Нэр үг

төлгөч [нэр үг] төлгөч өвс (ургамал судлал) голгэсэртэн овгийн цагаан юмуу ягаавтар олон цэцэгтэй, цацаглиг навчтай олон наст өвс, эмэнд орно.
төлжил [нэр үг] төлжих үйлийн (нэр үг)
төлжилт [нэр үг] цус төлжилт (анагаах ухаан) (цус нөхөгдөх явц).
төлий [нэр үг] нутг. аялгуу өмд торгож уях оосор, тэлээ.
төллөлт [нэр үг] төллөх үйлийн үр дүнг заасан нэр, төллөх явц байдал төллөлтийн байдал (төллөж байгаа байдал), мал төллөлтийн үе (мал төллөх үе).
төлөв [нэр үг] хүн ба юмны янз байдал, дүр төрх алсын төлөв (хэтийн зорилго), гол төлөв (их төлөв), их төлөв (ихэнх нь, дийлэнх нь), хэтийн төлөв (алсын, ирээдүйн байдал), ерөнхий төлөв (ерөнхий байдал), засрах төлөв (засрах янз байдал), хөгжин дэлгэрэх төлөв (юмны хөгжин дэлгэрэн янз байдал) бие төлөв (хоршоо үг) (а.хүний байр байдал, юманд хандах хандлага б.хүний гадаад төрх), байр төлөв (хоршоо үг) (а.юмны янз байдал, дүр төрх б.хүний юманд хандах хандлага, үзэл бодол), дүрс төлөв (хоршоо үг) (дүр төрх, царай), учир
төлөвлөгөө [нэр үг] төсөл зохиох (ямар нэг зүйл хийхээр урьдчилан тооцоолж төлөвлөх), төсөл шалгаруулах (төслийг хооронд нь харьцуулан үзэж сонгон шалгаруулах), төслийн санхүүжилт (үйлдвэр, аж ахуйн тодорхой нэг байгууллагыг санхүүжүүлэхэд зориулсан урт болон дунд хугцааны зээл), төслийн үр дүн (төслөөс гарах үр дагавар), төслийн менежер (хийхээр төлөвлөсөн ажлыг зохион байгуулах, удирдлагын өгсөн үүрэг даалгаврыг гүйцэтгүүлэхээр доод албан тушаалын хүмүүст үүрэг болгох зэрэг ажил хийдэг төсөлд голлон оролцох хүн), төслийн удирдагч (төлөвлөгөөт ажлыг зохион байгуулах, тухайн төсөл дээр ажиллах хамт олныг удирдах, үүрэг даалгавар өгөх, түүний биелэлтэд хяналт тавих зэрэг ажил гүйцэтгэдэг удирдах ажилтан), төсөл гүйцэтгэгч (төслийг хэрэгжүүлэхээр сонгон шалгаруулалтаар шалгарсан байгууллага, аж ахуйн нэгж), төсөл захиалагч (тухайн төслийг санхүүжүүлэгч иргэн, хуулийн этгээд), төсөл хэрэгжүүлэгч (тухайн төслийг хариуцагч иргэн, хуулийн этгээд), төсөл төлөвлөгөө (хоршоо үг) (тухайн ажил хэргийг гүйцэтгэхээр урьдчилан төлөвлөсөн зүйл).
