Үйл үг

түлхэх [үйл үг] юмыг гараар болон багаж хэрэгслээр хүчлэн цааш болгох, түрэх түлхэж унагах (а.цааш болгон унагах, түрж унагах б.(шилжсэн утга) зайлуулах, огцруулах), түлхэж зайлуулах (а.цааш болгон зайлуулах, түрж зайлуулах б.огцруулах) дайнд түлхэн оруулах (дайнд уруу татан оруулах, дайнд хүчээр татан оруулан), гараараа түлхэх (гараараа цааш болгох), мөрөөрөө түлхэх (мөрөөрөө ёврох), хөлөөрөө түлхэх (хөлөөрөө өшиглөх) татах
түлхээслэх [үйл үг] түлхээс хийх, түлхээс оруулах усны түлхээ болох.
түлшлэх [үйл үг] түлш болгон хэрэглэх түлшлэх зүйл (түлш болгон хэрэглэх зүйл).
түлэгдэх [үйл үг] гал хийгээд халуун зүйлд хайрагдах, шалзлагдах галд түлэгдэх (галд хайрагдах), халуун цайнд түлэгдэх (халуун цайнд арьсаа гэмтээх) түлэхэд өртөх, шатаагдах (шилжсэн утга) наранд шарагдаж өгрөх наранд түлэгдэх (нарны халуун илчинд арьс шарагдаж борлох) (шилжсэн утга) давс, хужир зэрэг бодосын химийн үйлдэлд эд юм өгрөх.
түлэх [үйл үг] гал ноцоох, асаах гал түлэх (гал асаах, ноцоох) галд хийн бүрмөсөн шатаах нүүрс түлэх (нүүрс галд шатаах), цаас түлэх (цаас шатаах) (шилжсэн утга) юмыг галд буюу халуун зүйлд хайрах, бага зэрэг шатаах галд түлэх (галд хайрах), гараа түлэх (гараа халуун юманд хайрах), дээлээ түлэх (дээлээ галд бага зэрэг шатаах), нүүр түлэх (ичээх, шившиг болгох).
түнгэрцэглэх [үйл үг] юмыг түнгэрцэгт хийх, савлах (шилжсэн утга) хүн, амьтны гэдэс дүүрч, хэвэл гэдэс бүдүүрч том болох.
түнгээх [үйл үг] үлээгдэн хүнхийх, хийсэн хүнхийх, хий дүүрэх.
түнжгэнэх [үйл үг] түнжгэр юмны үргэлжлэн хөдлөх.
түнжийх [үйл үг] хүн, амьтны толгой түнжгэр болох, түнжгэр харагдах (шилжсэн утга) жижиг толгой, толгод өвс ургамалгүй болох.
түнжилзэх [үйл үг] түнжгэр юмны байн байн хөдлөх.
түнийдэх [үйл үг] тэрэгний хойд талд ачсан ачаа хүнддэн арал өргөгдөх тэрэгний ачаа түнийдэх (тэрэгний ачаа хүнддэн оцойх) тэрэгний ачаа хойш гулгах хасаг тэрэг гэдрэг хөмрөх, гэдрэг онхолдох, годройтон ойчих.
түнсийх [үйл үг] тэлэгдэж түнгэрцэглэх, төмбөгөр болох.
түнсэх [үйл үг] тарианы мөхлөгийг цохиж унагаах, түгсэх тариа түнсэх (тариа цохих).
түнтгэнэх [үйл үг] түнтгэр юмны үргэлжлэн хөдлөх түнтгэнэн хөдлөх (түнтгэр юм дороо бөөцөгнөн хөдлөх) (шилжсэн утга) намхан бүдүүн хүн болон бага хүүхэд дороо ямар нэгэн юм хийж гэж оролдон байх.
түнтгэрдэх [үйл үг] дэндүү түнтгэр байх, түнтгэр учир тохиромжгүйдэх.
түнтийх [үйл үг] түнтгэр болох, түнтгэр харагдах түнтийн харагдах (түнтгэр болж харагдах), түнтийтэл чихэх (түнтгэр болтол нь чихэх).
түнтэлзэх [үйл үг] түнтгэр юмны байн байн хөдлөх.
түнхгэнэх [үйл үг] түнхгэр юм үргэлжлэн хөдлөх түнхэс түнхэс хийх (түнхгэр юм байн байн хөдлөх) хурдан хурдан амьсгалах, амьсгаадах.
түнхгэрдэх [үйл үг] дэндүү түнхгэр байх, түнхгэр учир тохиромжгүйдэх.
түнхийх [үйл үг] түмбийх, томбойх, товойх, түнхгэр болох ёроол нь түнхийх (ёроол нь түмбийх), өвөр нь түнхийх (өвөр түнтийх, товойх).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.