Үйл үг

бариутах [үйл үг] улам бариу болох.
барих [үйл үг] аливаа юмыг гартаа атгах, хөтлөх мод барих (гартаа мод атгах), мөнгө барих (мөнгийг эрхлэн мэдэж зарцуулах), ам барих (а.амаа барих б.дуулсан дүр үзүүлэх в.хуучир. нас өндөр болсон өвөг эцгийнхээ аманд сүүл үмхүүлж нүд аниулах), ам барих ачтай хуучир. (насан өндөр болоод үхэхийн цагт сүүл үмхүүлж амаа бариулан нүд аних ач хүүтэй гэсэн санаа), ихийн шийр барих (ихэмсэг зан гаргах), хүний гараар могой барих (бусдыг урдаа барих), элэг барих (бусдыг басамжлан дээрэлхэх) амьтныг гартаа оруулах, хүлэх алдуул малыг барих (алдуул малыг эзэмдэн авах), гүү барих (унагыг уяж, гүүг сааж айраг хийх), улаа барих (албадан улаа хэрэглэх), унаа барих (а.морь, тэмээ зэрэг унах малыг барин авах б.машин олж суух, хүргүүлэх), барих талах (хоршоо үг) (хүч хэрэглэн барих, устгах) асаах гал барих (гал асаах), дэн барих (дэн асаах), зул барих (зул асаах) баривчлах, эрхэндээ оруулах барьж авах (баривчлах), барьж идэх (а.ноцож амийг нь таслан идэх б.(шилжсэн утга) сүрхий уурсан нэхэж шаардан давшлах, аашилж загнах, байж суухын аргагүй болгох) байгуулах, цогцлох, хийж бүтээх гэр барих (гэр цогцлон босгох), хашаа барих (хашаа босгох) төлөх), зүү утас барих (юм оёх), такси барих (такси (а.өргөл барьц өгөх б.барьцанд хүрэх), тугалтай үнээ барих (тугалтай үнээ өгөх), бэлэг барих (бэлэг өгөх(идээ ундааны зүйлийг хүндэтгэвэл зохих хүнд түрүүлэн өгөх), цай идээ барих (идээ ундаагаар дайлах), дугараа барих (а.найр цэнгэлд айраг архийг нийтэд дэс дараагаар өгөх б.ая дуу өргөх) удирдах, жолоодох жолоо барих (жолоодох, удирдах), машин барих (машин жолоодох) болгоомжлон хязгаарлах биеэ барих (а.ямар нэг үйл ажилд болгоомжлох б.хичээх, тэсэх, тэвчих), сэтгэлээ барих (а.сэтгэл санааны хүнд байдлыг тэсвэрлэн давах б.уурласан, баярласан, гунигласан зэргээс болж догдлох сэтгэлээ тогтоох), амаа барих (ямар нэгэн үйл явдалд хожимдон харамсах) илж засах, нийлүүлэх, эвлүүлэх бэртэнгэ барих (бэртсэн гэмтсэнийг илж засах), судас барих (а.судасны цохилтоор нь оношлох б.(шилжсэн утга) эв аяыг нь тааруулах), толгой барих (толгой барилах), яс барих (а.яс эвлүүлэх б.хүнийг оршуулахад анх гар хүрэх) хүчээр авах бариа барих (өр төлбөрийн оронд эд юмсыг албадан авах), барьцаа барих (зээл өгөхдөө оронд нь данж болгож юм авах) тогтоох, буй болгох, холбоо барих анд барих (сайн нөхөр бололцох), мэдээ барих (бусдад хэл мэдээ хүргэх) дагуу явах, дагах голын хөвөө барих (голын хөвөө дагах), уулын хяр барих (уул хярлан явах) бачуудах, явцуудах гутал барих (гутал багадах), хувцас барих (хувцас багадах, хувцас бариудах) үйлт нэр, нөхцөл үйлийн зарим төлөвтэй хамтран тухайн үйлийн байдлыг заана суух барих (суух), хэлэх барих (хэлэх), урдаа барих (хамгийн сайнд тооцох), барин тавин худал хэлэх (улаан цайм худал хэлэх).
барлагших [үйл үг] хүн, малын хал амсаж, хашин хойрго болох.
барлах хуучир. [үйл үг] барын хэвээр ном, зураг мэтийг дармаллах ном барлах (барын хэвээр ном дармаллах).
барсайх [үйл үг] барсгар болох, арсайх, дарсайх барсайсан хад (арсайсан хад), арсайх барсайх (хоршоо үг) (арсайх дарсайх).
барсгардах [үйл үг] хэтэрхий барсгар болох.
бартаадах [үйл үг] уул хадаар явахад саад бэрхтэй болох, бартаа ихтэй учир зохисгүйдэх зам бартаадах (зам бартаа ихтэй болох).
бартаатах [үйл үг] бартаатай болох.
бартаглах [үйл үг] юмыг урлах, сэлбэх, засахдаа болхи, хэв янз муухай болгох сийлбэрээ бартаглах (сийлбэрээ болхи ур муутай болгох).
бартайх [үйл үг] бартгар болох.
бартах [үйл үг] болхи муу болох.
бартах [үйл үг] хатуурч дагтарших.
бартгардах [үйл үг] хэтэрхий бартгар болох.
барууншлах [үйл үг] баруун зүг явах, баруун тийш болох.
бархайх [үйл үг] бархгар манхгар болох.
бархирах [үйл үг] хашгирах, орилох айж бархирах (айсандаа хашгирах), бачимдан бархирах (бачимдан орилох), орилох бархирах (хоршоо үг) (чанга хашгирах), баярласан хэрээ бархирах (аливаа юманд хэт хөөрч онгирохыг үл таашаасан санаа), галуу ганц дуугарахад он ирдэг, хэрээ хэд бархиравч он ирдэггүй (цэцэн үг) (олон хэлэх улиг, цөөн хэлбэл бэлэг).
барчганах [үйл үг] үрчийх, атирах.
барчгардах [үйл үг] хэтэрхий барчгар болох.
барчигнах [үйл үг] парчигнах.
барчийх [үйл үг] ямарваа нэгэн юм арзгар барзгар харагдах арзайх барзайх.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.