Нэр үг

тийз [нэр үг] хуучир. орон нутагт гүйлгээнд хэрэглэж байсан мөнгөн тэмдэгт тийз авах (мөнгө авах) өрийн тийз (өрийн бичиг) хуучир. лац түрхсэн буюу цаасан дээр тамгалсан битүүмж гарын тэмдэг, жижиг тамга тийз дарах (гарын тэмдэг тавих) тасалбар онгоцны тийз (онгоцны тасалбар), галт тэрэгний тийз (галт тэргээр зорчих тасалбар).
тийн [нэр үг] тийн ялгал (хэл шинжлэл)(өгүүлбэрт нэр үг, үйлт нэр, тэмдэг нэр, төлөөний нэр, тооны нэр зэргийг хувилгаж харьцааг заадаг хэлзүйн хэлбэр), үйлдэхийн тийн ялгал (үйлдэхийн утга гаргалаг тийн ялгалын нөхцөл), хамтрахын тийн ялгал (хамтрахын утга гаргадаг тийн ялгалын нөхцөл).
тийн [нэр үг] тийн болсон (тооны нэр) (дөчин долоон оронтой тооны нэр), их тийн болсон (тооны нэр) (дөчин найман оронтой тооны нэр).
тийрцэг [нэр үг] цан хэлбэртэй малгай.
тийрэг [нэр үг] шувуу, шавж зэргийг барих урхи тийрэгээр барих (урхидан барих). тийрэглэх зуны халуун цагт ялаа батганын хазахад мал, амьтны тэсч ядан дэвхцэж цовхчих бугын хүрээлэх.
тийрэл [нэр үг] тийрэх үйлийн нэр тийрлэг, тийрэлт.
тийрэлт [нэр үг] тэмээ, үхэр зэрэг амьтны тийрэх хөдөлгөөн буу зэргийн тийрэх хөдөлгөөн, тийрэх хүч тийрэлт багатай (түлхэлт багатай, тийрэх хүч багатай), тийрэлт ихтэй (түлхэлт ихтэй, тийрэх хүч ихтэй), тийрэлтийн хүч (физикийн нэр томьёо) (хөдөлгүүрийн тусгай цоргоноос шахагдан гарч байгаа хийн урсгалын эсрэг хүч).
тийрэн [нэр үг] (домог судлал, үлгэр домог) үлгэр домогт гардаг найман сахиусны нэг (шилжсэн утга)(шашны нэр томьёо) бурхны шашны ёсоор, хүнд нөхцөх нэг зүйл ад, албин чөтгөр албин тийрэн (хоршоо үг) (үлгэр домогт гардаг муу муухайг төлөөлдөг амьтад).
тилэр [нэр үг] тилбэ.
тин [нэр үг] тин тин (дуу чимээ дуурайсан үг) (төмөр зэргийг дэлдэхэд гарах дуу чимээ) тин тин хийх (төмөр дэлдэхэд чимээ гарах).
тир [нэр үг] тир тир (дуу чимээ дуурайсан үг) (модон тах, арьсны ул өмсөж, хатуу газар явахахад гарах чимээ), түр
тирүүлэг [нэр үг] илжигний өөр нэг.
титан хими. [нэр үг] нэгэн төмөрлөг элементийн (нэр үг)
титэм [нэр үг] хуучир. хааны ёслолын малгай монгол лам нарын өмсдөг бурхны зурагтай, таван хэсэг босоо саравчийг хооронд нь утсаар хэлхсэн малгай монгол бичгийн эгшиг үсгийн эхэнд орох тэмдэг титэм бичих (монгол бичигт үг эхлүүлж бичих), титэм орхих (үгийг титэмгүй бичих), титэм дугаар (номын нугалмал хуудасны дэс дугаар) (шилжсэн утга) юмны орой титэм мэдээ (зарим ном хэвлэлийн хуудас бүрийн дээд талд байрлуулсан зохиогчийн нэр, номын нэр, эсвэл тухайн сэдэв, бүлэг, зүйлийн нэр), титэм судас (анагаах ухаан) (зүрхийг өөрийг нь тэжээх судас).
титэм [нэр үг] жимсний модны гол иш дээр газрын гадаргуугаас тодорхой өндөрт салбарласан иш, мөчир.
тов [нэр үг] тов тодорхой (маш тодорхой), тов тодхон санагдах (аливаа хэрэг явдал маш тодорхой санагдах), тов тодхон сонсдох (хүний хэлж ярьж буй зүйл маш тод сонсдох), тов
тов [нэр үг] ханагүй монгол гэр матмал саваа бүхий яс модтой сууц, товь товын бүрээс (тов сууцыг хучих шир, эсгий, үйс зэрэг), товын саваа (яс мод), товын сур (яс модон царираг бэхлэх оосор), товын цагираг (тов бууцны дугуй модон бэхлэмж), өвсөн тов (өвсөн овоохой).
тов [нэр үг] тов тов (дуу чимээ дуурайсан үг) (тог тог гэх чимээ) тов тов алхлах (товолзтол алхах), хөлийн чимээ тов тов хийх (тог тог гэх хөлийн чимээ гарах).
тов [нэр үг] тов хийх (а.шав хийх овоо, зэгсэн болох тов хийсэн айл (овоо зэгсэн хөрөнгөтэй айл) б.хуучир. гэнэт санах тов хийж санагдах (тасралтгүй санагалзах, байнга санагдах), тов хийтэл хариулах (асуултад түгдрэлгүй, оновчтой хариулах).
тов [нэр үг] ов тов (хоршоо үг) (а.энд тэнд б.бага сага, цөөвтөр), ов тов цоохор (юмны энд тэнд алагласан байдал), ов тов үүл (хэсэг бусаг үүл), ов тов санах (бүүр түүр санах, үйл явдлыг муухан санах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.