Үйл үг

туусрах [үйл үг] туус болох.
туух [үйл үг] малыг нүүдэл дагуулж, бэлчээр усанд гаргахаар алгуур хумин гилж явуулах адуугаа ус руу туух (адуугаа услахаар хөдөлгөх), мал туух (мал адгуулан авч явах), тууж аваачих (адгуулан аваачиж өгөх), тууж авчрах (адгуулан авчрах, хөөн авчрах) олзлогдогдсон хүн, гэмт хэрэгтэн зэргийг алгуурхнаар үлдэн хүргэх явсан, зугатаасан хүн, амьтныг араас нь нэхэх хөөх туух (хоршоо үг) (үлдэх, илгээх) салхи үлээж үүлийг нүүлгэх үүл туух (салхи үүл хөөх) тэрэг хөсгийг хөтлөх тэрэг туух (тэрэг хөтлөх) (шилжсэн утга) (ярианы үг, хэллэг) хулгайлах хүний юмыг туух (хүнийг юмыг хулгайлах).
туучих [үйл үг] ус шалбааг байн байн туулах ус туучих (ус гатлах, ус байн байн туулах).
туушиндах [үйл үг] хоромхон зуур бүгдийг харах.
туушиндах [үйл үг] туушин шилбүүрээр шилбүүрдэх.
туушлах [үйл үг] эхнээс нь адаг хүртэл нэвтрэх туйлбартай явагдах, тууштай болох.
туушрах [үйл үг] ажил хэрэг, санаа бодол шулуудах, цэгцрэх ажил нь туушрах (ажил нь цэгцрэх), бодол нь туушрах (бодол нь цэгцрэх, бодол нь шулуудах), сэтгэл нь туушрах (сэтгэл шулуудах).
тухайлах [үйл үг] олон юмнаас онцлох, тусгайлах тухайлан үзэх (онцгойлон үзэх), тухайлан айлтгах (онцгойлон айлтгах, хэрэг болгон айлтгах), тухайлан арьс гэмтээх (санаатай арьс гэмтээх, зориуд арьс гэмтээх), тухайлан зарлигаар шагнах (жич зарлиг гарган шагнах), тухайлан ирэх (хэрэг болгон ирэх), тухайлан өгүүлэх (жичдээ өгүүлэх), тухайлж хэлэх (онцгойлж хэлэх, тусгайлан хэлэх) тухайлсан ажил (а.тусгайлан эрхэлж буй ажил б.онцгойлон анхаарч буй ажил), тухайлсан аливаа хэрэг (онцгой хэрэг, тусгай хэрэг), тухайлсан мэдээ (тусгай мэдээ), тухайлсан орон (онцолсон орон) ямар нэг зүйлийн тухай багцаалах, тоймлох бодтойгоор цохож хэлэх тухайлбал та хэнийг хэлэх гээд байгаа юм бэ. (ярианы үг, хэллэг)
тухирах [үйл үг] нохой зэрэг амьтныг бусдыг айлгах болон хорлуулахаар давшуулах нохойгоо тухирах (нохойгоо хүний урдаас тавих) хүнийг муутгах буюу хөнөөх гэж хатган үймүүлэх, эсрэг босгох өдөөн тухирах (өдөөн хатгах, үймүүлэн хутгах).
тухлайдах [үйл үг] төхөөрсөн малыг өвчих үед шийрийг нь салгах.
тухлах [үйл үг] ажил хэрэг алив юманд яаралгүй, тав тухтай, аажуу уужуу хандах тухлан суух (яаралгүй, тавлан суух), тухлан үзэх (тавтай үзэх, нухацтай үзэх), тавлах тухлах (хоршоо үг) (аятай байх).
тушаах [үйл үг] ажил үүргийг даалгах, албадан тулгах, хүлээлгэх дээд газраас тушаах (дээд газраас зарлигдах, тогтоох), шүүхээс тушаах (шүүхээс тогтоох), ажилд томилох тухай тушаах нь (ажилд томилох тухай мэдэгдэх нь), даалган тушаах (даалган хүлээлгэх), захиран тушаах эрх (ажил хэргийг албадан хүлээлгэх, хийлгэх эрх), тушаан зарлах (захирамжлах, хэрэг явуулах), захирах тушаах (хоршоо үг) (ажил хэргийг хийлгэхээр албадан даалгах).
тушаах [үйл үг] улс, албан байгууллагад өгвөл зохих мөнгө, эд юм өгөх, нийлүүлэх бэлэн мөнгө тушаах (бэлэн мөнгө өгөх), дансанд мөнгө тушаах (дансанд мөнгө шилжүүлэх, өгөх), улсын орлогод тушаах (улсын орлого болгох), мал тушаах (өгвөл зохих малаа нийлүүлэх), толгойгоо тушаах (хүний эрхэнд орох).
тушгирах [үйл үг] тамшаах хонь аргадах аялга гаргах хонь тушгирах (хонь аргадан тогтоохын тулд авиа гаргах).
тушгичих [үйл үг] байн байн тушгирах.
тушигдах [үйл үг] тушаанд орох.
туших [үйл үг] тушаагаар торгох, бэхлэх, уях морь туших (морь тушаагаар тогтоох), үнээ туших (үнээ тушаагаар уях), тэмээ туших (тэмээ тушаагаар уях) (шилжсэн утга) элдвээр торгох, харшлах хормой туших (дээлийн хормой хөл ороолдох) (шилжсэн утга) ажил явдалд саад тотгор болох ажил туших (ажилд саад болох).
туяалах [үйл үг] нар туяагаа тусгаж гийгүүлэх, агаарт улаан үүл тархах.
туяарах [үйл үг] туяа тусах, туяа татаж харагдах туяарч харагдах (туяа татан харагдах), гэрэл туяарах (гэрэл өнгө өнгөөр харагдах), солонго туяарах (солонго туяа татан харагдах) (шилжсэн утга) нүүр царай тод, үзэсгэлэнтэй харагдах, гэрэлтэх уруул нь туяарах (уруул нь өнгөлөг байх), хацар нь туяарах (хацар нь гэрэлтэх), царай нь туяарах (царай нь гэрэлтэх).
туяатах [үйл үг] туяалах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.