Цэцэн үг

хоёр хүн сундална [цэцэн үг] (ашгаас нь хүртэхийг санаархах) хонжиж ашиг олсон хүн.
хонио хариулахад хориул болоосой [цэцэн үг] (залхуу хойрго мөртөө шунахай), ходоод нь хонхон эрдэнэ, хоёр нүд нь лонхон эрдэнэ (зүйр үг) (ховдог, хомхой).
хорлогч өөрийгөө хорлодог [цэцэн үг] (муу санаа эзнээ отно муу үйл заавал өөрийн толгой дээр эргэж буудаг).
хөмлийн хүчинд тэмээ [цэцэн үг] (хүн хүнийхээ дэмэнд амьдардаг), малгай тавивал манайх, маргааш явбал хүнийх (зүйр үг) (бусдын юманд зүй бусаар хандах) (шилжсэн утга) хүний зан чанар, нэр хүнд хүн муутай (нөхрийн мөс чанар, ханилгаа муу), хүн сайтай (хүний мөс чанар, ханилгаа сайн), хүний чанар (а.хүний оюун ухаан, сэтгэцийн төрөлх чадвар б.тухайн нийгмийн байгуулал, тухайн цаг үеэс шалтгаалсан мөн чанар), хүнээс гажуу (бусадтайгаа зан аашаар үл нийцэх, этгээд зантай), хүнээс этгээд (зан ааш, авир төрхөөрөө бусад хүнээс өөр), сайн хүн (сайхан сэтгэлтэй, тусч хүн), муу хүн (хар хорон санаатай хүн), хүний дөртэй (томоотой, хүнлэг), хүний үнэр (хүний мөс чанар, хүнлэг чанар), хүний үнэргүй (хүний мөсгүй, хүн чанаргүй), хүний мөсгүй (хүн чанаргүй, ханилгаагүй), хүний хоол болох (хүнд ашиглуулах, хүний ашиг завшаан болох), хүний шаар (хүний адаг), хүнийг доромжлох (хүнийг гутаах), хүнийг жийх (бусдад далдуур хор хүргэх), хүнээ алдах (хүн чанараа гээх), хүнээ байх (муу муухай явдлыг олонтоо үйлдэж, хүн чанараа гээх), хүнээ гээх (хүн чанараа алдах), хүнээр оролдох (хүнийг элэг доог болгон наадах), хүний адаг (а.хамаг муу хэргийг үйлддэг, хүний чанараар муу б.(шилжсэн утга) ядуу хоосон), хүний зэрэг (бусад хүнтэй эрх тэгш буюу хүч чадал, хөрөнгө чинээ, байр суурь аль ч талаараа бусдаас дутах зүйлгүй), хүний бараа (хүний хажуу дэргэд, ойролцоо байх хүн), хүний бараа харах (хүнтэй уулзах, тааралдах), хүний оронцог (а.бусдад бүл хүч нэмэрлэж чадахгүй дорой хүн б.(муушаасан утга) хүний адаг), хүний хагас (а.хүч чадал, эрдэм боловсрол дутуу б.өвчин хуучинд баригдах).
хувьтай хүн хур борооноор [цэцэн үг] (хувь ерөөлтэй хүн, сайн сайхан зүйлтэй тааралддаг).
хумсалсаар хумсалсаар хулгайч болох [цэцэн үг] (хэрэг явдал бага зүйлээс эхэлдэг, муу занг бага дээр нь засах хэрэгтэй).
хурдан морь сойлгогүй бол давхихгүй [цэцэн үг] (ажил хэрэгт бэлтгэл хэрэгтэй) хутга хэдий хурц боловч ишиндээ тусгүй, эмч (мэргэн үг) боловч биендээ тусгүй (зүйр үг) (загасчны морь усгүй гэдэгтэй адил утгатай) (шилжсэн утга) хүний оюун ухаан сэргэлэн, маш хурдан сэтгэдэг хурц зан (түргэн догшин зан), хурц хүн (а.ухаантай хүн б.цэцэн цэлмэг, хэлэмгий хүн), хурц ухаан (санах сэрэх нь хурдан, цэцэн ухаан), хурц соргог (хоршоо үг) (а.хүний ухаан санаа нь юмыг ойлгож мэдрэхдээ түргэн б.ургамлын ургац сайн, шинэ нь), хурц сэргэг (хоршоо үг) (өчүүхэн ч ажиг сэжгийг алдахгүй сэрэмжтэй), хурц сэргэлэн (хоршоо үг) (маш ухаантай, сэргэлэн), хурц шалмаг (хоршоо үг) (нэн хөнгөн гавшгай) үгийг хурдан бөгөөд оновчтой, ширүүн, тодорхой хэлдэг хурц үг (онож хэлсэн цэцэн (мэргэн үг) үг), хурц хэлтэй (өгүүлэхдээ уран чадамгай үг яриатай) хараа сайн, нүд цогтой хурц нүд (а.хараа сайтай нүд б.ширүүн, хөдөлгөөнтэй харцтай), хурц хараа (а.юмыг алдалгүй харах гярхай харц б.ширүүн харц), хурц харц (а.хараа сайтай нүд б.ширүүн харцтай нүд), хурц гярхай (хоршоо үг) (ширүүн гярхай харц) зөрчил тэмцлийн ширүүн хурц шүүмжлэх (ширүүн шүүмжлэх),
хутга [цэцэн үг] (хүмүүсийн хооронд хов хутгах тусгүй), хоёр хар хэрээ бие биенийхээ харыг гайхна (цэцэн үг) (өөрийгөө мэдэхгүй байж өрөөл бусдыг муу хэлэх), хоёр хүн хэдий хол боловч учрах, хоёр хад хэдий ойр боловч үл учраххоёр уул хол боловч үүл манангаар нийлнэ, хоёр хүн хол суувч хэрэг явдлаар учирна (зүйр үг) (замын хүзүү урт, заяа төөрөг байвал уулзана), хоёр хүн эвтэй бол төмөр хүрээ мэт бөх, хорин хүн эвгүй бол эвдэрхий
хуудуугүй хүн нэг хийдэг [цэцэн үг] (юманд хөнгөн гоомой хандаж болохгүй).
хуцын толгой нэг тогоонд багтахгүй [цэцэн үг] (а.хэмжээг нь тохируулах б.нэг газар олон дарга, удирдагч хэрэггүй).
хэмнэж болшгүй орчлонгийн явдал [цэцэн үг] (хэрэг явдлыг урьдчилан тааварлахын аргагүй).
хэсүүлч хүнийг бүү дага [цэцэн үг] (хэрүүлч, хэсүүлч хүнтэй нөхөрлөх хэрэггүй).
яарвал даарах [цэцэн үг] (хэт яарвал алдаа гарна).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.