Нэр үг

чавганц [нэр үг] (шашны нэр томьёо) сахил санваар авч гэлэнмаа болсн настай эмэгтэй чавганц болох (а.үсээ хусуулж эмгэн болох б.чавганц сахил авах) (шилжсэн утга) настай болсон эм хүн үхсэн чавганцаас унгас гуйх (үл бүтэх зүйл бодох, санах), чавганц яриа (эх захгүй, эцэс төгсгөлгүй яриа).
чавх [нэр үг] нумтай төстэй, жижигхэн харвах зэвсэг чавхаар харвах (жижигхэн харвах зэвсгээр харвах).
чавх [нэр үг] эсгүүрчин хүний юм эсгэхдээ хэрэглэх ором зураг гаргах утас мужааны чавх (модонд ором гаргах будагтай утас), эсгүүрчний чавх (эсгүүрчин хүний ором гаргах утас).
чавх [нэр үг] булга, хэрэм зэрэг амьтныг агнахад хэрэглэх нэгэн зүйл урхи хэрэмний чавх (хэрэм агнах урхи).
чавхаахай [нэр үг] хавчаахай, бяцхан чавх чавхаахай хийх (хавчаахай хийх).
чавхдас хөгжим. [нэр үг] хөгжмийн зэмсгийн эгшиг үүсгэх уян хатан эд буюу утас хуурын чавхдас (хуур хөгжмийн утас), ятгын чавхдас (ятга хөгжмийн утас), чавхдасны аялгуун аймаг хөгжим.хуучир. (эртний монгол хөгжмийн зэмсгийн гуравдахь ангилал, хялгас, ёнхор, гууль, зэс зэрэг төмөрлөг чавхдас бүхий нийт хөгжмийн зэмсгийг хамруулж байжээ).
чавчирга [нэр үг] уяа, сур, олс, дээсний зангилааны чангарал, ором дээсний чавчирга (дээсний чангарал, ором).
чавчирга хуучир. [нэр үг] манжийн үеийн эрүү шүүлтийн нэг болох хүнийг жанчих мод, урт банз чавчирга авах (есөн эрүүний нэг зүйл, урт банзаар хонго, гуяны тус жараас нэг зуун удаа жанчих).
чаг [нэр үг] чаг чаг (дуу чимээ дуурайсан үг) (цагны дуугарах дуу чимээ) чаг чаг дуугарах (цаг чаг чаг гэсэн дуу гаргах).
чаг хуучир. [нэр үг] бичгийн тасалгаа.
чагжаа [нэр үг] (шашны нэр томьёо) лам нар, бурханы ном унших үедээ гар хуруугаар дүрс бэлгэдэл илэрхийлэх байдал буюу бурхны шашны бясалгал хийхэд тус болох арван хуруугаараа илтгэх бэлгэдлийн шинжтэй юм, бодосын хэлбэр дүрсийг илэрхийлснийг хэлнэ гар хөлөө эргүүлэн аашлах нь.
чагнаал [нэр үг] машины дуут дохио, сигнал чагнаал дуугаргах (дуут дохио гаргах).
чагнал [нэр үг] чагнах үйлийн нэр, чагнах нь.
чагнуул [нэр үг] тагнуул, чагнагч (этгээд үг хэллэг)
чагтага [нэр үг] ихэвчлэн малын хялгас ноосоор томж хийдэг, монгол гэрийн тоононы голоос уях оосор чагтага авах (гэрийн тоононы голоос хүнд юм уяж даруулах), чагтага оосор (хоршоо үг) (монгол гэрийн тоононы голоос уях, урт уяа) (шилжсэн утга) саад тотгор чагтага болох (ажил хэрэгт саад болох), чагтага тавих (ажил хэрэгт саад хийх), саад чагтага (хоршоо үг) (аж амьдрал, ажил үйлст учрах садаа тотгор).
чагуур [нэр үг] бөө удганы есөн даваа давах мэдлэг, боловсрол.
чагуур хуучир. [нэр үг] аян дайн.
чагшабад [нэр үг] шагшаабад.
чад [нэр үг] ид чадал.
чад [нэр үг] чад хийх (этгээд үг хэллэг) (нас барах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.