Нэр үг

жэшт [нэр үг] (зурхай судлал, зурхайн ухаан) сарны зурхайн ёсны хорин найман одны нэг, тэнгэрийн жишим од, хонгорцог одны орд, цэсдаа монголын таван сар, төвд, хятадын зуны дунд сар, энэтхэгийн зуны эхэн сар.
заавар [нэр үг] хууль тогтоомжийг үндэслэн, түүнийг биелүүлэх үндсэн дээр эрх бүхий байгууллагаас эрх хэмжээнийхээ хүрээнд гаргаж байгаа эрх зүйн баримт заавар биелүүлэх (заасан журмыг ёсоор гүйцэтгэх), заавар дүрэм (хоршоо үг) (журамлан тогтоосон дэг), тушаал зааварзаавар тушаал (хоршоо үг) (эрх бүхий байгууллага, хүний гаргасан захирамж, сануулга), сургаал заавар (хоршоо үг) (захиж сургасан үг), тогтоол заавар (хоршоо үг) (хийх ажил, үйл ажиллагаанд мөрдвөл зохих аргыг тусгасан тогтоол), удирдлага заавар (хоршоо үг) (ажил хэргийг хийж гүйцэтгэх талаар өгсөн зөвлөмж, дагавал зохих мөрдлөг), үг заавар (хоршоо үг) (зааж сургасан үг) ямар нэг ажлыг гүйцэтгэх аргачлалыг заах, зөвлөх сургалт заавар зөвлөгөө (хоршоо үг) (зааж сургасан зөвлөгөө ямар нэг юмыг хэрэглэх, ашиглах аргыг тайлбарласан дагалдах бичиг тайлбар багаж хэрэгслийн заавар (багаж хэрэгслийг хэрхэн ашиглах тухай заасан тайлбар бичиг), төхөөрөмжийг ашиглах заавар (төхөөрөмжийг хэрхэн ажиллуулах, ашиглах тухай тайлбар бичиг), эмийн заавар (эмийг хэрэглэх арга, тун хэмжээг заасан бичиг).
зааварлага [нэр үг] зааварлан заасан зүйл заавар.
зааварлагч [нэр үг] байгууллага, албан хаагч, хувь хүмүүст заавар зөвлөгөө өгөх үүрэгтэй албан тушаалын хүн дотоод ажлын зааварлагч хуучир. (дотоод ажлын талаар зөвлөх үүрэгтэй хүн), намын хорооны зааварлагч хуучир. (намын дүрэм, шийдвэр, чиглэл зорилгыг бусдад тайлбарлан танилцуулж, түүнийг хэрхэн хэрэгжүүлэх талаар ажлын аргачлал өгөх үүрэгтэй хүн).
зааварлал [нэр үг] зааварлах үйлийн (нэр үг)
зааварчилгаа [нэр үг] зааварчлах үйлийн нэр ажлын зааварчилгаа (ажлыг хэрхэн гүйцэтгэх талаар заасан тайлбар зөвлөгөө), аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа (хөдөлмөрийн үед хэрхэн аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах тухай заасан дүрэм журам).
зааг [нэр үг] гуалин модыг зөрүүлдэн хийсэн хашаа, бургасаар гөрсөн хашаа, нарийн моднуудыг нүхэлж хэлхсэн шивээ хашаа.
зааг [нэр үг] улс орон, газар орон, нутгийн хил нийлсэн газар нутгийн зааг (залгаа хоёр нутгийн хил), хилийн зааг (хилийн шугам), хотын зааг (хотын хил) сав суулга, эд агуурс зэрэг юмын нааж, гагнаж нийлүүлсэн газар заагаараа задарч, зарим газраараа язрах (а.сав суулга эвдэрч муудаад юм торгоон тогтоох аргагүй болох б.(шилжсэн утга) тархи толгой, бие махбод тэсэхүйеэ бэрх өвдөх) уулзвар хэсэг, завсар, хооронд завсар зааг (хоршоо үг) (завсар хооронд), хоолой зааг (хоршоо үг) (хоёр уулын дундах хөндий) цаг хугацаа солигдох үе үүр шөнийн зааг (үүр шөнийн завсар, шөнө өнгөрч үүр тэмтгэрэхийн өмнөхөн үе) (шилжсэн утга) алив юмны ялгаа, хуваарь, ангилал), зааг тогтоох (тодорхой хуваарь тогтоох, ангилах), хот хөдөөгийн заагийг арилгах (хот, хөдөөгийн хүн амын эдийн засаг, боловсрол соёлын төвшний ялгааг арилгах), ялгаа зааг (хоршоо үг) (ялгаа ялгавар).
зааглал [нэр үг] зааглах үйлийн нэр зааглал хийх (а.заагтай болгох б.ангилах), зааглал тогтоох (а.зааг тогтоох б.ангилал тогтоох).
зааглац [нэр үг] бие даасан хөгжмийн бүтээл зааглах, холбоос болгох зориулалттай аяз.
заагуур [нэр үг] зааж цохлох мод хэмжигч заагуур ургамал (гадаад орчны нөхцлийн онцлог шинжийг тодорхойлогч дэрс, цахилдаг, тэмээн харгана).
заагч [нэр үг] бусдад зааж сургадаг хүн ном заагч (ном сургагч), хичээл заагч (багш) зүг чиг, их багыг зааж дохидог юм, заагуур тэмдэг заагч зүү (хэмжүүрийн нэгжийг тодорхойлогч зүү), зам заагч (явах чигийг бичсэн пайз), зүг чиг заагч (луужин), салхи заагч (агаарын урсгалын чиг, салхины чигийг тодорхойлогч хэрэгсэл).
заадал [нэр үг] хоёр юмны уулзварыг нийлүүлэхэд харилцан салаавчилж бие биедээ зууж бэхлэгдсэн хэсэг, углуурга заадал гаргах (ам гаргах), заадлаараа салах (уулзвараараа салах, заагаараа салах) тэнгэрийн оёор хэмээх сансрын мананцар тэнгэрийн заадал (тэнгэрийн оёдол, сүүн зам) (шилжсэн утга) гэзэгний заадас, гэзэгний хагалбар үсний заадал (үсний хагалбар хэсэг).
заадас [нэр үг] хүн, амьтны гавлын ясны уулзар авдарсны заадас (гавлын заадас), гавлын заадас (бие бүтэц, анатоми) (гавлын ясны заадал) хоёроос дээш нийлсэн юмны уулзвар, зааг нийлсэн газар тэнгэрийн
заазлагч [нэр үг] юмны муу тохиромжгүйг нь ялган ангилагч бусдыг ад үзэгч, голж шоовдорлогч.
заазуур [нэр үг] нэг талдаа иртэй, өргөн том хутга ишнээс нь нэг гараар барьж юм хэрчих багаж махны заазуур (мах хөшиглөх том дөрвөлжин хутга), өвсний заазуур (өвс хадах гар хадуур), заазуураар хэрчих (заазуураар хөшиглөх, таслан авах).
заалгагч [нэр үг] ном заалгадаг хүн хичээл ном зэргийг заалгуулж буй хүн бичиг заалгагч (бичиг заалгуулж буй хүн), хичээл заалгагч (оюутан, шавь).
заалдаа [нэр үг] заалдаан зарга заалдаа (хоршоо үг) (зарга тэмцэл).
заалдаан [нэр үг] заалдан маргах явдал, заалдлага, зарга тэмцэл.
заалдагч хууль. [нэр үг] заалдсан этгээд давж заалдагч (хууль, шүүхийн шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөхгүй, учир шалтгаан гаргагч).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.