Үйл үг

тулгаварлах [үйл үг] тулгавар хийх.
тулгагдах [үйл үг] тулгалт хүлээх зовлонд учирч гачигдах албадагдах, тушаагдах.
тулгалах [үйл үг] тулалдах хоёр этгээдийн өөд өөдөөс ойртох.
тулгалах [үйл үг] амьтан цээжээ даахгүй урд хөлөө ойр ойр зөөж алхах.
тулгалах [үйл үг] тулга тавих тулган дээр тавих, тулга хэрэглэх тулгуур хийх.
тулгамдах [үйл үг] сандрах, тэвдэх, тулгарах ихэд тулгамдах (ихэд сандрах, гэнэт тулгарсандаа сандрах), хугацаа тулгамдах (хугацаа тулсандаа тэвдэх) тулгамдаад хэлж ярьж чадахгүй байх (гэнэт тулгарсандаа юу ярьж, хэлэхээ мэдэхгүй байх).
тулгарах [үйл үг] гэнэт таарах, мөргөлдөх, тулах, тулж очих, тулгардах нүүр тулгарах (биеэр учрах, таарах), тулгарч мэгдэх (гэнэт нүүр тулсандаа сандрах), харц тулгарах (харц мөргөлдөх), замд тулгарах (замд гэнэт дайралдах), тулгаран эргэх (тулж ирээд буцах), аюул тулгарах (аюул учрах) шахуу хүнд үүрэг, зорилт ирэх үүрэг хариуцлага тулгарах (үүрэг хариуцлага тулж ирэх), зорилт тулгарах (зорилт бий болох, зорилт тулж ирэх), сандарч тулгарах (сандарч мэгдэх) үе дутуу мултрах хуруу тулгарах (хурууны үе дутуу мултрах).
тулгардах [үйл үг] гагүйдэх, шинэдэж тэвдэх ажилдаа тулгардах (ажилдаа тэвдэх, дадлагагүйдэх), бичихдээ тулгардах (цаг нь тулснаас бичиж чадахгүй сандран тэвдэх).
тулгардах [үйл үг] мээх, эмээж бэрхшээх, сая нүүр учраад сандрах тулгардаад үг хэлж чадахгүй байх (сая нүүр учраад сандарсандаа үг хэлж чадахгүй байх).
тулгарлах [үйл үг] дахад хүч тэнцэн, мэх хийх зай өгөхгүй байх.
тулгах [үйл үг] хэт ойртуулах тулган тавих (хэтэрхий ойр тавих) юмыг хооронд нь хүргэх, харшуулах, мөргөлдүүлэх хундага тулгах (хундагыг хооронд нь харшуулах) хүлээлгэхээр албадан шаардах, сүрдүүлэх тулган хүлээлгэх (албадан хүлээлгэх, хүчээр хүлээлгэх), тулган шаардах (албадан шаардах, хүчлэн шаардах), тулган шаардах бичиг (даруй арга хэмжээ авахыг эрс шаардсан бичиг), буу тулгах (буудна хэмээн буу гарган сүрдүүлэх), хутга тулгах (ална хэмээн хутга гарган сүрдүүлэх), эрүү тулгах (эрүү шүүлт хэрэглэхээр сүрдүүлэх), ял тулгах (ял хүчээр өгөх, ял үүрүүлэх) харьцуулж үзэх, лавлаж үзэх хуулбарыг эхтэй нь тулгаж үзэх (хуулбар нь жинхэнэ эхтэйгээ таарч байгаа эсэхийг нягтлан үзэх), цагаа тулгах (цагаа таарч байгаа эсэхийг нь лавлан харах) юмыг угт нь хүргэх угт нь тулгах (угт нь хүргэх), мухардан тулгах (хэрэг явдлыг эцэст нь тултал хөөцөлдөх) (шилжсэн утга) хоёр юмыг хооронд нь шууд солих гаанс эмээл хоёроо тулгах (гаансаа эмээлээр тулж солих), морь хазаар хоёроо тулгах (морио хазаараар тулж солих).
тулгуурдах [үйл үг] тулгуураар тулах, тулж тогтоох тулгуурдаж баганадах (тулгуур болгон багана барих), тулгуурдаж тогтоох (тулгуур хэрэглэн тогтоох), хашаа тулгуурдах (хашаанд тулгуур хэрэглэх) тулгуураар онгоц сэлүүрдэх онгоц тулгуурдах (тулгуураар онгоц сэлүүрдэх).
тулгуурлах [үйл үг] тулгуураар тулах тулгуураар завь сэлүүрдэх.
тулгуурлах [үйл үг] түшиглэх ард түмний хүчинд тулгуурлах (ард түмнийхээ хүчинд түшиглэх).
тулих [үйл үг] ажилд мунгинах, түүртэх зовж тулих (түүртэх).
тултираатах [үйл үг] тультраа ярих.
тултичих [үйл үг] тультраа хүний ихэд зүдэн ярих.
тулхих [үйл үг] ир үзүүрийг мохоох.
тумалзах [үйл үг] умалзах.
тумархах [үйл үг] тунирхах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.