Нэр үг

тулалдаан [нэр үг] тулалдах үйлийн нэр, байлдаан тулалдаан болох (байлдаан болох, тэмцэлдээн болох), тулалдаанд орох (байлдаанд орох), тулалдааны газар (байлдах газар, байлдааны талбар), агаарын тулалдаан (агаарт нисэх онгоцоор тулалдах нь), дайн
тулалдагч [нэр үг] тулалдах (этгээд үг хэллэг)
тулам [нэр үг] битүүгээр өвчиж авсан арьсаар хийсэн сав тулам өвчих (малын арьсыг битүүгээр нь өвчих), туламд хийх (битүү өвчсөн арьсан саванд хийх), ямаан тулам (ямааны битүү өвчсөн арьсан сав), тулман хөөрөг (битүү өвчиж, шувтлан авсан арьсаар хийсэн гал хөгжөөх хэрэгсэл) гол гатлахад хэрэглэх битүү өвчиж хий дүүргэсэн үхрийн арьс хөөрөг (шилжсэн утга) залхуу хойрго, идэмхий, шуналтай, хэрүүлч аашны тулам (ааш ихтэй), мөнгөний тулам (а.мөнгө завшигч, ашиглагч б.маш их мөнгөтэй хүн), нойрны тулам (их нойртой хүн), хоолны тулам (а.ажил үйл хийхгүй сул зүгээр суугч б.хоол идэхдээ ховдог, шунахай), хэрүүлийн тулам (маш их хэрүүлч, хэрүүл өдөөгч), шуналын тулам (маш их шуналтай хүн), тулам нь дүүрэх (нүглийн сав нь дүүрэх, муу хэрэг бүхнийг үйлдэж гүйцэх).
тулан [нэр үг] тулан загас (амьтан судлал) гарын алга шиг хавтгай биетэй, хайрсгүй, маш ширүүн арьстай нэгэн зүйл загас, арьсыг нь сум шивэлдэхэд хэрэглэнэ.
тулар [нэр үг] ухмал онгоцны ёроолын үзүүрийн хэсэг.
тулбар [нэр үг] төмөр цоолох багаж, цоолтуур тулбараар цоолох (тусгай зориулалтын багажаар төмөр болон хатуу зүйлийг цоолох).
тулбуур [нэр үг] тулбар.
тулга [нэр үг] дөрвөн хөлийг гурваас дээш хасгаар бүслэн хадсан, задгай гал түлж дээр нь тогоо тавих хэрэгсэл тулга тавих (а.монголчуудын эртнээс нааш хэрэглэж ирсэн ил зуух тавих б.тулах юм тавих), тулга тулах (а.гэрт ил зуух тавих б.(шилжсэн утга) голомт болох, өв болох), тулгын чулуу (тулга болгон тавьсан гурван ширхэг чулуу), тулгын хасаг (төмөр тулганы бүслүүр, чулуун тулганы дундах гурван хавтгай чулуу), тулгын тотго (төмөр тулганы дөрөв хөлний дээр байдаг тогооны ёроол тулдаг навчин төмөр), чулуун тулга (чулуугаар хийсэн тулга), ган тулга (гангаар хийсэн тулга) тулга зуух (хоршоо үг) (гал түлэх хэрэгсэл), тулгын чулуу тавих (а.тулганы ивээс дөрвөн хавтгай чулуу б.(шилжсэн утга) юмны эх үүсвэр, үндсийг нь тавих), тулга тойрсон (аар саар, ойр зуурын, гэр зуур), тулга болох (голомт болох), тулга тойрсон яриа (ойр зуурын дэл сул яриа, авгай хүүхнүүдийн яриа), тулга тулах (өрх тусгаарлах, айл гэр болох), тулгаа үдээрээр үдэх (тохиромжгүй үйлдэл хийх), тулга бага боловч тогоогоо даана, морь туранхай боловч эмээлээ даана (зүйр үг) (хэтэрхий басах хэрэггүй), тулга тойрсон муу сайн үгийг тулам тулмаар цутгана, тулгарч уулзах бол тугалган жад шиг шантарна (зүйр үг) (аман дээр баатар боловч ажил дээрээ арчаагүй) юм тавих хөл, суурь.
тулгавар [нэр үг] тулгасан юм.
тулгарал [нэр үг] тулгарах үйлийн нэр мөргөлдөөн үе дутуу мултарсан нь.
тулгардал [нэр үг] тулгардах үйлийн нэр, арга самбааны мухардал.
тулгарт [нэр үг] тулгарт малгай (ёслолын малгай).
тулгуур [нэр үг] тулж хэрэглэх юм, багана тулгуур мод (тулах мод), саравчны тулгуур (саравчинд түшиг болгон хийсэн юм, багана), тулгуур сайтай (тулах юм сайтай), тулгуур хийх (тулах юм, багана байгуулах), хүчирхэг тулгуур (бат бөх, найдвартай тулгуур), багана тулгуур (хоршоо үг) (тулах юм, тулгуур болох юм) онгоц хөшиж хөдөлгөх шураг тулгуур онгоц (тулгуураар хөшүүрдэн явах бага онгоц).
тулгуур [нэр үг] түшиг, дэмжлэг итгэл найдвар, өмгөөлөл хамгаалал түшиг тулгуур (хоршоо үг) (түшиг дэмжлэг), тулгуур түшээ (хоршоо үг) (ямар нэгэн үйл явдалд үзүүлэх нөмөр нөөлөг, дэмжлэг туслалцаа).
тулгуур [нэр үг] урьд нь уншиж хянасан дардсан дээр илэрсэн алдааг бүрэн зассан эсэхийг хяналтын шинэ дардсаар нарийвчлан тулгаж хянах ажиллагаа.
тулгуурлагч [нэр үг] тулгуурлах хүн болон хүчин з(үйл үг)
тулгуурц [нэр үг] завь, онгоцыг тулгуурдан явуулах мод.
тулд холбоос. [нэр үг] тул.
тулуур [нэр үг] түшиж тулах хэрэгсэл.
тулх [нэр үг] түшиг, тулгуур тулхтай хүн (тохьтой томоотой, түшигтэй хүн), тулх ёроол (хоршоо үг) (ёроол, суурь), түшиг тулх (хоршоо үг) (а.нөмөр нөөлөг б.мал амьтны бүдүүн лагс, чадалтай).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.