Үйл үг

хүхтнэх [үйл үг] адуу зэрэг амьтан хамраараа дуугарах адуу хүхтнэх (адуу үүрсэн хамраараа дуугарах) хүн, амьтан үр төлөө энхрийлэн хайрлаж дуугарах хоолой дотроо битүү инээх хүхтнэх хахтнах (хоршоо үг) (хоолой дотроо битүү инээх).
хүхэржих хими. [үйл үг] хүхэртэй болох, хүхрийн шинжтэй болох.
хүхээлэх [үйл үг] зууханд хүхээ хийх. хүч(ин) (нэр үг) аливаа юмны хөдлөх, үйлдэх ид чадал, тамир тэнхээ хүч авах (а.чадал чинээ нэмэгдэх б.бүл хүч нэмэх, хүчин туслалцаа хэрэглэх), хүч алдрах (а.чадал муудах, ядарч доройтох б.тарга хүч нь буурах, эцэж турах), хүч барагдах (хүч чадвар мохох, цуцах, тамирдах), хүч буурах (а.тамир тэнхээ доройтох б.мал, амьтны тарга тэвээрэг нь муудах, нимгэрэх), хүч бүрэлдэх (тамир суух), хүч гаргаххүчээ гаргах (хүчлэх, чармайх), хүч дийлэх (чадал чадвараараа эзэрхэх, давамгайлах), хүч залгах (хүч сэлбэх), хүч зарах (тамир тэнхээ гаргах), хүч мөхөсхүчин мөхөс (а.хүч дутуу, сул дорой б.хүн бүл цөөн дутмаг), хүч мэдэх (хүч чадал, чадвар чинээний хэрээр болох), хүч нийлэх (а.хамтран ажиллах, эвсэх б.эе эв, дэм дүй харилцан нийцэх), хүч нимгэн (а.хүн бүл цөөн б.хөрөнгө чинээ дутмаг в.малын тарга хүч бага энэ жил малын тарга хүч нитгэн байна. (ярианы үг, хэллэг)), хүч орох (а.чадал тэнхээ нэмэгдэх б.мал, амьтны тарга хүч нэмэгдэх в.тухайн ажлыг хийхэд их хүч, их хөдөлмөр зарцуулагдах), хүч сорих (чадал тэнхээг тэнсэн шалгах), хүч сэлбэх (дайн тулааны үед, цэрэг дайчдыг нэмэгдүүлэх), хүч тасрах (тэнхээ тамир алдрах, барагдах), хүч түрэх (а.чадал чадвараараа эзэрхэх б.их чармайн зүтгэх), хүч тэмцэх (байдаг чадал чадвараа гаргах), хүч тэнсэх (чадал тэнхээг нь сорих), хүч тэнцэх (чадал тэнхээ адил байх, хэн хэнээ дийлэхгүй байх), хүч хавсраххүчээ хавсрах (хоорондоо эвсэж, хамтран ажиллах), хүч хүрэх (тухайн ажил хэргийг хийж гүйцэтгэх ур чадвар, хүн хүч хүрэлцэх), хүч хэрэглэх (хүч чадлынхаа илүүг ашиглах), хүчийг нь үзэх (а.чадал тэнхээг нь үзэх б.тарган туранхайг нь үзэх), хүчийг ашиглах (ажил хөдөлмөрт зүтгүүлэх), хүчийг зузаатгах (нэмэлт хүн хүч авах), хүчин зүйл (а.юмны үндсэн бүрэлдэхүүн б.юмс үзэгдлийн хөдөлгөх гол хүч, шалтгаан), хүчинд автагдах (чадал хүрэхгүй болох), хүчний хүргэн (хадмынхаа гэрт ирж ханьцсан эр), хүчээ гаргах (хүч чадал, ур чадвараа шавхах), хүчээ дайчлах (байдаг чадал чадвараа гаргах), хүчээ өгөх (бусдад зарагдах), хүчээ сойх (хүч чадлаа хэрэгтэй зүйлд гаргахаар нөөх), хүчээ төвлөрүүлэх (олны хүчийг нэг зүйлд чиглүүлэх), хүчээ үзэх (чадал тэнхээгээ тэнсэх), хүчээ хураах (хүн хүчээ хэрэгцээтэй үед ашиглахаар нөөх), хүчээ хуралдуулах (дайн тулааны үед хүн хүч, машин техникээ нэг газар төвлөрүүлэх), хүчээ шавхах (бүх хүчээ гаргах, байдаг чадлаараа оролцох), хүчээр дайрах (чадлаараа дайрах), бүх хүч (байгаа бүхий л хүч), зүтгэх хүчин (зөөх тээх үйл ажилд хэрэглэгдэх хөсөг, ачлага), зэвсгийн хүч (зэр зэвсгийн нөөц), морины хүч (далан таван кгм буюу . киловаттай тэнцэх чадлын нэгж), оюуны хүч (хүний ухааны чадал, чадвар, мэдлэг), татах хүч (алив юмны өөртөө татаж ойртуулах чадал), тулах хүч (түшиг тулгуур болгох зүйл), түлхэх хүч (алив юмны өөрөөсөө түлхэж зайлуулах, холдуулах чадал), хамаг хүч (байгаа бүхий л хүч), хамтын хүч (нийт олны чадал чадвар), ав хүч
хүчдэх [үйл үг] эе эвээр бус хар хүчээр буюу мугуйдлан албадах, хүчирхэх.
