Нэр үг
судал [нэр үг]
ширгэсэн голын голдрил судлын ус (газар доорх ан цав болон хөндийжлийн сувгууд дахь ус).
судалбар [нэр үг]
зурах зүйлийнхээ ерөнхий төлөвийг гаргасан тойм зураг юмс үзэгдэл, үйл явдлын тухай үзүүлсэн гэрэл зураг.
судалгаа [нэр үг]
алив юмны зүй тогтлын учрыг олох үйл ажиллагаа, судлах ажиллагаа судалгааны ажил (эрдэм шинжилгээний ажил), судалгааны үр дүн (эрдэм шинжилгээний ажлын эцсийн болон завсрын үеийн тодорхой үр дүн), судалгаа хийх (судлахуун болсон зүйлийнхээ тогтолцооны учир, утгыг олохоор шинжлэн судлах), судалгаа явуулах (судлан шинжлэх), судалгааны баримт (судалгаанд ашиглах хэрэглэгдэхүүн), ажиглалт судалгаа (хоршоо үг) (тандан судлах үйл ажиллагаа), судалгаа шинжилгээ (хоршоо үг) (судлан шинжлэх үйл ажиллагаа), хайгуул судалгаа (хоршоо үг) (байгалийн баялагийг илрүүлж шинжлэх үйл ажиллагаа).
судар [нэр үг]
зохиолын утгын оньсыг цөөн үгээр илэрхийлсэн товч хураангуй бичиг, түүх, шастир эмийн судар (эмийн жор найрлага, эм барих арга, хэрхэн хэрэглэх тухай бичсэн ном), уншлагын судар (сан тавих, даллага авах зэргээр шашны зан үйл гүйцэтгэхэд унших ном), судрын хүн (номын хүн, эрдэмтэн), судрын хэл (номын хэл), судрын хэлний найруулга (сонгодог бичгийн хэлний найруулга), судар бичгийн хүрээлэн (эдүгээгийн шинжлэх ухааны академийн анхны нэр), судар унших (түүх, шастир унших), бичиг судар (хоршоо үг) (ном зохиол, судар ном), судар ном (хоршоо үг) (эрт эдүгээгийн ном зохиол), судар түүх (хоршоо үг) (эрт эдүгээгийн үйл явдлын товчоон), судар шаштир (хоршоо үг) (бичиг зохиол, түүх), өдөр судар (хоршоо үг) (ажил хэргийг гүйцэтгэх цаг хугацаа), өдөр судар үзэх (зурхай судлал, зурхайн ухаан) (ямар нэгэн ажил хэргийг хийж бүтээх цагийн сайн мууг үзэх), судар эргүүлж, судас тоолох (хоосон онол баримталж үнэн үйлдлэгийг анхаарахгүй байх), судар номын яв, сул үгийн лав (зүйр үг) (үсэг ном мэдэхгүй боловч үгэнд дуртай) уртаар нь үдэлгүй дэвтэрлэсэн ном, зохиол судар дэлгэх (уртаар нь үдэлгүй дэвтэрлэсэн хэлбэртэй эртний ном унших) хуучир. эртнээс нааш үе үеийн эзэн сайдын хэрэг, хуулийг тэмдэглэсэн бичиг судар бичих (эзэн сайд, төр улсын хэргийг эмхлэн бичих), сударт тэмдэглэх (сударт дурдан бичиж үлдээх) (шашны нэр томьёо) бурхны зарлигийг хураан буулгасан гурван аймаг сав номын нэг аймаг, их хөлгөний зохиол.
судар [нэр үг]
(шилжсэн утга) удам угсаа удам судар (хоршоо үг) (уг гарал, үүх түүх), нутаг судар (хоршоо үг) (газар нутаг).
судлаач [нэр үг]
судалгаа хийдэг хүн, судлагч, шинжлэгч хэл судлаач (хэл шинжээч).
судлагдахуун ш. [нэр үг]
у. судлагдах юм шинжлэх ухааны аль нэг салбарт хамааруулан судалбал зохих зүйл, асуудал авиа зүйн судлагдахуун (хэл шинжлэл)(авиа зүйн судлах зүйл), үгийн сангийн судлагдахуун (хэл шинжлэл)(үгийн сангийн судлах зүйл).
судлагч [нэр үг]
судлах, шинжлэх ажил хийдэг хүн түүх судлагч (түүх судлах ажил хийдэг хүн), хэл судлагч (хэл судлах ажил хийдэг хүн), судлагч шүүмжлэгч (хоршоо үг) (судлах, шинжлэх ажил хийдэг хүн) эрдмийн зэрэг хамгаалахаар суралцаж байгаа хүн, аспирант.
