Нэр үг
ёроол [нэр үг]
хөндий юмны амсрын нөгөө битүү тал авдрын ёроол (авдрын доод суурь, авдрын шал), аяганы ёроол (аяганы доод тал), данхны ёроол (данхны дотор суурь хэсэг), нүдний ёроол (нүдний хүүхэн харааны эсрэг талын доторх талбай), уутны ёроол (уутны мухар), хувингийн ёроол (хувингийн дотор талын доод хэсэг), ёроолыг нь ухах (уг адаг, мухрыг нь ухах) уулын хажуу бэл уулын ёроол (уулын бэл, тэгш газартай залгах хэсэг) хад чулуу, мод бут, ургамал зэргийн доод тал модны ёроол (мод газарт шургасан хэсэг), хадны ёроол (хадны газраас цухуйсан хэсэг) нуур далай, гол мөрөн, худгийн усны доод талын газартай золгож байгаа доод хэсэг далайн ёроол (далайн ул), нуурын ёроол (нуурын доод гадаргуу), худгийн ёроол (худгийн мухар), ёроолын мөстлөг (ёроолыг хамарсан мөстлөг), ёроолын амьтан (усны доод гадаргуу орчимд амьдардаг амьтад) (шилжсэн утга) ямар нэг асуудал, хэрэг зөрчил, заргын эх үүсвэр, язгуур үндэс ёроолыг нь илрүүлэх (уг үзүүрээс нь барьж авах), ёроолыг нь уудлах (эх үүсвэрийг нь дэлгэн гаргах) тэрэгний хоёр хашлагын хоорондох хэсэг хашлагын ёроол (хашлагын шал, тэвшний шал).
ёроолынхон [нэр үг]
усны ёроолоор амьдрагсад уулын ёроолоор нутаглагч хүмүүс.
ерөндөг [нэр үг]
муу юмыг номхотгон дийлэгч мунхгийн ерөндөг (мунхгийг сэргийлэн дарагч) аранга, дайсан шавхай бол гутлын ерөндөг (шавхай бол гуталд халтай зүйл) (шилжсэн утга) эсрэг тэсрэг хоёр этгээд ерөндөг хүмүүс (таарамжгүй хүмүүс) өвчин зэргийг дарагч ерөндөг эм (өвчин хорыг анагаах эм), хорын ерөндөг (хор тайлах эм) (анагаах ухаан) умайд оруулж тогтоодог жирэмслэхээс сэргийлэх хэрэгсэл ерөндөг тавиулах (жирэмслэхээс сэргийлэх хэрэгсэл тавиулах).
ерөнхийлөгч [нэр үг]
юм үзэгдэл, үйл хэргийн байдлыг ерөнхийд нь авч үздэг хүн эрс шулуун бус, дундыг баримталсан байдал, ерөнхийлөөч.
ерөнхийлөгч [нэр үг]
улсын дээд эрхийг барихаар тодорхой хугацаагаар сонгогдсон төрийн тэргүүн ерөнхийлөгчийн зарлиг (улсын төрийн тэргүүний зарлиг), ерөнхийлөгчийн засаглал (хууль тогтоох, гүйцэтгэх эрх мэдэл нь бие биеэсээ үл хамааран оршдог, улс орны гадаад дотоод бодлогыг чиглүүлэн удирдах хариуцлага), ерөнхийлөгчийн сонгууль (ерөнхийлөгчийн албан тушаалд бүх нийтээр сонгох үйл ажиллагаа), дэд ерөнхийлөгч (улсын төрийн тэргүүний удаах албан тушаалтан), монгол улсын ерөнхийлөгч (монгол улсын төрийн тэргүүн) байгууллага, нийгэмлэгийг удирдах дээд албан тушаалтан ерөнхийлөгч сонгох (ерөнхийлөн удирдах захирал, дарга сонгох), академийн ерөнхийлөгч (академийн тэргүүн).
ерөнхийлөл [нэр үг]
ерөнхийлөх үйлийн (нэр үг)
ерөөгч [нэр үг]
ерөөл тавигч хүн, сайныг хүсэгч.
