Нэр үг

пэнс [нэр үг] түмпэн.
пэнсэлдэй [нэр үг] жижигхэн түмпэн.
пээ [нэр үг] пээ пүү (хоршоо үг) (а. ядарч халууцахад хэлэх үг б. жигших, гайхах, гэмших үед гаргах үг).
пял [нэр үг] бяцхан ялбагар таваг аяга пял (хоршоо үг) (цай уух болон хоол идэх хэрэглэл).
пял [нэр үг] пял хийх (нус цэр, ус зэрэг шингэн зүйл хатуу гадаргатай юман дээр унах, ойчих).
пянз хуучир. [нэр үг] эгшигт хайрцгийн аялгуу, дуу бичлэгтэй зээрэнцэг пянз тоглуулах (эгшигт хайрцаг тоглуулах).
пяс [нэр үг] пяс хийх (чад хийх), пяс хийн хагарах (чад хийн хагарах), пяс няс хийх (хуурай гишүү, мөчир зэргийн чад хийн хугарах).
са [нэр үг] төвд бичиг үсгийн хэлбэртэй малын тамга.
саа [нэр үг] алт, мөнгөн сүлжмэл утас, тууз алт мөнгөн саа (алт, мөнгөн утас), саа хоргой (алт, мөнгөн утсаар ар гарган нэхсэн нэгэн зүйл торгомсог бараа), саа оёдол (алт, мөнгөн саагаар даруулж оёсон оёдол), саа хээ (алт, мөнгөн утсаар тавьсан хээ угалз), саа эмжээр (дээл, хувцасны энгэр заамыг саагаар эмжсэн нь), хөрөө саа (хөрөөний шүд мэт ирмэгтэй алт мөнгөн сүлжмэл тууз), саа даруулах (алт мөнгөн саатай утсаар хувцас, эдлэл зэргийг чимэглэн оёх), саа ороох (алт мөнгөн сүлжмэл утсаар оёх).
саа хуучир. [нэр үг] үрлэн сум бууны саа (бууны үрлэн сум), ширэм саа (ширмэн сум).
саагиа [нэр үг] уур, утаа зэрэг нь юмны завсраар баагин гарах нь дуу гарахгүй, сөөнгө, шивнээ хоолой саагиа дуу (сөөнгө, шивнээ дуу).
саагуур [нэр үг] зориулалтын саадаг хэрэгсэл, хөхний чинэрсэн зангирааг гаргахад хэрэглэнэ саалтуур.
саад [нэр үг] ямар нэг үйлийг гүйцэтгэхэд тохиолдох бэрхшээл, тотгор саад болох (садаа болох), саад хийх (тухайн зүйлийг хийхэд ямар нэгэн бэрхшээл, төвөг учруулах), саад учрах (бэрхшээл тохиолдох), саад учруулах (хүндрэл бэрхшээл тохиолдуулах), байгалийн саад (байгалийн зүй тогтол, үзэгдэл юмс хүний үйл ажиллагаанд бэрхшээл учруулах явдал), хэлний саад (гадаад хэл мэдэхгүйн бэрхшээл), саад боомт (хоршоо үг) (төвөг бэрхшээл учруулах зүйл), саад боогдол (хоршоо үг) (ажил хэрэг бүтэлгүйтэж, бэрхшээл учрах нь), саад бэрхшээл (хоршоо үг) (ажил төрөлд тохиолдох хүндрэл), саад гинж (хоршоо үг) (гав гинж, дөнгө),
саад [нэр үг] ямар нэгэн зүйлийг тойруулан барьсан хамгаалалт, хашилт цэцэрлэгийн саад (цэцэрлэг тойруулан барьсан хашаа), саад давах (хашилт, хаалтыг давж гарах).
саадаг [нэр үг] нумны сумыг дүрж зүүх ширэн сав саадгийн бүслүүрсаадгийн бүслүүрэг (нум, сум зүүх савны оосор), саадгийн овд (саадагны амсарт арьс, эсгийгээр зааглан хийсэн зэв, сум дүрэх нүх), саадгийн этгээд (саадаг зүүх тал, баруун тал), саадаг агсахсаадаг зүүхсаадаг бүслэх (сумыг зориулалтын саванд нь хийж бүслэх), саадаг хоромсого (хоршоо үг) (нум сумаа дүрж, агуулах сав), саадагтай нум нь салхинд гаждаг, сайн хүний үр нь санаанаасаа гаждаггүй (зүйр үг) (эд зүйл нь эвдэрч хэмхэрдэг бол сайн хүний сэтгэл санаа хувирдаггүй), санасан хүний сэтгэл нь нэг, саадаг нумын хөвч нь нэг (зүйр үг) (бие биенээ санаж буй хүмүүсийн сэтгэл адилхан байдаг) (шилжсэн утга) бэр буулгахаар хүргэний хамт явах хүмүүс саадаг мордох (бэр буулгахаар явах), саадаг дагах (хуримын үед хүргэнтэй нас ойролцоо залуу эрс хамт мөргөл үйлдэн ёс гүйцэтгэх), саадаг буух хуучир. (бэр буулгахаар хүмүүс ирэх), саадагт мордохсаадагт явах хуучир. (монгол хуримын ёсонд бэр буулгах өдөр хүргэн хүү саадаг нум агсан хэдэн хүний хамтаар хүүхний талд очих).
саадаг [нэр үг] саадаг алчуур хуучир. (аяны хүний аягаа хийж, бүсэндээ зүүдэг хуниастай уут).
саадагчин [нэр үг] хуучир. саадаг, хоромсого агсаж явдаг хүн саадаг хоромсого хариуцдаг хүн.
сааз [нэр үг] сааз алт (сайн тунгаагаагүй алт, чанаргүй алт).
саалга [нэр үг] саах үйлийн нэр нэг удаа саасан сүү, саам өглөөний саалгын сүү (өглөө саасан сүү), оройн саалга (а.оройн цагаар үхэр малаа саах үе б.нэг оройн саасан сүү, оройн саам).
саалт [нэр үг] мал саах үйлийн нэр гар саалт (малын дэлэнг гараар шувтарч саах нь), цахилгаан саалт (тусгай зориулалтын цахилгаан саалтуураар үнээ, малаа саах нь). саалт нэр саах үйлийн үр дүнг заасан нэр саалт нь багадах (ямар нэгэн зүйлээс танаж, хассан хэмжээ нь багадах), цагийн саалт (цагийн урсгал) (шилжсэн утга) бараа бүтээгдэхүүний үнийн хямдруулалт үнэ мөнгөний саалт (бараа таваарын үнийг бууруулсан нь).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.