төлөвлөгөө [нэр үг] ажил үйлийг хийхээс өмнө хэрхэн гүйцэтгэх тухай урьдчилан тогтоосон төсөл, төсөв төлөвлөгөө биелүүлэх (төлөвлөсөн зүйлээ биелүүлэх, хийж дуусгах), төлөвлөгөө зохиох (аливаа үйлийг хэрхэн гүйцэтгэх арга зүйг урьдчилан боловсруулах), төлөвлөгөө үйлдэх (төлөвлөгөө зохиох), төлөвлөгөө таслах (төлөвлөсөн зүйлээ биелүүлж чадахгүй болох), төлөвлөгөө шалгах (төлөвлөсөн зүйлийн биелэлтийг шалгах, хир зэрэг төлөвлөснийг нь шалгах), төлөвлөгөөний гүйцэтгэл (төлөвлөсөн зүйлийн биелэлт), ажлын төлөвлөгөө (ажлын төлөвлөсөн байдал), жилийн төлөвлөгөө (нэг жилд хийх ажлын график), ерөнхий төлөвлөгөө (ерөнхийд нь бодож төлөвлөсөн зүйл), календарчилсан төлөвлөгөө (өдөр сараар нь хийх ажлын төлөвлөлт), сарын төлөвлөгөө (сард хийх ажлын төлөвлөлт), таван жилийн төлөвлөгөө (таван жилд хийх ажлын төлөвлөлт), үйлдвэрийн төлөвлөгөө (үйлдвэрийн хийх ажлын төлөвлөлт), хувийн төлөвлөгөө (хувийн зохион байгуулалт), хэтийн төлөвлөгөө (алсдаа хийх ажлын төлөвлөлт) төлөвлөгөөний биелэлт (төлөвлөсөн зүйлийн хэрэгжсэн байдал), төлөвлөгөөний комисс (зурж төлөвлөх болон төлөвлөгөөний биелэлт хариуцсан комисс),
төлөвлөгч [нэр үг] төлөвлөх үйлийг гүйцэтгэгч, төлөвлөөч төлөвлөгч хүн (төлөвлөгөө хийгч хүн).
төлөвлөл [нэр үг] төлөвлөх үйлийн нэр нэгтгэсэн төлөвлөл (нэгтгэсэн төлөвлөгөө), бодлого
төлөвлөлт [нэр үг] төлөвлөх үйлийн үр дүнг заасан нэр хот төлөвлөлт (хотыг хэрхэн зохион байгуулж, өргөжүүлэх, хөгжүүлэх тухай төлөвлөгөө).
төлөг [нэр үг] хоёр настай хонь төлгөн хуц (хоёр настай хуц) төлгөн ханат (төлөгний хоншоор багтахааргүй зайтай ханын нүд бүхий гэр) хурга төлөг (хоршоо үг) (нас гүйцээгүй хонь) хөөтэй төлөг шиг (янз байдал үзэмжгүй).
төлөгч [нэр үг] төлөх үйлийг гүйцэтгэгч өр төлөгч (өр төлөх хүн), татвар төлөгч (татвар төлөх хүн, татвар төлдөг хүн).
төлөөлөгч [нэр үг] улс, олон нийт, албан байгууллага, хамт олны нэрийн өмнөөс үүрэг хүлээсэн хүн, төлөөний хүн төлөөлөгч сонгох (төлөөний хүнээ сонгох), төлөөлөгч томилох (төлөөний хүн томилох), дипломат төлөөлөгч (олон улсад улс орноо төлөөлөн буй хүн), засгийн газрын төлөөлөгч (засгийн газрыг төлөөлөх үүрэг хүлээсэн хүн), сумын төлөөлөгч (сумын иргэдийг төлөөлж буй хүн), хурлын төлөөлөгч (хуралд бусдыг төлөөлөн сууж буй хүн), төлөөлөгчдийн газар (төлөөлөгч байрлах газар) ямар нэг төлөөлөгчдийн байгууллагын гишүүн иргэний эрхийн харилцаанд оролцогчийн бүрэн эрх олгон, өөрийгөө төлөөлүүлэн үүрэг гүйцэтгүүлж буй этгээд шүүн таслах ажиллагаанд хохирогчийг төлөөлөн буй хүн. төлөөлөл төлөөлөх үйлийн нэр төлөөлсөн хүн, юм бүлгийн төлөөлөл (тухайн бүлгийг төлөөлсөн хүн), намын төлөөлөл (тухайн намыг төлөөлсөн хүн) (ургамал судлал) зүй. ойролцоо зүйл амьтан, ургамал, зайцлын өөр өөр муж болон нэг мужийн өөр өөр орчин зүйн нөхцөлд бие биеэ төлөөлөх үзэгдэл.
төлөөлөмж [нэр үг] төлөөлүүлэл.
төлчин [нэр үг] төл хүлээн авагч, төл маллагч.
