Дайвар үг

ханги [дайвар үг] янги, данги, тас ханги хөлдөх (ихэд хөлдөх, тас хөлдөх), ханги буух (янги буух, тас буух), ханги данги (хоршоо үг) (ханги янги), ханги данги хийх (а.тас хөлдсөн байдалтай б.ихэд хүйтрэх), ханги янги (хоршоо үг) (юмны тас хөлдсөн байдал) (ярианы үг, хэллэг) маш, их ханги тавих (ихэд уурлах, загнах).
ханх [дайвар үг] хурц үнэр гэнэт мэдрэгдэх байдал ханх тавих (сэн хийтэл үнэртэх).
ханхас [дайвар үг] харвасан суманд оногдож үс халцрах, мөчид эсгэгдэх байдал.
хараахан [дайвар үг] арайхан, арай л хараахан болоогүй (арай л болоогүй), хараахан ирээгүй (арайхан ирээгүй), хараахан буцлаагүй (арай л буцлаагүй) сая, дөнгөж хараахан завдмагц (дөнгөж, завдмагц), хараахан хүрмэгц (дөнгөж хүрмэгц).
хожим [дайвар үг] хойно, сүүлд, дараа хожим уулзахад нүүр бардам (дараа уулзахад нүүр улайхгүй), хожмын явдал (хойшдын явдал, дараагийн явдал), хожмын маргааш (дараа, ирээдүйд), хожим хойно (хоршоо үг) (сүүлд, дараа), хожим хойш (хоршоо үг) (ирээдүйд, алсдаа), хожмын хонины сүүлнээс, өнөөдрийн үнэгний уушги дээр (зүйр үг) (дараа гэж хойш тавилгүй өнөөдөртөө амжуул, хожим юу болохыг мэдэхгүй тул өнөөдрийн үнэнд найдах).
хожуу [дайвар үг] хоцронгуй, хожимдож яваа, сүүлд хожуу ирэх (хожимдож ирэх, сүүлд ирэх), хожуу мэдэх (хэрэг явдлыг өнгөрсөн хойно нь мэдэх).
хойгуур [дайвар үг] хойд этгээдээр, хойд талаар уулын хойгуур хөндлөн зам бий (уулын хойд талаар явах хөндлөн зам бий) ар этгээдээр, ар талаар би хойгуур чинь гаръя (би араар чинь гарья), морины олмыг хойгуур татах (морины олмыг гэдэсний хойд талаар татах), хойгуур сууж, доогуур харах (хүнийг далдуур өөчлөх, бусдын ул шагайх), хойгуур суулгах (а.араар суулгах б.(шилжсэн утга) хүнийг хорлож ажил үйлийг нь саатуулах) явсных нь дараа, эзгүйд нь чамайг явсан хойгуур би танайд нэг удаа очив (чамайг явсаны хойно дараа би танайд нэг удаа очив).
хойно [дайвар үг] умар тал урд, өмнө гэдгийн эсрэг утгатай үг зүүн хойно (зүүн, хойд зүгийн завсар чиг) ар этгээд хойноос нь дагах (араас нь дагах), хойноо хаях (а.ар талдаа чулуудах б.ардаа хол орхин явах), хойноос нь явах (араас нь явах), хойно урд (хоршоо үг) (ар өвөр, өмнө ард тал), өмнө хойно (хоршоо үг) (юмны урд болон ард), хүний хойно орох (а.залхуурах, хойргоших б.ажил явдлаас үлдэх, хоцрох), өмнө хойно нь явах (а.тус дэмжлэг үзүүлэх б.(шилжсэн утга) хүнд бялдуучлан зусардах), өмнө хойно нь гүйх (бялдуучлах, зусардан долигонох), хойноос ирээд хот манайх, хотонд ороод хонь манайх гэх (цэцэн үг) (улам даварч цаашлах), хойноос ирээд хоймор эзэлнэ (цэцэн үг) (хойноос ирээд хотонд, хоёр хоноод авдарт гэсэнтэй ойролцоо утга) хожим, дараа, сүүлд би ахыг явсан хойно ирье (би ахыг явсны дараа ирье), хойно юу болохыг бүү мэд (хожим юу болохыг бүү мэд), хойно хавсаргасан хүснэгт (ном, бүтээлд дагалдуулан хавсаргасан хүснэгт), өнгөрсөн хойно үглэх (үйл явдал болж өнгөрсний эцэст янших), хожим хойно (хоршоо үг) (сүүлд, дараа), өнгөрсөн хойно өндөр хар мануухай (үйл явдлыг болж дууссаны дараа санах, сэдэх), ниргэсэн хойно хашгирах (үйл явдал болж өнгөрсний эцэст санах, сэтгэх), хойнохоо бодвол (мэргэн үг) нь тэр, хойшоо харвал чиг нь тэр (зүйр үг) (холч ухаан, холын бодол чухал), урд гарсан чихнээс хойно ургасан эвэр (зүйр үг) (өмнөх үеийнхээс дараа үе нь илүү, хүнийг нас бага гэж голох хэрэггүй), өмнө хойно нь явах (а.тус дэмжлэг үзүүлэх б.бялдуучлан зулгуйдаж явах) учир, тул гэх зэрэгтэй адил утга илтгэнэ.
