Үйл үг

царцмагтах [үйл үг] шингэн юмны царцаж эхлэх.
царцуудах [үйл үг] хэтэрхий царцуу болох хоол царцуудах (хоол хэтэрхий царцуу байх).
цасдах [үйл үг] цас ихдэх, хэтэрхий цастай болох.
цаслах [үйл үг] цас бага орсон үед, малыг цастай газар бэлчээн, цас идүүлэн ундлах мал цаслах (малыг цастай газар бэлчээн цас идүүлэх).
цасрах [үйл үг] цас орох.
цастах [үйл үг] цас ихтэй болох.
цатгалдах [үйл үг] хоол унд ихдэж, хэтэрхий цатгалан болох морь малыг сойгоогүйн улмаас холын замд явах нь муу болох.
цатгах [үйл үг] бусдыг цадтал идүүлэх хүүхдээ цатгах (сүү сайтай эх хүн хүүхдээ хөхөөрөө хооллож цатгалан байлгах).
цахдах [үйл үг] цахаар юмыг тулах цаханд юм өлгөх.
цахилах [үйл үг] хэтийг байн байн цахих.
цахилах [үйл үг] цахилгаан байн байн цахих цахилгаан цахилах (цахилгаан байн байн цахих).
цахилах [үйл үг] мал, гөрөөсний ижил сүргээсээ цойлон гарч, хурдлан давхих гөрөөс цахилах (гөрөөс сүргээсээ цойлон явах), ямаа цахилах (ямаа сүргээсээ цойлон явах).
цахилгаанжих [үйл үг] цахилгаан эрчим хүчтэй болох, цахилгаан эрчим хүчээр хангагдах цахилгаантай болох. цахилгаантах (үйл үг)(мал эмнэлгийн нэр томьёо) морь малын нүдний аньсганы дотор мөгөөрс мэт түнтгэр хатуу юм ургах нэгэн зүйл өвчин. цахилгаанч(ин) (нэр үг) цахилгааны мэргэжилтэн цахилгаанч залуу (цахилгааны мэргэжилтэй залуу).
цахилгаанчлах [үйл үг] цахилгаан эрчим хүч өргөн хэрэглэдэг болох (шилжсэн утга) цахилгаан мэт түргэн хөдлөх.
цахирдах [үйл үг] хэтэрхий цахир болох дуу нь цахирдах (дуу нь хэтэрхий цахир, хатуу болох).
цахиуржих [үйл үг] цахиур мэт хатуу болох.
цахих [үйл үг] цахиурт уул тавьж, хэтээр хавирч гал гаргах хэт цахих (цахиурт уул тавин хэтээр хавирч гал гаргах) цахилгаан гялсхийх цахилгаан цахих (цахилгаан гялсхийх).
цахлайтах [үйл үг] (мал эмнэлгийн нэр томьёо) цахлай гарах, цахлай өвчин тусах бяруу цахлайтах (бяруунд цахлай өвчин тусах) (анагаах ухаан) хүний нүүрэнд цахлай гарах нүүр цахлайтах (хүний нүүрэнд цахлай гарах).
цахлах [үйл үг] цах, багана зэргээр юмыг тулгуурдах урагш татах, чангаахад хүн, малын хөдлөхгүй, хөлөө газарт чанга жийн зогсох морь цахлан зогсох (урагш чангаахад, морь хөлөөрөө газар уллан чанга жийж зогсох).
цахрах [үйл үг] морь мал, амьтны багтарснаас амнаас нь хөөс гоожих, гарах амнаас нь хөөс цахрах (амнаас нь хөөс гарах) их усны давалгаа хөөс мэт долгиж цалгих.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.