Нэр үг

дайч [нэр үг] хүнс, ойр зуурын юм хийсэн аяны уут.
дайчаа [нэр үг] дайч дайчаагаа задлах (аяны хүнсээ дэлгэх).
дайчаа [нэр үг] ачааны морин тэрэг.
дайчин [нэр үг] хуучир. их чин улс, манж гүрний нэр цол дайчин гүрэн (манж чин улсын өргөсөн нэр).
дайчлага [нэр үг] дайчлах үйлийн нэр зудын дайчлага (цас зудын үед албадан хөдөлгөх дайчилгаа), цэрэг дайчлага (цэргийн нэр томьёо) (цэрэг татлага), дайчлага татлага (хоршоо үг) (иргэдийг цэргийн алба хаалгахаар дайчлан татах явдал).
дал [нэр үг] дал дал хийх (хэл дэвсэн олон үг дэмий ярих).
дал [нэр үг] бод малын саравчтай хашаа хороо, хорго дал саравч (хоршоо үг) (малын саравчтай хашаа) наранд ээвэр, нөмөр сайтай газар дал газар (салхи, жавар хорголох нөмөр дулаан газар).
дал [нэр үг] (бие бүтэц, анатоми) хүн, амьтны хааны атгаал чөмөгний дээд хэсэгт байдаг гурвалжин хэлбэртэй өргөн хавтгай яс далны залаа (далны эрхийн орой дээрх булцан), далны ир (далны эрхий), далны маяа (далны ясны нарийн үзүүр хамрын хойдох яс), далны мөгөөрс (далны хормой талд залгалдан орших мөгөөрс), далны мөр (далны хоёр хажуугийн зузаан ирмэг), далны омог (далны хярааны хот руу хөмийсөн хэсэг), дал тавих (дал шатааж төлөгдөх), далны тогоо (дал ясны маяаны хонхор), далны төлгө (далны мэргэ), далны хамар (далны хярын тууш сэрвэн яс), далны хормой (далны өргөн тал), далны хот (дал ясны хамрын хажуугийн нимгэн хавтгай хэсэг), далны хуудас (далны хоёр талын хялбар хуурдаг мах), далны хүзүү (далны маяа), далны хяр (далны хамраас хормой хүртэлх хянга яс), далны эрхий (далны тогооны гадна талын сэртгэр яс), далны яс (мөгөөрсгүй бүхэл дал) хүн, амьтны биеийн дал хавийн газар дал алгадах (нөхөрсгөөр таашаасан байдал үзүүлж дал мөрийг нь алгадах), дал хавчих (а.даарснаас дал мөрөө дотогш нь хумих б.мэдэхгүй гэсэн санааг илэрхийлж дал мөрөө хавчих), дал шороодох (барилдаад унах), далаар нь тавих (а.далаар нь хэвтүүлэх б.өрсөлдөгч бөхөө нуруугаар нь унагах в.(шилжсэн утга) бусдыг яаж чадахгүй болтол нь хуурч мэхлэх, дал мөр (хоршоо үг) (хүний мөрийн ар хэсэг) (тоглоом) далны ясаар наадах нэг төрлийн тоглоом.
далавч [нэр үг] жигүүртэн амьтны нисэх даль, жигүүр далавчаа дэлгэх (далавчаа бүрэн тэнийлгэх), далавчаа өргөх (далавчаа дээш дэлгэх), далавч нь ургах (өсч торних) өргөн далавч (урт өдтэй), том далавч (хааш хааш хэмжээгээр том) нисэх онгоцны даах хүчийг гаргах хавтага хий мандалд хийх нислэгийн үеэр өргөлтийн хүчийг үүсгэдэг нисэх хэрэгслийн хэсэг онгоцны далавч (онгоцны хүндийн төвийг хадгалах хэрэгсэл) далавч мэт дэвэн нисэх хэрэгсэл далавч хийх (дэвэн нисэх хэрэгсэл хийх) зарим юмны далбаа хаалганы далавч (хос далбаа), далавчин хаалга (далбаатай хаалга хавтсан хаалга) бөхийн зодог далавчаа өмсөх (гартаа далавч углах) (бөө мөргөл) бөөгийн дээлний заханд хадсан, даавуугаар хайчлан хийсэн могой зэрэг эрээн амьтны дүрс сэлүүр сэрвээ.
далавчтан [нэр үг] далавч бүхий амьтад.
далай [нэр үг] тив, хуурай газруудыг хүрээлж дэлхийн бөмбөрцгийн гадаргыг хучиж оршдог усан
далайц [нэр үг] хэлбэлзлийн хуулиар өөрчлөгдөж байгаа хэмжигдэхүүн тэг утгаасаа хамгийн их хазайх хэмжээ далайх явц, хэмжээ далайц их (цар хүрээ нь их хэмжээтэй), далайц нь их боловч буулт нь хөнгөн (өнгөн дээрээ сүр бараатай боловч шийдвэр гаргах, шийтгэхдээ зөөлөн байдал), өргөн далайц (өргөн цар хүрээ), хувьсгалын далайц (хувьсгалын өрнөл, тархац) (шилжсэн утга) үйл ажиллагааны хамрах хэмжээ, явц байдал эрч далайц (өрнөл хөгжлийн цар хүрээ).
далайчин [нэр үг] далайн аялалд мэргэшсэн, тусгайлан далайгаар аялагч хүн хөлөг онгоцны ажилтан тэнгисийн цэргийн албан хаагч.
далан [нэр үг] барилгын дээврийн хөмрөн тавьсан ваар дээврийн далан (дээврийн ваар).
далан [нэр үг] далан илжиг (амьтан судлал) (далайн эрээн арслан).
далан [нэр үг] загасны сэрвээ, сэлүүр.
далан [нэр үг] модны ур далан ургах (модонд ур бий болох), далантай мод (товойн гарсан булцуу, ур бүхий мод).
далан [нэр үг] адуу, луус зэрэг амьтны дэлний уг адууны далан (адууны дэл дагуу байх өөхлөг хэсэг) амьтны хүзүү, сэрвээ орчмын өөхлөг цулц(ангийн нэр томьёо)
далан [нэр үг] гол, усыг хааж шороо чулуугаар хийсэн бооц, хашилт далан байгуулах (хаалт, хашилт барих), далан барих (хашилт хийх), далан хийх (хашлага барих), хашлага далан (голын хажуугаар тулгаж хийсэн далан), илэн далангүй (ний нуугүй, ил тод) илэн далангүй байх (ний нуугүй, ил тод байх) зурваслан овоолсон шороо замын далан (засмал замын ул), усны далан (а.усыг хаасан нарийн зурвас газар бооц б.ус голын далагнан хөлдсөн нь) тариалангийн тарьсан газрын хоорондын зай, журам газар, эгнээ, мөр шан далан (хоршоо үг) (мөрлөн хийсэн далан) замын мөрийн хоорондох элж хотойгоогүй үлдсэн нарийн зурвас газар замын далангаар явах (шороон замын гол дахь овгор дээгүүр явах).
даланлиг [нэр үг] усыг боосон дал(ангийн нэр томьёо)

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.