төмөр [нэр үг] хими. хувилахуй ухааны махбод болох мөнгөлөг өнгөтэй хүнд төмөрлөг, ган, ширмийн гол бүрэлдэхүүн нь болно төмөр алх (төмрөөр хийсэн алх), төмөр бар (төмрийг хүчлээр идүүлж урлах бар зургийн нэг хэлбэр), төмөр бариул (төмрөөр хийсэн бариул), төмөр зэвсгийн үе (хүрэл зэвсгийн дараах хүн төмрөөр юм хийх болсон үе), төмөр давтах (зузаан төмрийг улайсган лантуугаар цохиж нимгэлэх), төмөр сийлбэр (төмөр сийлж гоёл чимэглэлийн зүйл хийдэг ардын урлалын нэг төрөл зүйл), төмөр татлага (ган, төмөр материалаар хийсэн уяа, оосор), төмөр тэрэг (монгол ардын тайван ая хэмнэлтэй богино дуунд тохируулан бүжиглэдэг нийтийн цэнгээнт бүжиг), төмөр хайлах (төмрийг өндөр температурт хайлуулах), төмөр хуур (хоёр үзүүр гаргаж цуван, зууван дугуй болгон матаж эргүүлсэн аралтай, дунд нарийн үзүүрийг нь матиралдуулан босгон хэл суулгасан, хэлний торгон үзүүрийн эргүүлийн дотор мөнгө, гуулин үрэл бэхэлдэг төмрөөр хийсэн аман хуур), төмөр хуяг хуучир. (нарийн цагираг төмрийг хэлхэж хийсэн байлдаанд халхавч болгон өмсөх хувцас), төмөр утас (нарийн цувьсан урт төмөр), төмөр уятгах (төмрийг уян болгох, зөөлөн болгох), төмөр цамхаг (өндөр хүчдэлийн цахилгаан дамжуулах утас татахад зориулсан цамхаг), төмөр татах чулуу (соронзон), төмөр ширээх (төмрийн хүдрийг боловсруулж төмөр гарган авах), төмрийн баас (төмрийн хүдрийг хайлуулж, төмрийг ялган аваад үлдсэн зүйл, хаягдал, ялгадас), төмрийн бэлдмэл (хүний бие махбодод төмөр дутагдах үед уух эм бэлдмэл), төмрийн дархан (төмрөөр юм хийдэг мэргэжлийн хүн), төмрийн завод (төмөр гарган авах болон төмрөөр элдэв зүйл хийх үйлдвэр), төмрийн үе (эрт цагийн хүмүүс төмөр хэрэглэх болсон үе), төмрийн хүдэр (төмрийн хольц бүхий чулуулаг), төмрийн хуурай (төмөр үрэх багаж), төмрийн хутга (ихэвчлэн тэгш өнцөгт хэлбэрийн хөндлөн огтлолтой ган саваа хэлбэрийн багаж), төмрийн хүрэн хүдэр (төмөр агуулж буй нэгэн зүйл хүдэр), төмрийн хонд (улаан хүрэн өнгөтэй нэг зүйл будаг), төмрийн уурхай (төмөр олборлох газар), ган төмөр (гантай хольсон маш сайн чанарын төмөр), цагаан төмөр (нимгэн төмөр), төмөр тэмээ хуучир. (хуучин дайчин бээсийн хошуу одоогийн дундговь аймгийн өндөршил сумын далай гэдэг нутагт богд эзний тэмээн сүргийг ийн нэрлэж байв. энэ нь уг чанартаа манжийн хааны төмөр сүргийн нэг хэсэг байв), төмөр сүрэг хуучир. (манжийн хааны зарлигаар ямар ч шалтгаан тохиолдсон тоо бүрэн байлгах сүрэг), төмөр тохоймол хуучир. (тохой хэлбэртэй төмөр муна) төрөөгүй хүүхдэд төмөр өлгий бэлдэх (юмны учир сайн олдоогүй байхад урьдаас зэхэх хэрэггүй), төмөр шиг байвал хуурай шиг байх (цэцэн үг) (хүн яаж хандана хариуг нь тэгж барина), төмрийн сайн зэвэрдэггүй, төрлийн сайн мартагддаггүй (зүйр үг) (сайн хүн мартагддаггүй), төмрийн сайныг давтаж мэддэг, морины сайныг довтолгож мэддэг (зүйр үг) (аливаа юмны