Нэр үг

департамент [нэр үг] зарим орны яам, засаг захиргаа, шүүх цаазны дээд байгууллагын нэр, хэлтэс, тасаг, салбар төрийн департамент (төрийн дээд байгууллага).
депо [нэр үг] галт тэрэг засварлах газар галт тэрэгний депо (галт тэрэгний засварын газар), зүтгүүрийн депо (зүтгүүрийн байр, вагон засварын газар), засварын депо (галт тэрэг засварлах газар).
депутат [нэр үг] төрийн эрх барих байгууллагын гишүүн төрийн эрх барихаар сонгогдсон ард түмний бүрэн эрхт итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч депутат болгох (төлөөлөгчөөр сонгох), депутат сонгох (сонгуулийн журмаар төлөөлөгч томилох), ардын их хурлын депутат (ардын их хуралд сонгогдсон төлөөлөгч).
десант [нэр үг] дайсны талын нутаг дэвсгэрт цэрэг буулгах, үүрэг гүйцэтгүүлэх байлдааны тактик агаарын десант (цэрэг, техникээ нисэх онгоцоор зөөвөрлөн дайсны ар талд буулгах ажиллагаа), далайн десант (далай тэнгисийн зүгээс байлдах цэргийн ажиллагаа), десант буулгах (нууцаар цэрэг хүргэх) (цэргийн нэр томьёо) мөн аргаар буусан баг цэрэг десантын цэрэг (дайсны орогнон эзэлсэн нутаг дэвсгэрт нууцаар бууж, байлдааны үүрэг гүйцэтгэх цэрэг).
десантчин [нэр үг] десантын (цэргийн нэр томьёо)
десерт [нэр үг] амтат зууш, даруулга зууш.
деталь [нэр үг] юмны эд анги, нарийн ширийн зүйл, жижиг хэсэг. детектив (нэр үг)уран зох. адал явдал, гэмт хэрэг голлосон уран зохиолын төрөл.
дефект [нэр үг] дутагдал, гэмтэл, согог, сэв.
децибел [нэр үг] дууны хүчлэц, цахилгааны чадлын харьцангуй их багыг хэмжих нэгж.
дециграмм [нэр үг] граммын аравны нэгтэй тэнцүү, зуун миллиграммтай тэнцүү хүндийн хэмжээ.
децилитр [нэр үг] литрийн аравны нэгтэй тэнцэх эзэлхүүний хэмжээс.
дециметр [нэр үг] метрийн аравны нэг хувь, арван сантиметртэй тэнцүү уртын хэмжээ.
децимиллиметр [нэр үг] уртын нэгж нэг децимиллиметр нь нэг метрийн түмний нэгтэй тэнцүү.
диагональ [нэр үг] тооны ухаан, олон өнцөгтийн зэргэлдээ биш хоёр өнцгийг холбосон шулуун шугам, дөрвөлжний хошуулдаас диагональ татах (дөрвөлжний эсрэг өнцгийг холбосон шугам татах), диагоналийн дагуу (диагоналийн тууш), диагональ шугам (дөрвөлжний эсрэг хоёр өнцгийг холбосон шугам).
диаграмм [нэр үг] хоёр ба түүнээс дээших хэмжигдэхүүний хоорондын хамаарлыг үзүүлдэг арга, үзүүлэлт зураг диаграмм хийх (тоо, чанарын үзүүлэлтийг зургаар харуулах), өсөлтийн диаграмм (өсөлтийг дүрсэлсэн зураг).
диалектик [нэр үг] байгаль, нийгмийн хөгжил хөдөлгөөний ерөнхий зүй тогтлыг судлах ухаан байгалийн диалектик (байгалийн хөгжлийн жам ёсны хууль), түүхийн диалектик (түүхэн хөгжлийн хууль), хөгжлийн диалектик (хөгжлийн жам ёс), диалектик арга, диалектикийн зүй тогтол (диалектикийн ухааны зүй тогтол) хөгжил хөдөлгөөний өөрийнх нь үйл явц.
диаметр [нэр үг] дув дугуй нэг тойргийн захаас төвийг дайруулан нөгөө зах хүртэл татсан шулуун шугам, голч шугам, голдоч тойргийн диаметр (тойргийн төвийг дайруулан талуудыг холбосон шугам).
диапазон хөгжим. [нэр үг] хөгжим, дууны цар чинээ.
диапозитив [нэр үг] шил юмуу тунгалаг хальсан дээр буулгасан гэрэл зураг.
диафильм [нэр үг] диапозитивээр хийсэн сүүдэр зураг сургалтанд диафильм ашиглах (хичээл сургалтанд диафильм хэрэглэх), диафильм үзэх (диафильмд дүрсэлсэн зураг, үйл явдлыг үзэх).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.