ерөөл [нэр үг]
(аман зохиол) монгол ардын аман зохиолын нэг төрөл, сайн сайхныг хүсч мөрөөдсөн агуулгатай шүлэглэсэн зохиол гэрийн ерөөл (шинэ гэр, шинэ гэрийн эздэд зориулсан бэлгэ дэмбэрлийн үг), хуримын ерөөл (гэр бүл болж буй хосын амьдралд сайн сайхныг хүсэн шүлэглэсэн үг хэллэг), сөнгийн ерөөл (айраг, архины сав дүүрэн байхыг бэлгэдсэн уран хэллэг), ерөөл барих (ерөөл хэлэх), ерөөл бат орших (ерөөсөн бэлгэ дэмбэрэл биелэх, сайны учрал бүрдэх), ерөөл тавих (бэлгэ дэмбэрэлтэй сайхан үг дэвшүүлэн хэлэх), ерөөл магтаал (хоршоо үг) (ерөөн магтсан шүлэглэл) сайныг бэлгэдэн хэлдэг үг хэллэг сайны ерөөл (сайн сайхныг бэлгэдсэн үг хэллэг), уулзахын ерөөл (эргэж уулзахыг хүсэн ерөөсөн сайн сайхан үг хэллэг), учрахын ерөөл (найзалж дотносохыг хүссэн үг), ерөөлөөр болох (сайн сайхныг хүссэн ёсоор ажил төрөл бүтэх), ерөөлөөр болтугай (ерөөл биелэх болтугай), ерөөлийн үзүүрт тос (зүйр үг) (бэлгэдэл дэмбэрлийн сайн сайхнаар үйлс бүтнэ) (шашны нэр томьёо) сайныг хүсч, бурхад догшдыг магтан аргадсан залбирал ерөөл айлтгах (а.ерөөл хэлэх б.талийгаачийн хойчийн сайн төрөлд зориулан, хурал ном хуруулж буян үйлдэх), ерөөлийн хаан (хилэнцийг арилгах, буяныг өрнүүлэх, барагдашгүй болгох тусын тулд самандабадари бандидагийн зохиосон ерөөл бурхан багшийн хамаг судар тарнийн утгыг хураангуйлан багтаасан гэж үздэг), маанийн ерөөл (нас нөгчигсдийн хойдын буянд зориулж маань унших, ерөөл тавиулах шашны зан үйл), ерөөл тарни (хоршоо үг) (бурхад, догшдыг аргадан, тэднээс ач буйн гуйн хүссэн залбирал).
ерөөл [нэр үг]
хувь тавилан, хувь зохиол ерөөл тавилан (хоршоо үг) (сайныг санаж бүтээсэн амьдрал, хувь зохиол), учрал ерөөл (хоршоо үг) (амьдралд тохиох учрал тавилан, хувь заяа), хувь ерөөл (хоршоо үг) (уулзаж тохиохын сайн хувь заяа).
ерөөлгөгч [нэр үг]
урт удаан наслах, сайн сайхан амьдрахын бэлгэдлийг сонсогч.
ерөөлч [нэр үг]
ерөөл хэлэхдээ мэргэшсэн хүн ерөөлч залуу (ерөөл хэлдэг залуу), ардын ерөөлч (ардын ерөөл, бэлгэ дэмбэрлийн үг хэлэхдээ гаргуун хүн, ерөөлд мэргэжсэн хүн), ерөөлч магтаалч (хоршоо үг) (сайн сайхан үгээр бэлгэдэн, магтахдаа гарамгай хүн) бэлгэ дэмбэрлийн сайхан үг хэлэх дуртай.
ёрт [нэр үг]
ёрыг зөгнөн мэдэгч ёрт амьтан (зэвүүцмээр, айдас төрүүлсэн амьтан).
