Үйл үг

дээжлэх [үйл үг] дээжийг өргөх, дээжийг тахиглах охь сайныг нь сонгож авах дээжийг хүртэх, дээж амсах.
дээл [үйл үг] гадуур өмсөх энгэр зах бүхий гадуур хувцас булган дээл (булганы арьсаар хийсэн дээл), дан дээл (зуны доторгүй дээл), ёст дээл (ёслолын хувцас), зуны дээл (зун өмсөх тэрлэг), лам дээл (мухар зах, хагас энгэртэй дээл), монгол дээл (монгол үндэстний дээл), сэгсүүргэн дээл (хөрөвжсөн хурганы арьсаар хийсэн дээл), торгон дээл (торгоор хийсэн дээл), үстэй дээл (нэхий зэргээр доторлосон хүйтний улиралд өмсөх хувцас), хэрмэн дээл (хэрэмний арьсаар хийсэн дээл), цайны дээл (гоёлын дээл), дээлийн нэхий (а.дээл хийх нэхий б.нэхий дээлийн хэсэг), дээл мялаах (эцэг эх, үр хүүхдээ шинэ дээл өмсөхөд нь бэлгэтэй үг хэлж урамшуулах), дээлийн гадар (дээлийн өнгө), дээлийн гол (чадал хүч муутай, нунж дорой хүн), дээлийн оноо (суганы дагуу, ташааны доод, хормойн тушаа битүүлж оёогүй үлдээсэн газар), дээлийн өнгө (а.дээлийн гадар тал б.дээлийн гадар хийх эд бөс), дээлийн хавчаар (дээл хувцасны энгэр, хормой зэрэг зах этгээдийн дотоод талд барьж оёсон давхарлаг, хажаас), дээлийн хажлага (дээлийн хавчаар), дээлийн хормой (дээлийн доод хэсэг), дээлийн тавтир (дээлийн хоёр ташааны хормойн илүү гарч унжсан үзүүр хэсэг), дээлийн ташаа (дээлийн хормойг өргөтгөхийн тулд голлосон бүсний хоёр хажууд оруулсан гурвалжин хошуу оруулга), дээлийн хайдаг (зувцаа дээлийн хажлага), дээл татах (дээл гадарлах), дээлийн шат хуучир. (эхнэр хүний дээлд гэдэсний тушаа өөр зүйлийн эдээр үйлдэж хөндлөн хадсан дөрвөлжин зүйл), дээлийн энгэр (дээлийн дээд талаараа нээгддэг хэсэг), дээл бүс (хоршоо үг) (дээл болон дээлийн гадуур ороох зүйл), дээл малгай (хоршоо үг) (хүний дээд биеийн өмсгөл сэлт), дээл хувцас (хоршоо үг) (дээл болон нийт өмсгөлийн нэр), дээлэндээ багтахгүй болох (а.эр бие өсөж том болох б.тэчъяадан уурлах в.биеэ ихэд тоох), дээлийн өлгүүр (хувцасны гол, хүний оронцог), дээлээ нөмрөх (хэрэгт татагдах, шоронд орох).
дээллэх [үйл үг] дээл хийх далан шарын арьсаар дээллэсэн (далан шарын арьсаар дээл хийсэн).
дээрдэх [үйл үг] хэтэрхий дээр болгох, овоо дээшдэх газар дээрдэх (газар өндөрдөх) сайжрах, өвчин илаарших амьдрал дээрдэх (амьдрал сайжрах), ажил дээрдэх (ажлын нөхцөл сайжрах), бие нь дээрдэх (илааршиж эхлэх).
дээрсэх [үйл үг] улам дээр болох.
дээршээх [үйл үг] дээрд тооцон үзэх.
дээрэлхэх [үйл үг] бусдыг дээрэнгүйлэн дарлах, доромжлох өдөж дээрэлхэх (өдөж доромжлох) биеэ дээрд үзэх өндөрлөг газар хүний биед тохиромжгүй болох газар дээрэлхэх (газар өндөрдөх).
дээрэмдэх [үйл үг] хүний юмыг хүч хэрэглэн уулгалан булааж авах, дээрэм хийх тонох дээрэмдэх (хоршоо үг) (аль өнгөтэй өөдтэйг нь сорчлон шилж булаах), цөлбөх дээрэмдэх (хоршоо үг) (юу ч үлдээлгүй уулгалан булааж авах).
дээрэнгүйдэх [үйл үг] хэтэрхий дээрэнгүй болох, дээрэнгүйн учир зохисгүйдэх.
дээрэнгүйлэх [үйл үг] дээрэнгүй зан байдал гаргах, доромжлон сүрдүүлэх. дээс(эн) (нэр үг) үс хялгас, олс зэргээр томж хийсэн оосор дээс томох (ноос үсийг салгаж самчин түүдэг хийсний дараа баруун солгой эрч оруулан нийтгэх), дээс харайлах (а.багачуудын тоглоом, хоёр хүн харайлан наадах б.өөрөө дээсний үзүүрээс барьж сэжин, өөрөө харайлж наадах), дээсэн дөрөө (а.дээсээр томж хийсэн дөрөө б.арай чарай гэж аргалж байгаа байдал), дээсэн дөрөөн дээр
дээсдэх [үйл үг] дээсээр тоглох, дээс эргүүлэн дээгүүр нь харайн наадах.
дээслэх [үйл үг] юмыг дээсээр сунган хэмжих газар дээслэх (дээсээр газар хэмжих) навчин тамхийг өвсөн дээсэнд ишээр нь эгнүүлэн хавчуулаад хавтгайгаар эвхэж дарах тамхи дээслэх (өвсөн дээсээр тамхи эвхэж дарах) шувуун сүргийн хошууран жигүүрлэн нисэх, зэллэх галуу дээслэх (галуу зэллэх).
дээсрэх [үйл үг] дээс болон эрчлэх, мушгирах.
дээшдэх [үйл үг] хэтэрхий дээш болох.
дээшлэх [үйл үг] юмны өөдлөх, сайжрах, дэгжих, дээш болох өглөө босохын хүндэтгэл оройхон дээшлэх (оройхон босох).
ёвгонох [үйл үг] ёвгор юмны хөдлөх.
ёвгордох [үйл үг] хэтэрхий ёвгор байх, ёвгорын учир тохиромжгүйдэх.
ёвирголох [үйл үг] ширүүн муухай зан гаргах.
ёвиргондох [үйл үг] ёвиргон нь дэндэх, нэн ёвиргон зан гаргах.
ёворгодох [үйл үг] ёврох үйлд өртөх модонд ёворгодох (модонд цохигдох), эмээлэнд ёворгодох (эмээлд нудрагдах) (шилжсэн утга) үгээр далдуур зэмлэх, битүү дайрах үгээр ёворгодох (далд битүү утгат үгээр егөөлөх).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.