чанарыг эдэлж, хэрэглэж байж мэднэ), төмөр дөрөө сэтэртэл, төрсөн биеэн үлтэртэл (зүйр үг) (асар их үгүйлэн санах), төмөр усанд дэвтэхгүй, тос усанд шингэхгүй (зүйр үг) (бүтэхгүй зүйлд санаархах), төмрийн сайныг дархан мэддэг, төрийн сайныг түмэн мэддэг (зүйр үг) (төр засгийн үйл хэргийг ард түмэн дүгнэдэг) төмрөөр хийсэн юм төмөр зам (галт тэрэг явах зам төмөр), төмөр замчин (төмөр замын ажилчин), төмөр манцуу (төмөр дэлдэх том алх), төмөр хаалга (төмрөөр хийсэн хаалга), төмөр хуур хөгжим. (аманд тулган, хуруугаар хөдөлгөж дуугаргах хөгжмийн зэмсэг, хоёр үзүүр гаргаж цуван, зууван дугуй болгон матаж эргүүлсэн аралтай, дунд нь нарийн үзүүрийг нь матирлуулан босгосон хэл суулгасан хийцтэй, хэлний торгон үзүүрийн эргүүлийн дотор мөнгө, гуулийн үрэл бэхлэнэ) зам төмөр (дэр модонд бэхэлж хийсэн, ган цувимал зам, мөн замаар галт тэрэгний дугуй өнхрөн явна), төмөр шөргө (төмрөн хайс), төмөр сэрээ (төмрөөр хийсэн сэрээ), төмөр тэрэг (төмөр дугуйтай тэрэг), төмөр ухар (төмөр халбага, төмөр шанага), төмөр тушаа (а.моринд зориулсан төмөр зам б.(шилжсэн утга) гав, гинж), төмөр шувуу (нисэх онгоц) (зурхай судлал, зурхайн ухаан) таван махбодын нэг (шилжсэн утга) маш хатуу, чанд төмөр мэт (чанд хатуу), төмөр мэт сахилга бат (хатуу, чанд сахилга бат), төмөр дөш (шүд их, хөх өнгөтэй, арван хоёр хийтэй дээд сайн морь), төмөр зүрхтэй (хатуу сэтгэлтэй), төмөр нүүртэй (эрээ цээргүй, ичдэггүй), төмөр шувуу (нисэх онгоц), төмөр нүүр гаргах (хатуу сэтгэл гаргах, үйл явдалд хатуугаар хандах), төмрийг халуун дээр нь давтах (боломжийг олдсон дээр нь ашиглах), төмөр артай мод (ургамал судлал) (гучаад метр өндөр ургадаг, гилгэр хүрэн холтостой, чагтан навчтай, анхилам шар цэцэгтэй мөнх ногоон тураг мод, мод нь хатуу тул барилга, гэр ахуйн хэрэгсэл хийнэ), төмөр өвс (ургамал судлал) (ёзоороосоо олон салаалсан шулуун нарийн иштэй, бутлан ургадаг олон наст өвслөг ургамал).
төмөрсөг [нэр үг] төмөрсөг мод (ургамал судлал) том өдлөг нийлмэл навчтай, цэцэг нь ишнийхээ оройд багларан ургадаг мөнх ногоон тураг мод.
төмөрчин [нэр үг] төмрийн дархан, төмрөөр юм хийдэг хүн төмөрчин болох (төмрөөр юм хийдэг хүн болох) төмөрчний алх (төмрийн дарханы алх), төмөрчний газар (төмрийн дарханы урлан, ур хийх газар), төмөрчний дөш (төмрийн дарханы дөш), төмөрчний хөөрөг (төмөрчний хэрэглэх гал үлээлгэх хөөрөг) төмөрлөгийн үйлдвэрийн ажилчин.
төмпөн [нэр үг] амсар нь өргөн болоод тавиу, дугуй хэлбэртэй, өндөр биш сав төмпөнд зуурах (саванд зуурах), төмпөнд угаах (амсар томтой саванд угаах), төмпөнд хийх (тавиу саванд агуулах) гуулин төмпөн (гуулиар хийсэн сав), паалантай төмпөн (паалангаар бүрсэн сав), хөнгөн цагаан төмпөн (хөнгөн цагаанаар хийсэн сав), төмпөн сав (хоршоо үг) (юм агуулах янз бүрийн сав суулга).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.