Ургамал судлал
хурган шарилж [ургамал судлал]
(гучаас тавин сантиметр өндөр ургадаг нэг зүйл шарилж, ногоон байхад нь бог мал сайн иднэ хурган тэрэлж) (шилжсэн утга) жижиг, иржгэр хурган бантан (гурилыг нарийлан алгадаж хийсэн шөлтэй шөл), хурган үүл (эгнэсэн хонины нуруу шиг харагддаг жижигхэн цагаан үүл), хурган шүд (а.хүний жижигхэн бөгөөд богино, жигдхэн ургасан шүд б.адуу, үхрийн өтлөөд дахин ургасан шүд).
хурма [ургамал судлал]
хасарваань, элжгин чихний жимс хасарвааны мод. хурмаст (нэр үг)домог гучин гурван тэнгэр нэрийн эрхэм нэгэн тэнгэрийн нэр хурмаст тэнгэр (гучин гурван тэнгэрийн эзэн тэнгэр), хан хурмаст (эзэн тэнгэр), хурмастын үүл (тэнгэрийн үүл), хурмастын хишиг (тэнгэр эзний хишиг).
хурц шар цэцэг [ургамал судлал]
(хурц улаан цэцгийн адил болоод өнгө шар, үнэр муухай, хортой нэг зүйл цэцэг).
хусалгана [ургамал судлал]
навч нь хавтгай тэвнэ хэлбэртэй, цувран ургадаг, цэцэг нь хоолой хэлбэрт дугтуйтай, хэлтэсгүй нэг наст өвс.
хуслаг [ургамал судлал]
иш бүдүүн болоод том, навч хар хусны адил боловч багахан нэгэн зүйл мод.
хуурцаг [ургамал судлал]
сэрүүн бүсэд тархацтай, тоонолжтон овгийн төрлийн олон наст өвслөг ургамал
хуш [ургамал судлал]
нарсны зүйлийн, самар ургадаг, ихэмсэг сайхан, мөнх ногоон тураг мод хэнтий, хангай, хөвсгөлийн уул, монгол алтайд ургадаг, иш модоор нь барилгын материал, гэрийн тавилга, хөгжмийн зэмсэг хийдэг хуш ихтэй ой (хуш мод ихтэй ой) хуш мэт өнгөтэй хушан шар (цайвар шар өнгө) ургамлын зүйл заасан нэр хуш өвс (ургамал судлал) (луультан овгийн төрлийн, тэжээлийн ач холбогдолтой ургамал монголд нэг зүйл нь ургана), хуш хамхаг (ургамал судлал) (луультан овгийн төрлийн олон наст өвс дөрвөн зүйлтэй, монголд нэг зүйл нь ургана).
хушаангар [ургамал судлал]
буурцагтан овгийн гурвалсан, тавалсан навчтай, олон наст өвс.
хушга [ургамал судлал]
өдлөг нийлмэл, жижиг зууван навчтай, дулаан оронд ургадаг тураг мод яст бөөрөнхий жимсний нь хальс хатуу, цөмөө их бөгөөд тослог, идэхэд тааламжтай, мөнхүү модны үр жимс хушганы идээ (хушганы цөм тос шахах ба иднэ, эмд орно), хушганы цөм (хушганы идээ), хушга харвах (тоглоом) (олноороо нийлж нэг газар хушгыг өрж, түүнээ хушга, бөмбөгөөр шидэж наадах нэг зүйл тоглоом).
хүдбэл [ургамал судлал]
удбалын язгуурын нэг болон хоёр наст ургамал ишиндээ ширүүн цагаан үстэй, цэнхэр, хөх, хүрэвтэр улаан цагаан зэрэг өнгөтэй нэгэн зүйлийн цэцэг.
хүмүүл [ургамал судлал]
хүмэл.
хүмэл [ургамал судлал]
тал, хээр, говьд ургадаг сонгинын төрлийн ургамал, сонгино мэт амт үнэртэй бөгөөд малд сайн тэжээл болно, үүгээр бас сорс хийнэ.
хүнжид [ургамал судлал]
маалинга, гүнжид хүнждийн тос (гүнжид ургамлаас гаргаж авсан тос), хүнждийн үр (гүнжид ургамлын үр).
хүнхээл [ургамал судлал]
сонгинын адил бөгөөд ус намагтай газар ургадаг, нэг зүйл хүнсний ногоо.
хүнцэл [ургамал судлал]
хэлбэр дүгрэг, хавтгай, амт маш гашуун, хортой, нэгэн зүйл үр эмнэлэгт
хүрмэл [ургамал судлал]
хотгор, намаг газар ургадаг бөгөөд иш өндөр нэг зүйл өвс хүрмэл гэр (хүрмэл өвсөөр хийсэн гэр овоохой), хүрмэл тэвш (хүрмэл өвсөөр гөрж хийсэн, эртний тахилга тайлгын мах, жимс тавьдаг байсан сав).
хүчгэлж [ургамал судлал]
алтан зүржтэй адилхан бөгөөд бяцхан, жимс маш нягт, амт маш хүчтэй, уул
хүчилдэр [ургамал судлал]
янз хар гүйлстэй адил бөгөөд том, амт маш хүчтэй нэгэн зүйл жимс, нимбэг.
хүчилмэг [ургамал судлал]
өргөслөг мөчиртэй, өндгөлжин навчтай мөнх ногоон тураг мод, жимс нь улаавтар шар өнгөтэй, зузаан хальстай, маш исгэлэн амттай, хатаасан нялх жимс нь эмийн найрлагад орно давжаа алим мөнхүү ургамлын жимс.
хүчингэ [ургамал судлал]
суварган ягаан цэцэгтэн, ойт хээрийн бүсэд хайргадуу, элсэрхэг хөрстэй газар ургадаг олон наст тэжээлийн буурцагт ургамал