Нэр үг

эсгэлт [нэр үг] эсгэх үйлийн үр дүнг заасан нэр эсгэлт муутай (эсгэх ур чадвар муутай).
эслэг [нэр үг] ургамлын эсийн ханыг бүрдүүлэх нийлмэл нүүрсус.
эсруа [нэр үг] (шашны нэр томьёо) брахма, энэтхэгийн шашны гурван их шүтээн сахиулсны эн тэргүүнийх нь нэр, дэлхий ертөнцийн олон амьтныг бүтээн туурвигч, эсэр ариун дагшин (шилжсэн утга) их хүний болон хүүхдийн зулай.
эсрүү [нэр үг] сэвх, эсэргэнэ.
эсрүүн [нэр үг] эсруа, эсэрваа.
эсрэгцэл [нэр үг] эсрэгцэх үйлийн (нэр үг)
эссэ [нэр үг] шинжлэх ухаан, түүх нийтлэлийн чанартай найруулан бичсэн богино хэмжээний бүтээл.
эсхүл холбоос. [нэр үг] эсвэл, эсвээс.
эсэг хуучир. [нэр үг] айраг эсэг уух (айраг уух) эсгэлэн амт бүхий ууш эсэг ундаа (эсгэж боловсруулсан ундаа).
эсэн [нэр үг] эсэн мэнд (хоршоо үг) (эрүүл саруул, энх мэнд), энх эсэн (хоршоо үг) (эрүүл саруул, амьд мэнд).
эсэн [нэр үг] эсэн торгомсог (хоршоо үг) (нарийн торгон даавуу).
эсэргүүцэгч [нэр үг] эсэргүүцэх үйлийн эзэн. эсэргүүцэл (нэр үг)эцэргүүцэх үйлийн нэр нөгөө тал лугаа сөрөх хүч дайсны эсэргүүцэл (дайсагнагч этгээдийн сөрөн тэмцэх хүч) (анагаах ухаан) хүн амьтны бие махбодын өвчин эмгэг тусахгүй байх чадвар биеийн эсэргүүцэл (хүн, амьтны бие махбодын дархлаа, өвчин эсэргүүцэл чадвар) ямар нэг зүйлийг үл зөвшөөрөн боссон тэмцэл ажилчдын эсэргүүцэл (ямар нэг шаардлага тавин боссон ажилчдын тэмцэл) аливаа зүйлийг үл зөвшөөрснөө илэрхийлсэн мэдэгдэл сонины эсэргүүцэл (тухайн зүйлийг үл зөвшөөрснөө илэрхийлсэн сонинд нийтлүүлсэн мэдэгдэл).
эсэрүн [нэр үг] эсруа.
этгээд [нэр үг] зүг чиг, юмны хажуу тал баруун этгээд (баруун тал), өмнө этгээд (урд тал), умард этгээд (хойд тал) нийлэмжгүй, гажууд зөрүүд этгээд зантай (хүнтэй нийцгүй, гөжүүд зан авиртай), этгээд зөрүүд (хоршоо үг) (бусадтай нийцгүй, өөрийнхөөрөө зүтгэх зан) гаж буруу, тэрс этгээд хэл (нийт олны хэлнээс ангид цөөн бүлэг хүмүүсийн хоорондоо ярилцдаг үг хэл), этгээд гаж (хоршоо үг) (зан авир, байр байдал бусдаас тэс өөр) хүн зальхай этгээд (зусарч мэхлээч хүн), танхай этгээд (ёс журам мэдэхгүй, дэггүй балмад хүн).
этүгэн хуучир. [нэр үг] эх болсон дэлхий, газар шороо (бөө мөргөл) удган, эм (бөө мөргөл)
этүүр [нэр үг] өлгөх хамах юм хогны этүүр (бохир зүйлийг хамах багаж).
эфир хими. [нэр үг] өнгөгүй ширгэмтгий, шингэн нэгэн зүйл химийн нэгдэл нойрсуулах, мэдээ алдуулах эм болгон хэрэглэнэ.