ертөнц [нэр үг]
газар дэлхий оршин буй юмсын хамт дэлхий ертөнцийн амьдрал (хорвоогийн ахуй амьдрал), ертөнцийн анир (дэлхийд оршин хөдөлж буй юмсын дуу чимээ), ертөнцийн дүр (дэлхийн төлөв байдал, хорвоогийн төрх), ертөнцийн тоос (ахуй амьдрал), ертөнцийн үйл (хорвоогийн амьдрал, жам ёс), ертөнцийг үзэх үзэл (тусгаар хүмүүс, нийгмийн бүлэг, анги, бүх нийгмийн үйл ажиллагааны чиглэл, мөн бодот байдалд харилцах харилцааг тодорхойлогч зарчим үзэл), алзашгүй
ертөнц хуучир. [нэр үг]
(манай ертөнц), байгаль ертөнцийг таних (шим ертөнцийг танин мэдэх), гуравдахь
ертөнц хуучир. [нэр үг]
(социализм), ертөнц дахин (дэлхий даяар), ертөнц даяараа (дэлхий нийтээрээ), манай ертөнц (энэ ертөнц), энэ ертөнц (амьдран буй дэлхийн бөмбөрцөг), ертөнцийн ухаан хүнд, хүний ухаан эрдэмд (зүйр үг) (хүний оюуны хүч чадал эрдэм боловсрол дээр тогтдог) сансрын хязгааргүйд орших, од гараг, огторгуйн зарим хэсэг ертөнцийн үзэгдэл (хорвоогийн юмс үзэгдэл), ертөнцийн физик төрх төлөв (ертөнцийн гадарга, цаг уурын ерөнхий төлөв байдал), нарны аймгийн ертөнц (одон орон судлал) (нарны аймгийн орон зай, гараг эрхэс), оддын ертөнц (одон орон судлал) (оддын орчил) адгуус, амьтан ургамлын ай амьтдын ертөнц (амьтдын амьдрах жам ёс), ургамлын ертөнц (ургамлын аймаг), ертөнцийн гурав (аман зохиол) (монгол аман зохиол дахь юм үзэгдлийг адил төстэй байдлаар нь сүүл холбон зохиосон гурван мөрт шүлэг), ертөнцийн гурван цагаан (өсөхөд шүд цагаан, өтлөхөд үс цагаан, үхэхэд яс цагаан), ертөнцийн гурван хурдан (салхитай тэнгэрийн үүл хурдан, саруул ухаантны санаа хурдан, сайн морины давхих хурдан), ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлэх (цээрлэн нэрлэх) (үхэх, нас барахын хүндэтгэл), ертөнцөөс халих (ертөнцийн мөнх бусын хувирлыг үзүүлэх) нийгэм хөрөнгөт ертөнц (хөрөнгөт нийгэм), хүний ертөнц (хүний нийгэм, хүний аж төрөн буй орчин ахуй) (шашны нэр томьёо) бурхны шашны домогт гардаг орчлон дэлхий дээрх гурван ертөнц өнгөт ертөнц (хүний нийгэм), сав ертөнц (сансар огторгуй), шим ертөнц (байгаль орчин).
ертөнцөс [нэр үг]
дэлхий дахины ерөнхий нэр тэнгэрийн эрхэс гадаад ертөнцөс (дэлхийгээс бусад гараг, сансар, од эрхэс).
ёруул [нэр үг]
том модны хожуул, модны үндэс.
ерчлөл [нэр үг]
нэгтгэн дүгнэх арга.
