Тоглоом

зүрс [тоглоом] бөмбөлөг хэлбэртэй тоглоом.
зээрэнцэх [тоглоом] хөөцөлдөн тоглох наадам говь нутгийнхны зээрэн малгай өмсөж, зээр болж, нөгөө нь чоно болж хөөцөлдөн тоглодог сэдвээс үүссэн бүжиг.
лото [тоглоом] зурагтай наадгай, дугаарласан модоор тоглох нэг зүйл наадгай сугалаа дугаарласан бөмбөлөг, тусгай зураг дээрх нэрлэсэн дугараа, зургийг таглаж тохирлыг тааруулах тоглоом лото тоглох (тохирол тааруулах).
маахайцан наадах [тоглоом] (шагай, нум сумаар урьд харвасан сумны оносон газар, хойно харвасан сум тусвал уг газраа сунган дахин харваж тоглох).
мэлхий [тоглоом] (шагайгаар мэлхийн биеийг дүрслэн өрөөд шоо орхиж наадах монгол үндэсний нэг зүйл тоглоом), мэнд сууж, мэлхийд хазагдахгүй байх (зүйр үг) (муу зүйлд өртөхгүй, амар тайван амьдрах), мэлхий харайвч мөн дороо, мөндөр үсрэвч энэ дороо (зүйр үг) (хэмжээндээ байх), мэднэ мэднэ гэхлээр мэлхий алж ганзагална (зүйр үг) (мэдэхгүй атлаа мэдэх мэт царайлж, шившгээ тарих) мэлхий шиг жижиг, намхан мэлхий ааруул (аарцаар хийсэн базмал идээ), мэлхий хаалга (а.хотын хэрэмний хаалганы дээрээс унагаж тавих хавтгай мод б.хашаа, хэрэм, том хаалга зэрэгт хийсэн жижиг хаалга) (зурхай судлал, зурхайн ухаан) өрнийн зурхай ёсоор долдугаар сар мэлхий сар (долдугаар сар).
мягман [тоглоом] гурван зуун жаран ширхэг, хоёр өнгийн зүйлээр тусгай хөлөгт өрж, хоёр хүн харилцан хаалцаж наадах нэгэн зүйл тоглоом мягман тоглох (хөлөгт тоглоом тоглох).
наадгай [тоглоом] хүүхдүүдийн наадах тоглоом наадгай тоглох (тоглоомоор тоглох), тоглоом
орд [тоглоом] монгол ардын уламжлалт оньсон наадгай, зургаан ширхэг модны наян долоон ширхэг наадгайг дөчин нэгэн хэсэгт таван өөр аргаар угсарч нааддаг гурван зуун далан таван модноос бүтсэн оньсон наадгайн нэг төрөл.
орхицоо [тоглоом] орхицон наадах тоглоом орхицоо тоглох (бөмбөг шидэж тоглох), араг орхицоо (сагсан бөмбөг).
өвдөгцөх [тоглоом] нэг хөлөө нөгөө өвдөг дээрээ нугалан барьж нугалсан өвдгөө мөргөлдүүлэн наадах.
өлгөцөө [тоглоом] шагай шүүрч наадах тоглоом өлгөцөө өлгөцөх (шагай шүүрэх).
өлгөцөх [тоглоом] шагай шүүрч тоглох таваар өлгөцөх (шагайг тав таваар нь шүүрэн наадаж тоглох), өлгөцөн наадах (шагай шүүрч наадах).
өргөө [тоглоом] мод нь дөрөв хоёроороо баг болж, багууд нь хоорондоо угсрагдан, гурван мод нь огтлолцон оньслогдон түгжигддэг монгол гэрийн хэлбэрээр бүтээсэн оньсон наадгай.
пай [тоглоом] даалуу, хөзрийн мод цаасан пай (цаасаар хийсэн мод).
соёондой [тоглоом] нэгэн зүйл хөлөгт наадам.
сугалаа [тоглоом] тусгай тоо дугаарт тохируулан эд юм, мөнгө хожих хонжворт тоглоом хонжворт сугалаа (хонжвор хожиж болох сугалаа), сугалааны хонжвор (хонжворт тоглоом тоглоод авсан эд бараа мэтийн зүйл), сугалаа сугалах (хонжворт тасалбараас оноож нэгийг авч азаа үзэх), сугалаа тохирох (худалдаж авсан сугалааны дугаар хожих зүйлтэй нь таарах), сугалаа хожих (сугалаа тохирох).
тарвагацаа [тоглоом] нэг нь чоно, бусад нь тарвага болж наадах хүүхдийн тоглоом тарвагацаа тоглох (тарвагацах).
тооно [тоглоом] хоёр хүн хөлгөн дээр (хүн тус бүр зургаа) цагаан, улаан хүү (наадгайг нь хүү гэнэ) өрөөд, эсрэг талынхаа өрөөтэй байсан буудлыг зөрж эзлэхээр өрсөлдөж шулуун хэрчмийн дагуу боломжтой хүүгийн дээгүүр (хүний өөрийн гэж ялгахгүй) давж нүүн тоглох монгол ардын наадам.
тооруул [тоглоом] эргэлдүүлэн наадах нэг зүйл тоглоом.
төгс хаях [тоглоом] (монголчуудын уламжлалт шагайн тоглоом. тоглоомын зорилго нь аль болох олон морь, аль болох цөөн тэмээ буулгахыг хичээнэ. хонь ямаа буувал хожилд хамаарахгүй. тэмээний тоогоор морь өгч торгууль хүлээдэг. хэн урьтаж морь авсан нь хождог), авьяас билиг төгс (маш хурц оюун билигтэй), бүрэн төгс (хоршоо үг) (бүрэн гүйцэд, төгс төгөлдөр), төгс төгөлдөр (хоршоо үг) (а.иж бүрэн, бүрэн гүйцэд б.ямар ч өө сэвгүй), эрх төгс (аугаа хүчирхэг, сүр хүчтэй) хуучир. сондгой бус, тэгш төгс сар (зурхай судлал, зурхайн ухаан) (билгийн улирлын хоёр, дөрөв, зургаа, найм зэрэг тэгш хоногтой сар).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.