Үйл үг

ачих [үйл үг] ачааг морь мал, чарга, тэрэг зэрэг дээр тохируулан тэгнэх, тавих, хураах айл ачих (айл нүүлгэх), нүүрс ачих (нүүрс зөөх, нүүрс хураах), ачих буулгах (хоршоо үг) (зөөх буулгах) (шилжсэн утга) өөрийн ял зэмлэл зэргийг бусад хүнд түлхэн үүрүүлэх.
ачих [үйл үг] барилдахад нөгөө этгээдийг хөл дээгүүрээ урагш давуулан татаж унагах, эсвэл баруун зүүн аль нэг гараар эсрэг талын гуян дээр хөшиж эргүүлэн унагах мэх хийх гар ачих (гараар мэх хийх), хөл ачих (хөлөөр мэх хийх).
ачлах [үйл үг] гүнээ хүндэтгэн тус хүргэх, асарч тойлох эцэг эхээ ачлах (эцэг эхээ энэрэх) ач тус хүргэсэн хүнд хариу тус үзүүлэх.
ашгих [үйл үг] зодох, жанчих.
ашиглагдах [үйл үг] ашиглуулах хэрэглээнд оруулах завшигдах, ашиглуулах.
ашиглах [үйл үг] ашиг тусыг хүртэх, хэрэглэх ашиглах байгууламж (хэрэглэхээр нөөцөнд хадгалсан байгууламж), сүү сааль ашиглах (сүү сааль авч цагаан идээ боловсруулах) эд юмыг буруугаар хэрэглэх, завших албан тушаалаа ашиглах (албан тушаалаар түрээ барих), алдар нэрээ ашиглах (алдар нэрээр түрээ барин өөрийн хэргийг бүтээх), хувьдаа ашиглах (бусдын юмыг өөрийн болгох) ямар нэг боломжийг далимдуулах зав чөлөө ашиглах (зав боломжийг харах, чөлөөт цагт их зүйл бүтээх), хаягдал ашиглах (хэрэггүй зүйлээр юм хийх), цаг ашиглах (богино хугацаанд юм бүтээх).
ашлах [үйл үг] тавлах, тухлах буюу амар тавиу баахан унтаж амсхийх, сэгхийх ашлах тавлах (хоршоо үг) (тавлан тухлах).
ашлах [үйл үг] тавлаж тоглох, цаашлуулах.
аюулах [үйл үг] хуучир. баавгайчлах, баавгайн анд явах уулын ан амьтныг үргээн авлах ан амьтан аюулах (ан амьтан үргээн авлах).
аюулах [үйл үг] аюул айдас төрүүлэх.
аяардах [үйл үг] дуу, чимээ нам болох дуу аяардах (дуу намдах), чимээ аяардах (чимээ намдах) чанга, хүчтэй биш зөөлөн зодож жанчих.
аяардах [үйл үг] алгуур удаан болох хожимдох, оройтох.
аяарлах [үйл үг] дуу чимээгээ нам болгох зөөлөн зодож жанчуулах.
аяарлах [үйл үг] алгуур удаан явах аяарлан явах (зөөлөн тааваараа явах) оройтох, хожимдох аяарлан ирэх (аажуухан ирэх).
аяартах [үйл үг] улам удаан болох, удаашрах.
аягалах [үйл үг] аяганд идээ, ундаа хийх айраг аягалах (айраг аяганд хийх), цай аягалах (цай аяганд хийх)
аяглах [үйл үг] элдэв аяг гаргах, олон авир гаргах аашлах, загнах.
аягүйдэх [үйл үг] дуу, хөгжмийн хөг, ая алдагдан, үгүй болох хөгжим аягүйдэх (хөг аялгуу алдагдах).
аягүйдэх [үйл үг] тавгүйцэх, тааламжгүй болох бие аягүйдэх (бие тавгүйцэх), тэнгэр аягүйдэх (тэнгэр хуйсганах) магадгүй, ая шалтаг нь таарвал.
аягүйрхэх [үйл үг] муу ааш гаргах аягүйрхэж аашлах (дургүйцэж аашлах), аягүйрхэж уурлах (дургүйцэж уурлах) эгдүүцэх, жигших сэтгэл санаа зохисгүйрэх, байдал эвгүйрхэх сэтгэл аягүйрхэх (сэтгэл эвгүйцэх), тэнгэр аягүйрхэх (тэнгэр муухайрах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.