) (шилжсэн утга) дадлага, чадвар нударга суух (дадал, чадвартай болох) өөрийн чадал чинээ, эрх мэдлээрээ түрээ барих байдал нударга заах (а.дадлага, чадвараараа тэргүүлэх б.хүчээр үзэх), нударган баян (а.ядуусыг дарлан мөлжигч баян этгээд б.үе дамжсан хөрөнгөтөн) хүч чадалтай, төлөв төвшин тэднийх чинь нударгатай айл байна. (ярианы үг, хэллэг), нударгатай сайхан эр байна (төлөв төвшин сайхан эр байна).
нулимдас [нэр үг] нулимж гаргасан цэр, шүлс цустай нулимдас (нулимж хаясан цэр, шүлс цустай байгаа нь).
нулимс [нэр үг] нүдний булчирхайнаас гарах тунгалаг шингэн нулимсны булчирхай (тунгалаг шингэн ялгаруулагч булчирхай), нулимсны сувганцар (нулимсны цэгүүдийг нулимсны ууттай холбосон нарийхан хоолой), нулимсны уут (хамар, нулимсны сувгийн дээд талын өргөссөн хэсэг), нулимсны хөхлөг (нүдний дотор өнцөг дэх махлаг ургацаг), нулимсны цэг (нулимсны хөхлөг дээр байх жижиг сүв), нулимс асгарах (нүднээс тунгалаг шингэн ихээр гарах), нулимс алдах (уйлах), нулимсаа барах (их уйлах), нулимсаа барих (уйлахыг тэвчих), нулимсаар будах (нүднээсээ тунгалаг шингэнийг их хэмжээгээр асгаруулах, гаргах), нулимс бүрхэх (нүдний аяга ус мэт шингэнээр дүүрэх), нулимс гүйлгэнэх (нүдний аяганд тунгалаг шингэн бий болох), нулимс дусах (нүднээс тунгалаг шингэн дусал дуслаар гоожих), нулимс дүүрэх (нүдний аяга тунгалаг шингэнээр дүүрэх), нулимс мэлмэрүүлэх (нулимс урсган чимээгүй уйлах), нулимсаа нуух (уйлж байгаагаа хүнд мэдэгдэхгүй гэж нуух), нулимс унагах (нүднээс шингэн зүйл асгаруулах), нулимс хатах (нүдэнд хурсан тунгалаг шингэн ууршиж үгүй болох), нулимс хурах (шингэн тунгалаг зүйл нүдийг бүрхэх), нулимс эгших (нүдэнд хурсан тунгалаг шингэн алга болох), баярын нулимс (баярлах, сэтгэл хөөрөх үед нүднээс гарах тунгалаг шингэн), гомдлын нулимс (ямар нэг зүйлд гомдоход нүднээс гарах тунгалаг шингэн), зовлонгийн нулимс (зовсны улмаас нүднээс гарах тунгалаг шингэн), хагацлын нулимс (салж хагацах үедээ уйлах нь), усан нулимс (нүднээс тунгалаг шингэн ус шиг ихээр асгарах нь), хар нулимс (гуниг, уйтгарын нулимс), өвөр дүүрэн нулимс (асгартал уйлж дээлийнхээ өврийг норгох), доголон нулимс (ганц нэг дусал нулимс), нус нулимс (хоршоо үг) (нүд болон хамраас гарах шингэн зүйл), нүүрээ нулимсаар угаах (а.маш их уйлах б.маш их зовох, зүдрэх), нулимс унагахаар, нударга зангид (зүйр үг) (зовлон тохиолдоход сэтгэлийн хат, тэвчээртэй байх хэрэгтэй).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.