Үйл үг

содлох [үйл үг] сод болох, онцгой болох, тэргүүлэх авъяасаараа содлох (авъяас чадлаараа бусдаас ялгаран тэргүүлэх).
соёгдох [үйл үг] эрдмээр хөхүүлэгдэн хөгжих, соёрхогдох.
соёглох [үйл үг] морь соёг явдлаар явах.
соёлжих [үйл үг] соёлтой болох, соёлыг ихэд хөгжүүлэх боловсон зөв хүмүүжилтэй болох соёлжих танхим хуучир. (соёл хүмүүжлийн ажил явуулдаг байр), соёлжихын тул суралцах, хөгжихийн тул хөдөлмөрлөх (цэцэн үг) (сурах, хөдөлмөрлөх нь боловсон сайхан амьдралын үндэс).
соёнгорох [үйл үг] соёнго болох, доголох, мижилзэх.
соёнготох [үйл үг] мал, адгуус соёнгорон доголох.
соёодох [үйл үг] амьтны соёоноос нь барих үгтээх зааныг соёодон барих (зааны соёоноос барих) амьтан соёогоороо хазах халтар нохой намайг соёодоод авлаа. (ярианы үг, хэллэг) соёо сэтгүүрээр гаанс сэтгэх соёо хэрэглэн зангилаа тайлах.
соёолох [үйл үг] амьтны соёо шүд ургах.
соёолох [үйл үг] хавар болж ургамлын нахиа найлзуур цухуйх.
соёорох [үйл үг] ургамал ногооны нахиа найлзуур дөнгөж цухуйх, ургаж эхлэх.
соёх [үйл үг] (хуучир.) зааж сургах, сурган хүмүүжүүлэх сурган соёх (эрдэм мэдлэг зааж сургах) гийгүүлэх, гэгээрүүлэх соён гэгээрүүлэх (гэгээрүүлэх).
сойгдох [үйл үг] гэдрэг татагдан тогтох морь мал уяа сойлгод орох идэж уух зүйлээ хязгаарлуулах буцламгай халуун хоол ундны зүйл хүйтэн усанд холигдон загсах.
сойздох [үйл үг] сойзоор зүлгэх, арчих, цэвэрлэх хувцас сойздох (хувцсандаа наалдсан хог зэргийг сойзоор цэвэрлэх).
сойлгох [үйл үг] сойж тогтоолгох адуу малын уяа сойлгыг нь тааруулуулж уяулах хоол ундыг нь хасуулах халуун хоол ундны зүйлийг хүйтэн усанд хийлгэн загсаалгах гоймон сойгдох (халуун гоймонг хүйтэн усанд хийлгэх).
сойх [үйл үг] юмыг гэдрэг нь татаж тогтоох гарыг нь сойх (гар, мөр зэрэгтээ гэмтэж бэртсэн хүний бэртэнгэтэй гарыг тохойгоор нугалан хүзүүнээс зүүж хөдөлгөөнийг хорих) цэнэгтэй бууг осолдохоос сэргийлж оньслох буу сойх (цэнэгтэй бууг сум алдахаас сэргийлж оньслох) морины жолоог татан эмээлийн бүүрэгт углаж тогтоох, хантайрах морь малын тарга хүчийг нь тогтоох, тамир тэнхлийг сайжруулах, биеийг нь хөнгөрүүлэхээр засч уях шар сойх (эдэлгээний шарыг намар уяж хөнгөрөөх), сойсон морины хөл цариун, сорисон бөхийн чадал ториун (цэцэн үг) (бэлтгэл сургуулилалт сайн бол хүчтэй байна) идэх уух зүйлийг хязгаарлах, бага идэх гэдсээ сойх (хэмжээтэй, бага идэх), хоолоо сойх (хоолоо хязгаарлан бага идэх, хоол идэхгүй удах) дөнгөж чанагдсан халуун хоол ундны зүйл болон хайрагдаж улайдсан юмыг хүйтэн ус зэрэгт хийн хөргөх зүйлийг хүйтэн усанд дэвтээн хөөлгөж зай завсаргүй болгох модон торх сойх (хагсаж зай завсар гарсан торхыг хүйтэн усанд дхүйтэн сэрүүн газар тавих.
солбилзох [үйл үг] солби байдалтай зүйл байн байн хөдлөх юмсын байн байн солбин, эсрэгцэн хөдлөх.
солбилзох [үйл үг] долгин зантай хүний нүдээ эргэлдүүлэн харах.
солбих [үйл үг] хоёр урт юм харилцан зөрж тогтох юмсыг хооронд нь харилцан зөрүү байдалтай болгох гараа солбих (гараа зөрүүлэх), чихээ солбих (чихээ урагш хойш зөрөлдүүлэн хөдөлгөх), хайч солбих (хайчны хоёр гуяны ир хэт зөрж гарах) нүдний харц ээлжлэн тусах.
солбих [үйл үг] солбиураар хэрэн нэхэх.
солгойвчлох [үйл үг] ямар нэг зүйлийг ихэвчлэн солгой гараараа хийх, үйлдэх.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.