ёс [нэр үг]
нийгмийн хөгжлийн явцад янз бүрийн хэлбэрээр байх юмны зайлшгүй зүй тогтол, жам феодалын ёс (эзэн харъяатын дэг), төрт ёс (төрөө шүтэн дээдлэх зүй тогтол), хамжлагат ёс (харъяат барлагийг эзэмшин зарах тогтолцоо), ёс заншил (хоршоо үг) (дагаж мөрдөхөөс аргагүй зан үйлийн уламжлал, угсаатны өвөрмөц дэг жаяг), ёс жаяг (хоршоо үг) (уламжлан тогтсон горим), ёс зүй (хоршоо үг) (байвал зохих шаардлага, дэг), ёс зүйн хэм хэмжээ (хүний үйлдэл, зан байдлын ямар нэг хэлбэрийг дэмжих ба хориглох байдлаар илэрч байдаг зан суртахууны үүрэг үнэлэмжийн чиг баримжаа), ёс төр (хоршоо үг) (нийтийн зуршил болсон хүндэтгэл, бэлгэдлийн ёслол), журам ёс (хоршоо үг) (тогтсон ёс), угсаа ёс (хоршоо үг) (угсаа гарвалиасаа баримталж ирсэн ёс заншил), горим ёс (хоршоо үг) (ёс журам), учир ёс (хоршоо үг) (юм үзэгдлийн нөхцөл шалтгаан болоод зүй тогтоол), эш ёс (хоршоо үг) (дагаж мөрдөж явах ёс) амьдралд олон түмний заншсан хэв суртал, хүний дагаж мөрдөх журам, заншил, хууль зүй ёс алдах (ёс журмаас гажуу байдал гаргах), ёс баримтлах (журам ёсыг ягштал гүйцэтгэх), ёс болгох (ёсыг ягштал гүйцэтгэх), ёс бус (шударга бус, хууль бус), ёс бусчилах (журам ёс, хууль ёсыг дагахгүй байх), ёс гүйцэтгэх (журам ёсыг биелүүлэх), ёс дагах (журам ёс, хэв заншлыг мөрдөх), ёс мэдэх (журам ёсыг мэдэх), ёс сахих (а.ёс журам, хэв заншлыг баримтлан явах б.хууль ёсыг дагаж мөрдөх), ёс суртахуун (дагавал зохих, хүнд байвал зохих зан суртал), ёс төдий (ор нэр болгох), ёс хийх (а.хүнтэй уулзахад бие биеийг харилцан хүндэтгэж ёс гүйцэтгэх б.аливаа ёс заншлыг ёсчлон гүйцэтгэх), ёсонд хазгай (а.ёс журмаас ангид, гажууд, өөр б.үнэн шударга ёсыг яг баримтлагч), албан ёсны (хувийн биш, хууль зүйн дагуу гүйцэтгэх ёс), ёсноос гажуу (журам горимд нийцгүй), аж төрөх ёс (амьдрах жам), боловсон ёс (цэвэртэй, цэгц байдлыг үнэлэх журам), салах ёс (а.зочин гийчнийг үдэж явуулах ёс журам б.нас нөгчигсөдтэй хийх сүүлчийн эмгэнэлийн ёс), уламжлалт ёс (уламжлан тогтсон дэг ёс), шударга ёс (үнэнийг шүтэх журам), ёс дүрэм (хоршоо үг) (албаар тогтоосон заншил, дэг ёс), ёс журам (хоршоо үг) (тогтсон заншил, дэглэм, зарчим), (хоршоо үг) (зайлшгүй зүй тогтол), хууль ёс (хоршоо үг) (хуулийн байгууллагаас тогтоогоод төрийн эрхээр батлан гүйцэтгэх, иргэдийн заавал мөрдөх дүрэм), цааз ёс (хоршоо үг) (цаазлан тогтоосон хууль журам), ёс сургаал (хоршоо үг) (хууль зарлиг), ёсоор болгох (хэлсэн заасны дагуу үйлдэх), болзсон ёсоор (болзсон горимоор), тушаал ёсоор (тушаалд заасны дагуу), хууль ёсоор (хуульд нийцүүлэн), хэлсэн ёсоор (хэлсэн заавраар), ном ёсоор гүйцэтгэх (ном журмаар үйлдэх), дүрмийн ёсоор (дүрэмд заасанчлан), тоо ёсоороо (бүрэн тоогоороо), бүх зүйл ёсоороо болох (бүх зүйл жам ёсоороо болох).
есгөм [нэр үг]
есгөм тутгалжин (амьтан судлал) (тутгалжин шувууны нэгэн зүйл).