Үйл үг

савтархайдах [үйл үг] хэтэрхий савтархай болох, хувцас хунар зэргийн элэгдэж навтрах нөмрөг нь савтархайдах (нөмрөг нь элэгдэн урагдах).
савхдах [үйл үг] савхаар хавчин авах банш савхдах (баншийг савхаар чимхэн авах), гурил савхдах (гурилыг савхаар этэн авч идэх) савх хадах, тогтоох савхдан тогтоох (савх хадан тогтоох) савх шаах. савхи(н) (нэр үг) хонь, ямааны боловсруулсан арьс савхин бээлий (элдэж боловсруулсан арьсаар хийсэн бээлий), савхин гутал (хонь, ямааны боловсруулсан арьсаар хийсэн гутал) савхин малгай, цамц (боловсруулсан арьсаар хийсэн малгай, цамц), савхин эдлэл (амьтны арьсыг боловсруулан хийсэн бараа бүтээгдэхүүн), торгон савхи (тусгай технологиор боловсруулсан нимгэн болоод зөөлөн, чанар сайтай арьс), хиймэл савхидуураймал савхи (хонь, ямааны боловсруулсан арьсыг дуурайлгаж хийсэн илгэ),
савхилах [үйл үг] хонь, ямааны арьсыг боловсруулан савхи болгох савхиар бүрэх.
савхлах [үйл үг] савхаар хавчин авах гоймон савхдах (гоймонг савхаар этэн авах), хоол савхдах (хоолоо савхаар идэх) савх хадах байшингийн туурга савхдах (байшингийн туурганд савх мод хадах) заадас, тав юманд савх зуулгах.
савхрах [үйл үг] аливаа юм савх мэт ширхэгтэй болох мөс савхрах (мөс савхтай адил нарийн ширхэгтэй болох) сэврэх, чийг шүүс нь татрах мах савхрах (мах загсах).
савшрах [үйл үг] унжиж салбайх.
сагалдаргалах [үйл үг] сагалдаргаар торгох, уях сагалдаргыг нь сагалдаргалах (сагалдаргыг нь уях), унь сагалдаргалах (унийг ханын толгойд бэхлэх), сагалдаргалаагүй морийг барилаа гэж бүү бод, саадаглаагүй эмийг авлаа гэж битгий бод (зүйр үг) (үйл ажлыг найдвартай гүйцэтгэх хэрэгтэй) юманд сагалдарга хийх.
сагарах [үйл үг] сагсрах.
сагах [үйл үг] шингэн зүйл исэж гутсанаас хөөрч сагсайх, савнаасаа хальж асгарах тараг сагах (тараг исэж савнаасаа халих), гурил сагах (гурил ихэд исэж хөөх), хөөс сагах (хөөс асгарах), хужир сагах (а.хужир бурзайн ургах б.хужиртай усны ширгэх, нойтон юм хатах үед хужир гарч ирэх в.юманд хужир наалдах), исэж сагах (а.тараг зэргийн исэж сагсайх б.(шилжсэн утга) ямар нэгэн зүйл ихэд хуралдан бөөгнөрөх) (шилжсэн утга) идэж уусан зүйл огшин буцаж гарах гэж буй мэт болох уусан айраг сагах (айраг их ууснаас амаар буцаж гарах шахах) (шилжсэн утга) сэтгэл хөөрч сагсуурах дотор сагах (а.сэтгэл хөөрч догдлох б.яарч адган бачимдах), архиндаа сагах (архи ууснаас сэтгэл хөөрч агсамнах) (шилжсэн утга) зан ааш эвдрэх, давлиун зан гаргах хоолонд сагах (элбэг хангалуун байснаас зан ааш эвдрэх), амьдралд сагах (жаргалдаа ташуурах).
саглаганах [үйл үг] саглагар зүйлийн байнга хөдлөх.
саглагардах [үйл үг] хэтэрхий саглагар бо лох, хэтэрхий саглагар учраас тохиромжгүйдэх үс нь саглагардах (үс нь хэтэрхий саглагар болсноос зохимжгүй харагдах).
саглайх [үйл үг] саглагар болох навч саглайх (навч ихтэй байх), бут саглайх (бут саглагар харагдах), үс нь саглайх (өтгөн ширүүн үс нь арзайх).
саглалзах [үйл үг] саглагар зүйлийн сэгсэлзэн хөдлөх дэл нь саглалзах (адуу малын дэл хөдөлгөөнийх нь аясаар унжиж санжих).
сагсайх [үйл үг] сагсгар болох, тал тал тийшээ дэрвийж харагдах мод сагсайх (модны мөчир олон тийшээгээ унжих), үс сагсайх (үс сэгсийх) шингэн зүйлийн исэж сагах будаа сагсайх (будаа исэж муудах), өрөм сагсайх (өрөм гашилж дээш төвийх), тараг сагсайх (тараг сагах) (шилжсэн утга) биеэ тоосон байдал гаргах магтаалд сагсайх (магтаалд омогшин биеэ тоох), онгирон сагсайх (биеэ тоож сагсуу зан гаргах).
сагсайх [үйл үг] түлээг хөрөөдөн хураах.
сагсалзах [үйл үг] сагсгар юмны байн байн хөдлөх өвс сагсалзах (өтгөн, өндөр ургасан өвс найгах) (шилжсэн утга) дээрэнгүй, ширүүн зан авир гаргах уурлан сагсалзах (ихэд зандчин загнах), таахалзан сагсалзах (дээрэнгүй зан авир гаргах).
сагсаргатах [үйл үг] хүйтэнд юм цантах, цан тогтох цонх сагсаргатах (цонх цантах), шил сагсаргатах (шил цантах).
сагсганах [үйл үг] сагсгар зүйлийн байн байн хөдлөх зогдор сагсганах (зогдор нь унжин хөдлөх), чимэг нь сагсганах (олон чимэг зүүлт хоорондоо харшилдах) (шилжсэн утга) биеэ тоосон, дээрэнгүй зан авир гаргах доромжлон сагсганах (хэн нэгнийг дээрэлхэн басамжлах), уурлан сагсганах (зандчин хашгичих), агсганан сагсганах (учир утгагүй омогдон сүржигнэх).
сагсгардах [үйл үг] хэтэрхий сагсгар болох, сагсгарын учир зохисгүйдэх чимэг нь сагсгардах (чимэг нь хэтэрхий олон болох), сүүл нь сагсгардах (сүүл нь хэтэрхий өтгөн учраас тохиромжгүйдэх).
сагслах [үйл үг] сагсанд хийх алим сагслах (алим сагсанд хийх), талх сагслах (талх сагсанд савлах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.