Үйл үг

давирхайтах [үйл үг] давирхайтай болох, давирхай гарах давирхай болж хувирах.
давих [үйл үг] мал адгуус нэгнийхээ араас цоройн асах зайдалж давьчих (шилжсэн утга) хүн рүү үгээр дайрч асах хуруу гараа гозгонуулан давших бусад руу давшлан давих (бусад руу давшлан дайрах).
давлагаалах [үйл үг] мөрөн, нуур, далайн ус долгилон эргээ цохилон хуйлрах, давлагаа босох, халгилан цалгилах давлагаа давлагаалах (усны их долгион үүсэх) (шилжсэн утга) усны давлагаа үелэн хөдлөх тариан түрүү давлагаалах (тариан түрүү давлагаа мэт үелэн хөдлөх) (шилжсэн утга) дэврэх, оргилох ялалтын их баяр давлагаалах (ялалтын их баяр хөөр оргилох).
давлагаатах [үйл үг] мөрөн нуур, далайн ус долгилон эргээ цохилон хуйлрах, давлагаа босох, халгилан цалгилах давлагаа давлагаалах (усны их долгион үүсэх) (шилжсэн утга) усны давлагаа мэт үелэн хөдлөх (шилжсэн утга) дэврэх, оргилох.
давлагах [үйл үг] давлан гаргах, давлуулах.
давлах [үйл үг] шингэн юм савнаасаа оргилон хальж бялхах давлан гарах ус (ихээр бялхан цалгих ус, бургилан гарах ус) долгилох, давлагаалах.
давлах [үйл үг] олон дахин дээш мацаж давах хурга ишиг эрэг өөд давлан гарах (хурга ишиг унан тусан мацсаар эрэг дээр гарах).
даврах [үйл үг] хэтэрхий аашлах үйл хөдөлгөөн, зан байдал хэрээс хэтрэх даврах зантай (оморхож бардамнах зантай), даварсаар даварсаар, да ламын ширээн дээр (зүйр үг) (улам цаашлан ахих, хэрээс хэтрэн шунахайрах).
давруудах [үйл үг] давруу зан ааш хэрээс хэтрэх.
давсгүйдэх [үйл үг] давсгүй болох, давс нь багадах.
давсдах [үйл үг] давс түрхэх давс нь ихдэх.
давсжих [үйл үг] давстай болох давс элбэгжих давсжсан хөрс (усанд уусамтгай эрдэс бодсыг . хувиас дээш агуулсан, тариаланд тохиромж муутай, мараа, шалархуу хөрс).
давслах [үйл үг] давс түрхэх, давстай болгох, давсны амт оруулах арьс давслах (арьс идээлэх, шүүлэх), загас давслах (муутгахгүй тул давс цацаж хадгалах), мах давслах (шуузлах), нэхий давслах (үнэр орох, өмхийрөхөөс хамгаалан давс ахиухан түрхэх), давсалсан өргөст хэмх (даршилсан өргөст хэмх) малд давс тавьж өгөх давс ихтэй зүйл идүүлэх хонь ямаагаа давслах (хонь, ямаагаа давс долоолгон хужирсааг гаргах) (шилжсэн утга) юмны хүчийг нэмэгдүүлэн хэтрүүлж ярих, бичих давсалдаг хүн (юмыг хэтрүүлж ярьдаг хүн), давсалж бичих (юмыг бодот байдлаас нь хэтрүүлж дэвэргэн бичих).
давсрах [үйл үг] давсны амттай болох хаврын цас мөс хайлж байгаад дахин хөлдөж давс мэт болох цуурч эвдрэх мөс давсрах (мөс наранд хайлж, давс мэт талстлаг болж эвдрэх).
давстах [үйл үг] давс ургах, давс шүдлэх нуур голд давс тогтох, давс бий болох.
давтах [үйл үг] төмөрлөгийн зүйлийг хавтгайлахаар дэлдэх жигд давтах (а.нэг хэвийн хүчээр давтах б.өө сэвгүй давтах), сайн давтах (а.чадамгайгаар дэлдэн цохих б.давтсан зүйл нь сайн болох), төмөр давтах (төмрийг хавтгайлахаар дэлдэх, хэвд оруулан цохих) галтай зуухны яндангийн дээрээс салхи цохих утаа давтах (яндангаар салхи цохиж утаа баагиулах).
давтах [үйл үг] юмыг дахин дахин үйлдэх давтан үйлдэгч (хоёр ба түүнээс дээш удаа тус тусдаа бүрэлдэхүүний төгсгөлтэй гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд), давтан үйлдэх (давтан хийх), давтан хэлэх (нэг хэлснээ зориудаар дахин хэлэх), алдаагаа давтах (нэг алдаагаа дахих), үг давтах (нэг үгээ дахиж хэлэх) дахих давтах (хоршоо үг) (ахин дахин үйлдэх) дахин давтан хийх (нэг зүйлийг байн байн хийх) заалгасан сурсан зүйлийг бататгах, сэргээх, бэлдэх хичээл давтах (бие даан хичээл сурлагадаа шамдах), давтан хичээл (ижил сэдвээр дасгалжуулах хичээл), давтан сургалт (мэргэжил дээшлүүлэх сургалт) нэг ажил дээрээс дахин ажил нэмэгдэх давхцах ажил давтах (ажил дээр дээрээсээ овоорох) бусдыг дарах, дарлах дарлан давтах (гар дороо түрэмгийлэн захирч байх), доромжлон давтах (доромжлон байх) малыг зовоон хашраан эдлэх) морио давтах (дагих, унаашруулах) дагтаршуулах хайрга давтах (хайрга чулууг чигжрүүлэх), шороо давтах (шороог нягт, дагтар болгох). давтахуй (нэр үг)(хэл шинжлэл)язгуур, үндэс болон үгийг бүтнээр нь юмуу хэсэгчлэн давтаж, үг, хэл зүйн хэлбэр, хэлц үгийн нэгж үүсгэх арга дахин дахин, ув улаан, цав цагаан гэх мэт.
давуудах [үйл үг] давамгай байх хэтэрхий давуу болох давуудах ахдах (хоршоо үг) (хэрээс хэтрүү болох),
давуурах [үйл үг] дэврэх, хэрээ мэдэхгүй байх.
давуурхах [үйл үг] давуу байдалдаа эрдэх, давуу талаараа бардамнах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.