Үйл үг

чилдгэрдэх [үйл үг] хэтэрхий чилдгэр болох.
чилдийх [үйл үг] арьс шир зэргийн чилдгэр болох (шилжсэн утга) цаг хугацаа урт удаан болох, сунжрах чилдийсэн урт өдөр (урт удаан өдөр).
чилдэнших [үйл үг] чилдэн шинжтэй болох.
чилийх [үйл үг] чилгэр болох.
чилийх [үйл үг] урт болох, удаан болох чилийсэн өдөр (урт өдөр).
чилийх [үйл үг] зугтаж одох, жилийх чилийж одох (жилийж одох), чилийн өнгөрөх (зугтан өнгөрөх).
чилэх [үйл үг] хөших, бадайрах, минчүүрэх чинэрэх гар чилэх (гар бадайрах), нүд чилэх (нүд хөших) хүндэтгэвэл зохих хүний бие тааруу болох.
чилээрхэх [үйл үг] хүндэтгэвэл зохих хүний өвдөх, өвчлөх багшийн лагшин чилээрхэх (багшийн бие өвдөх), өвөөгийн бие чилээрхэх (өвөөгийн бие өвдөх).
чилээрэх [үйл үг] чилээтэй болох, өвчин хүрэх бие нь чилээрэх (бие нь өвдөх).
чилээх [үйл үг] алжаах, ядраах, зовоох биеэ чилээх (биеэ ядраах), сэтгэлээ чилээх (санаагаа зовоох), хараа чилээх (нүдээ ядраах, цуцаах).
чимхлэх [үйл үг] байн байн чимхэх хацрыг нь чимхлэх (хацрыг нь байн байн чимхэх) (шилжсэн утга) аливаа юмыг гамнаж бага багаар хэрэглэх, хэмнэх (шилжсэн утга) хурга ишиг зэрэг төл малын өвс ногоог бага сага идэх.
чимхүүрдэх [үйл үг] чимхүүрээр чимхэх.
чимхэрлэх [үйл үг] монгол гутал болон оймсонд чимхэр хийх, чимхээрлэх гутлын оймс чимхэрлэх (монгол гутлын оймсонд чимхэр хийх).
чимхэх [үйл үг] гарын хоёр хуруугаар юм хавчиж авах чимхэж барих (юмыг хоёр хуруугаар хавчиж барих), бууз чимхэх (бууз хийх), өвдтөл чимхэх (хоёр хуруугаар өвдтөл хавчих) өрөлбө, бахь зэрэг хавчдаг багажаар юмыг хазуулж хавчих бахиар чимхэх (бахиар хазуулж хавчих), хавчих чимхэх (хоршоо үг) (хавчих хазах) (шилжсэн утга) бусдыг битүүгээр шоглох, хорсгох, егөх түүнийг чи нэлээд чимхсэн байх шив. (ярианы үг, хэллэг)
чимхэх [үйл үг] юмны зах хөвөөг өөр юмаар эмжих дан эмжих дээлийн энгэр чимхэх (а.дээлийн энгэрийг өөр юмаар эмжих б.дан эмжих).
чимхээрлэх [үйл үг] юмыг эмжих, мөшгөөрлөх дан дээл чимхээрлэх (дан дээлийг мөшгөөрлөх, ганц эмжих).
чимчгэнэх [үйл үг] хүний биеийн шалбарсан, түлэгдсэн, хавдсан хэсгээр чимхэх мэт өвдөх гарын хуруу чимчгэнэх (гарын хуруу үе үе чимхэх мэт өвдөх), шарх чимчгэнэх (шархтэй газар чимхэх мэт өвдөх) хурц, халуун, хүчтэй аагтай амтанд хэл, ам хорсож дарвигнах уруул ам чимчгэнэх (хүчтэй амтнаас болж уруул ам дарвигнах).
чимэглэх [үйл үг] чимэх, гоё сайхан болгох чимэг зүүх өрөө тасалгаа чимэглэх (элдэв гоёл чимгээр өрөө тасалгааг гоё сайхан болгох), сүлд модоо чимэглэх (шинэ жилийн гацуур модондоо гоёл, чимэг зүүх).
чимэх [үйл үг] юманд чимэг хийх, гоё сайхан болгох алтаар чимэх (алтаар чимэх, гоёх), тайз чимэх (тайзанд чимэг хийх), эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим (зүйр үг) (эрдэм ном эрхэм чухал) буруу, муу зүйлийг халхлах, засдаглах, гоёчлон хэлэх гоёх чимэх (хоршоо үг) (а.гоёж гоодох б.(шилжсэн утга) гоёчлон ярих), чимэх янзлах (хоршоо үг) (а.юмыг гоё сайхан болгох б.гоёчлох, засдаглах).
чимээлэх [үйл үг] чимээ чагнах, сураглах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.