хойногш [дайвар үг] хойш, хойд зүг рүү дараа хожим, цаашид, хойшид.
хойногшид [дайвар үг] цаашид, хойшид.
хойхно [дайвар үг] энүүхэн хойно, холгүйхэн чи миний хойхно явж бай (ярианы үг, хэллэг) саяхан, дараахан надаас хойхно ирсэн хүн (надаас жаахан сүүлд ирсэн хүн, миний дараахан ирсэн хүн).
хойшид [дайвар үг] хожим, яваандаа, ирээдүйд хойшид анхаарч явах (хожим анхаарч явах).
холт [дайвар үг] холт татах (хүчтэй, огцом татах), холт цохих (хүчтэй, огцом цохиж холтлох), элт холтхэлт холт (юмны хүчтэй татах, цохих зэрэгт хэлэх хүч нэмэгдүүлэх үг).
холуур [дайвар үг] хол зайтай газраар аянчны цуваа манай гэрээс холуур өнгөрөв. (ярианы үг, хэллэг) (шилжсэн утга) шууд биш, тойруу үгээ холуур тойруулах (хэлэх гэсэн санаагаа шууд хэлэлгүй, тойруулж ярих), үгээ холуур ярихын оронд шууд хэлэх (хэлэх гэсэн үгээ шууд хэлэх).
хонуут [дайвар үг] хоног өнгөрөх хэрийн хугацаа хонуут өнжүүт (хоршоо үг) (өдөр шөнийн турш), хонуут өнжүүт найрлах (бүтэн нэг өдрийн турш найрлах).
хооронд [дайвар үг] дунд, завсар хоорондын зай (завсрын зай), хоорондын хэрэг (зөвхөн тухайн хүмүүстэй холбоотой болсон хэрэг явдал, хоёр хүний хувийн хэрэг), хоёр гэрийн хооронд (хоёр гэрийн дунд), хоёр хүний хооронд (хоёр хүний дунд), хооронд нь хутгадаг хоёр үзүүртэй зүү (хүмүүсийг хооронд нь муутган хорлох зантай хүн), хоёр хүний хооронд ховч хүн хутгалдана, хоёр уулын хооронд хорт могой гүрвэлзэнэ (зүйр үг) (хүмүүсийг хооронд нь муудалцуулах, хүмүүсийн хооронд хов зөөж явах) өөр өөр цаг хугацааны зуур, завсар түүнийг эзгүй хооронд (түүнийг эзгүй байх завсар), яваад ирэхийн хооронд (яваад ирэхийн зуур) зуурам, дэмий, саармаг хоёрын хооронд (дэмий, саармаг, аль нь ч биш).
хоорондох [дайвар үг] цаг хугацааны дунд юм уу, хоёр юмны завсар байгаа, завсрын хоёр улсын хоорондох (хоёр улсын дундын, хооронд байгаа).
хоорондуур [дайвар үг] хоёр юмны дундах завсар зайгаар, дундуур, завсраар.
хоорондуурх [дайвар үг] дундуур байгаа, завсраар байгаа.
хорьд [дайвар үг] сарын хорины өдрийн орчим.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.