хүчжих [үйл үг] хүч чадал нь улам нэмэгдэх, хүчирхэгжин батжих.
хүчилжих [үйл үг] хүчлийн шинжтэй болж исэлдэх.
хүчилтөрөгчгүйдэх [үйл үг] бодост агуулагдсан хүчилтөрөгч байхгүй болох.
хүчилтэйдэх [үйл үг] хүчил нь хэтэрхий ихдэх.
хүчилтэх [үйл үг] хүчилжих.
хүчиндэх [үйл үг] аливаа үйлд хүч хэрэглэх, хүчээр түрий барих эмэгтэй хүнд хүч
хүчирдэх [үйл үг] хүч мөхөсдөх үйл ажил хатуудан хүчирдэх (ажил үйлд хүчин мөхөсдөх) хэтэрхий хүчир, хүнд бэрх болох өвчин эмгэг нь хүнддэж хүчирдэв. (ярианы үг, хэллэг)
хүчирлэх [үйл үг] гүжирмэглэх, ихээхэн хүч тэнхээ гаргах.
хүчирхийлэх [үйл үг] хүч хэрэглэх, эзэрхийлэх хүчирхийлэн дарлах (бусдыг эзэрхийлэн зовоох) цэрэг зэвсгийн хүчээр эзэрхэн дарлах.
хүчирхэгжих [үйл үг] хүчирхэг болох, дэвшин дээшилж хөгжих.
хүчирхэглэх [үйл үг] сүрдүүлгээр дарамт үзүүлэн эзэрхэглэн түрэмгийлэх хүчирхэх.
хүчирхэх [үйл үг] хүч чадлаараа түрээ барьж, бусдыг дарлан доромжлох, хурьцах хүчирхэн дарлах (хүчээр зовоох), хүчирхэн бузарлах (хүч хэрэглэн ёс бусаар аашлан доромжлох), хүчирхэн явалдах (ёс бусаар хурьцах) хүчээр түрэмгийлэх хүчирхэн булаах (бусдын юмыг хүч хэрэглэн авах), хүчирхэн эзлэх (бусдын газар нутгийг хүч сүрээр дийлэн, булаан эзлэх).
хүчлэх [үйл үг] биеийнхээ хүч чадлыг гаргах, дайчлах хүчлэн түлхэх (хүчээ гарган түлхэх), хүчлэн чармайх (сурч судлах, хийж бүтээхийн төлөө шамдан мэрийх), хүчлэн эргүүлэх (хүч хэрэглэн мушгих), хүчлэхээр эвийг нь олбол дээр, хэрэлдэхээр учрыг нь олбол сайн (цэцэн үг) (аливаа зүйлд ухаантай, ул суурьтай хандах нь чухал) (шилжсэн утга) юмны учир шалтгааныг сайтар тайлбарлан ярьж, зөвшөөрүүлэхээр чармайн оролдох хүчлэн зүтгэх (а.хэрэг явдлыг бүтээхийн төлөө буцалтгүй чармайх б.хүний хэлснээс баахан зөрүүдлэх), хүчлэн оролдох (хэрэг явдлыг бүтээхийн төлөө арга самбаа гаргаж чармайх).
хүчрэх [үйл үг] дийлэх хүчрэх ёстой (дийлэх ёстой).
хүчтэйдэх [үйл үг] хэтэрхий хүчтэй болох.
хүчтэйдэх [үйл үг] хэтэрхий исч хахрах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.