Үйл үг

давчуурах [үйл үг] давчуу болж ирэх.
давчуусах [үйл үг] улам давчуу болох бачуурах.
давчуутах [үйл үг] давчуу зай муутай болох.
давших [үйл үг] урагшлах, ахих, урагш давших ахиж давших (өмнөхөөсөө урагш гарах, илүү ахих), урагшаа давших (улам улмаар ахиж, довтолсхийн явах), давшин ижилсэх (хэл шинжлэл)(авианы ижилслийн нэгэн зүйл), давших саа (анагаах ухаан) (тархины эд, эс тэмбүүгийн нянгаар өвчлөн саажих нэг зүйл өвчин), давших хөдөлгөөн (физикийн нэр томьёо) (биеийн аливаа хоёр цэгийг холбосон шулуун өөртэйгээ зэргэдээр хөдлөх хөдөлгөөн), давших хэнгэрэг хөгжим. (уртаашаа зургаан тохой, зургаан ямх, нүүр нь хэгдэсээр дөрвөн тохой, дунд бүслүүрээрээ арван хоёр тохой бүдүүн, тусгай суурин дээр тавигддаг, нүүр нь үүлт луу зурж чимэглэн модыг улаанаар ширддэг, монгол хөөмийн аймагт багтах нэг төрлийн хөгжмийн зэмсэг) дайсан этгээд рүү дайрах, довтлох давших буурах (хоршоо үг) (цэргийн дайралт эрчимжих, сулрах).
давшлах [үйл үг] байн байн давших урагш ухас ухасхийх уурлан тэмүүлэх уурлан давшлах (хүний зүг дайрч зодохоор оролдох), нохой давшлах (нохой тэмүүлэн дайрах), дайрах давшлах (хоршоо үг) (элдэв ширүүн үгээр доромжлон халдах).
давшуурах [үйл үг] юмны хойноос хэтэрхий хөөцөлдөх, эрэл хүсэл ахдах давшууран давшууран давцаг
давшуургадах [үйл үг] суух, хэвтэхэд дээлийнхээ хормойгоор тунтрах.
давшуурлах [үйл үг] ажил үйлд бусдыг шавдуулах, түрхрэн орох (шилжсэн утга) ханахаа мэдэхгүй зан гаргах.
давьдрах [үйл үг] олс зэрэг ширхэг зүйлийн ээдрэн ширэлдэх.
давьчих [үйл үг] унасан малаа хөл, дөрөөгөөр байн байн дэлдэн давирах морио давьчих (морио түргэн түргэнээр хавсран дэлдэх) давгинах, янших давьчих эмгэн (явгинуур эмгэн).
дагаваржих [үйл үг] дагаврын шинжтэй болох.
дагаварлах [үйл үг] дагалт болгох дагавар залгах, дагавартай болгох.
дагалдах [үйл үг] дагаж явах дагалдан гарах (араас нь дагаж гарах), дагалдан очих (бусдын үйл хэрэгт оролцон, хаа нэгтээ хүрч очих), дагалдах эр хуучир. (ноёны бараа болж явдаг, албат ард, ноёны хараат хүн) даган дуурайх, ойшоон зөвшөөрөх ам дагалдах (хүний ярьсан зүйлийг даган ярих) ажил мэргэжилд хэн нэгний үлгэр, заавраар суралцагч дагалдан ажиллагч (мэргэжилтэн хүнийг дагаж ажиллан дадлагажигч, орон тооны бус ажилтан), дагалдан багш (жинхэнэ багш болохоор дадлагажиж буй түр багш), дагалдан оюутан (багштай ойр шадар байж, арга барилыг нь өвлөгч оюутан), дагалдан сурагч (хэн нэгний чадварыг өвлөхөөр дагагч) хавсарга юм, туслах зүйл дагалдах ажил (гол ажил үүргээс гаднах дагалдуулан эрхэлж эзэгнэж байгаа үйлдвэрлэл), дагалдах бичиг (а.бараа материалыг явуулсан болон хүлээн авсныг тодорхойлох баримт бичиг б.агаарын болон авто тээвэр, усан зам, төмөр замаар бараа материал илгээснийг нотолсон үндсэн баримт бичиг), дагалдах зүйл (дагавар, дайвар юм), дагалдах үйлдвэрлэл (гол үйлдвэрлэлийн үүргээс гадуур дагалдуулан ажиллуулж байгаа үйлдвэрлэл).
дагамнах [үйл үг] дагамдаа хийж авах, хармайлах, халааслах юмаа дагамнах (юмаа халааслах).
дагах [үйл үг] юмны хойноос бараадан ойрхон явах, хамт байх нохой дагах (а.нохойн араас дагаж явах б.ямар нэг зүйлийн араас нохой дагаж явах), хүн дагах (а.араас дагах б.хүнтэй хамт явах гэж дурлах), голын хөвөө дагаж явах (голын эрэг хөвөөг бараадан явах) ойшоон зөвшөөрөх, аялдах дагаж дарвих (ямар нэг онцын зорилтгүйгээр бусдыг дагаж элдэв хөдөлгөөнд оролцох), даган баясах (а.бусдын олсон амжилт, ямар нэгэн баярт явдалд сэтгэл санаа татагдан хөгжин баясах б.(шашны нэр томьёо) ном хуруулах үед шашны жаяг ёсны дагуу хамтаар сүсэглэх) дуурайн хамтрах дууг дагаж дуулах (дуу хөгжмийг дуурайн аялах) бууж өгөх, дагаар орох дайсан этгээд дагах (бууж өгч, харъяанд орох), ая дагах (бусдын ая эвийг харж явах) мөрдөх, журамлах зарлигийг дагах, заншил дагах (ёс заншлыг биелүүлэх), тушаал дагах (тушаал ёсоор явах), бух дагах (үнээ буханд гарах) мөшгөх, нэхэх дагаж нэхэх (хүн амьтны араас салалгүй дагаж мөрдөх) адуулах, хариулах, маллах мал дагах (маллах, мал хариулах) байх яс дагаж мах (зүйр үг) (аливаа зүйлийг зөв олж сонгож чадвал, түүнээс заавал үр өгөөж гардаг).
дагдайх [үйл үг] дагдгар байх, болох.
дагдарших [үйл үг] нягтарших, хатуурах, чигжрэх зам дагдарших (замын шороо, хөрс нягт хатуу болох), цас дагдарших (цас доош сууж чигжрэх) шороо дагдарших (шороо чигжрэн нягтших).
дагдганах [үйл үг] тогтвор тэсвэргүй байх, хулгаж айсан шинжтэй хөдлөх дагдганан явах (хулганан, далдичин явах) халуун хүйтнийг тэсвэрлэж чадахгүй чичрэх, дагжгинах дагдганан чичрэх (дагжин чичрэх).
дагжгинах [үйл үг] үргэлжлэн дагжих бие нь дагжгинах (бие нь үргэлжлэн дагжих).
дагжийх [үйл үг] дагжгар болох, тагжийх.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.