судлал [нэр үг]
судлах шинжлэх явдал, судалгаа судлал шинжлэл (хоршоо үг) (судлан шинжлэх нь) ямар нэгэн зүйлийг шинжлэх ухааны үүднээс авч үзэх тусгай салбар аман зохиол судлал (ард түмний дундаас гаран дэлгэрсэн уран зохиолыг шинжлэх ухааны үндэстэй судлах нь), угсаатны судлал (тухайн үндэстний зан заншил, янз бүрийн онцлогийг шинжлэх ухааны үүднээс судлах нь), үгийн гарлын судлал (тухайн хэлний үгийн үүслийг түүхэн бүтээвэр зүйн аргаар шинжлэх ухааны үндэстэйгээр судлах нь), судлал шүүмжлэл (хоршоо үг) (шинжлэх ухааны үндэстэйгээр судлах нь, шүүмжлэн хэлэлцэх нь).
судлалч [нэр үг]
судлах мэргэжлийн хүн амьтан судлалч (амьтан судлах мэргэжлийн хүн), огторгуйн судлалч (огторгуйн уудмыг шинжлэн судлах мэргэжлийн хүн).
судлахуун [нэр үг]
судлагдахуун.
суйв [нэр үг]
юм тохдог хэц уяа.
суйлагч [нэр үг]
суйлах үйлийн эзэн халаас суйлагч (халаасны хулгайч).
сул [нэр үг]
сал сул (хоршоо үг) (а.хөнгөн хуумгай, салан задгай б.эрээ цээргүй, хээгүй).
сул тамга хуучир. [нэр үг]
(бөглөөгүй, цагаан хуудас) хэрэглэж эдлээгүй, чөлөөтэй морио сул тавих (морио уяж чөдөрлөлгүй орхих), сул зогсох (ямар нэг дүрэм журамд баригдалгүй чөлөөтэй зогсох), сул гар (юм барьж атгаагүй, юм хийгээгүй чөлөөтэй гар), сул гэр (хүн амьдардаггүй гэр), сул сандал (хүн суугаагүй сандал), сул ширээ (хүн суугаагүй, хоосон ширээ), сул газар (а.хүн эзэмшээгүй газар б.тариа ногоо тариагүй газар), сул цаг (ажилгүй, чөлөөтэй цаг), дэл сул (хоршоо үг) (хэрэгцээ багатай, үнэ цэнэгүй юм), сул задгай (хоршоо үг) (а.чөлөөтэй б.эмх замбараагүй), сул чөлөөтэй (хоршоо үг) (ажил төрөлд баригдаж хавчигдаагүй, ямар нэг хэв журамд автаагүй байдал) тодорхой албан тушаалгүй, ажил эрхлээгүй сул байх (чөлөөтэй байх), сул хүн (эрхэлсэн алба ажил, сургууль номгүй хүн), сул орон тоо (хүн авч ажиллуулаагүй цалин хөлс нь бэлэн байгаа ажлын орон тоо), сул суух (а.ажил хийлгүй зүгээр суух б.тэтгэвэртээ гарах), сул амар (хоршоо үг) (эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, чөлөөтэй) аяархан, нам, дорой, чадал муутай сул биетэй (тэнхээ муутай, чадалгүй, өвчтэй), тамир сул (чадал муутай, улбагар), сул дорой (хоршоо үг) (тэнхээ тамир (хариулсан эзэнгүй мал), сул орхисон сур, дэмий орхисон дээс болох (захиргаагүй архи), сул хэрэгт цагийг барахын оронд судар бичгээс мэдлэг шүүх нь дээр (цэцэн үг) (эрдэм ном сур(хямдхан худалдах, зүгээр өгөх), сул зарах (а.үнэ хямд өгөх б.мөнгө зэргийг ойр зуурынхаа хэрэглээнд бага сага зарцуулах), сул алба хуучир. (найман зуу хүрэхгүй шар цайны алба) нягт нямбай бус, үрэлгэн, хамаа намаагүй байдал гар сул (а.аривлан хэмнэхийг мэддэггүй үрэлгэн б.өглөгч, харамч биш) чалчаа, задгай яриатай сул амтай (а.болсон болоогүй юм байнга ярьж явдаг чалчаа хүн б.(шилжсэн утга) хүний нууцыг хадгалж чаддаггүй задгай яриатай хүн), сул яриа (а.аядуу намдуу яриа б.дэмий яриа, хов), сул яриа дэлгэх (аар саар, дэмий юм ярих) завхай зайдан өвөр сул (завхай, шалиг хүн),
сул хатан хуучир. [нэр үг]
(хаад, ноёдын татвар эхнэр) ашиг сул мөнгө (ашиг болж орж ирсэн мөнгө), сул үг (а.биеэ даасан утгагүй, өгүүлбэрт үгийн өмнө хойно орж, утгыг илрүүлэх үгийн ай б.бичиг зохиолыг нуршуу болгосон илүү үг в.хов жив, ховын үг) нягт биш, сийрэг сул хөрс (газрын хөрс хатуу биш), сул шороо (нягтарч дагтаршаагүй шороо).
сулдан [нэр үг]
сулдан сулдан (амьтны тамир, тэнхээгүй, ядарсан байдалтай хөдлөх нь).
сулир [нэр үг]
буудайн иш.
султгал [нэр үг]
султгах үйлийн (нэр үг)
сульдал [нэр үг]
доройтол, тамирдал.