эфү хуучир. [нэр үг] манжийн хааны хүргэн тавн(ангийн нэр томьёо)
эх [нэр үг] өөрийн биеийг тээж төрүүлсэн эмэгтэй болон эмэг эх нагац эх (эхийн төрлийн эх), хадам эх (ханилсан эр эм хоёрын эрийн эх нь эмэгтэйд, эмийн эх нь эрэгтэйд хадам болно), хойд эх (төрсөн эхийн дараа, төрсөн эцэгтэй ханилсан эх), хөтөлт эх (тээж төрүүлээгүй боловч хөхөө хөхүүлж өсгөсөн эх), төрүүлсэн эх (тээж төрүүлэн, өсгөн бойжуулсан эх), эмэг эх (өөрийн эцэг эхийн эх), эх баригч (эх барих ухаан мэргэшсэн хүн), эх барьсан эх (төрөхөд нь хүйг нь боож авсан хүн), эхийн алдар одон (олон хүүхэд төрүүлсэн ээжид олгох шагнал), эхийг нь эцээхгүй, тугалыг нь тураахгүй (цэцэн үг) (хэнийг ч гомдоохгүй), эх сайтын охин ухаалаг, эцэг сайтын хүү цэцэн (цэцэн үг) (эцэг эх сайтай хүн хүмүүжилтэй, ухаантай байдаг), эхийн зүү барьж сур ирэхийн үйл бүтнэ, аавын уурга барьж сур адуу мал өснө (цэцэн үг) (ажил хөдөлмөр хийж сурах нь өөдөлж баяжихын эхлэл) төллөдөг мал эх мал (төл гаргадаг эх мал) (шилжсэн утга) төрсөн газар, орон нутаг, улс эх дэлхий (манай гараг), эх нутаг (өөрийн төрж өссөн газар), эх орон (тухайн үндэстэн ястны он удаан жил суурьшсан, түүх соёл, аж амьдралын өлгий нутаг), эх оронч сэтгэлгээ (эх орноо гэсэн үзэл санаа), байгаль эх (эх дэлхий), этүгэн эх (а.газар б.өссөн төрсөн нутаг) айраг тараг зэрэг идээний исгэх хөрөнгө тарагны эх (тараг бүрэх эсгэхээр авч тавьсан хөрөнгө), эх хөрөнгө (хоршоо үг) (а.идээ ундааны зүйлийг үүсгэн исгэхэд зориулсан эх б.үйлдвэрлэл явуулах, арилжаа наймаа хийхэд үүсгэр болсон бэл мөнгө).
эх [нэр үг] алив юмны анх үүсгэл, эхлэл голын эх (усны ундрага үүсэх газар), эх үлгэр (анхны загвар), эх үсэг хуучир. (монгол хэлний долоон эгшиг үсэг), эх ноорог (зохиогчийн анхнын ноорог) эх бичиг (зохиол бүтээлийн хамгийн анхны хувилбар, гар эх), эх гаргах (а.бичиг зохиол зэргийг анх үүсгэн зохиох, тогтоох б.юмыг үлгэр дууриал болгох зорилгоор анхны загварыг гаргах), эх зохиогч (бичиг зохиолын үүсгэлийг гаргадаг хүн), эх компани (олон салбар компаниудыг үүсгэн бий болгосон анхдагч байгууллага), эх ноорог (анхны навтраг), эх татах (юмыг үйлдэх, зохиох, байгуулах зэрэгт өөр зүйлээс жишээ дүрэм болгож дуурайн авах), эх хүү (а.анх хөлсөлсөн зээлдсэн мөнгө, түүний хөлс б.бичиг зохиол, зураг хөрөг, зэргийн юмны анх дуурайх үлгэр, загвар болгосон зүйл, түүнийг дуурайлган буулгасан хуулсан зүйл хоёрыг хавсран нэрлэх нэр), гэрээний эх (гэрээ хэлэлцэл хийхэд загвар болгох бичиг баримт), эх булаг (хоршоо үг) (эх үүсвэр), эх сурвалж (хоршоо үг) (а.түүхийн сурвалж мэдээ б.тухайн зүйлийн тухай мэдээ хэлж өгөх нь), эх үүсвэр (хоршоо үг) (уг гарвал, анхны үүсэл), эх уурхай (хоршоо үг) (юмны уг үндэс), эх адаг (хоршоо үг) (эхлэл төгсгөл), эх адаггүй (хоршоо үг) (эмх замбараагүй эцэс төгсгөлгүй), эх зах (хоршоо үг) (а.юмны эхлэл б.ахмад), эх захгүй (дэс дараагүй, хүмүүсийн их багын хоорондын харилцааны ёс журамгүй нь), эх сүүл (хоршоо үг) (юмны эхлэл төгсгөл), эх сүүлгүй (эмх замбараагүй, учир зүйгүй), эх толгой (хоршоо үг) (юмны эмх замбараа, эхлэл төгсгөл), эх толгойгоо алдах (юм учир зүйгээ алдах), эх толгойгүй (эмх замбараагүй, эхлэл төгсгөл нь мэдэгдэхгүй) хугацааны түрүүний хэсэг өвлийн эх (өвлийн сарын түрүүч) хэвгий газрын эхлэх хэсэг жалганы эх (газар хөдлөл, гол мөрний урсгал зэргээс үүсч тогтсон хотгор газрын эхлэл хэсэг) юмны тэргүүн, дээд тал, ахлах з(үйл үг)

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.