Үйл үг

цоолох [үйл үг] юманд нэвт нүх гаргах бойтгоо цоолох (бойтгоо элээх) цаас цоолох (цаасанд нэвт нүх гаргах), энгэр цоолох (а.дээлийн энгэрийг нэвт цоолох б.(шилжсэн утга) шагнал авах).
цоолтуурдах [үйл үг] эд зүйлийг цоолтуураар цоолох мод цоолтуурдаж (модыг цоолтуураар ухаж сийлж цоолох).
цоолтуурлах [үйл үг] цоолтуур, цоолбор багажаар цоолох.
цоольдох [үйл үг] цоорсон юмны нүхэнд юм нөхөн оруулж оёх оймс цоольдох (монгол гутлын оймсны цоорхойд эсгий нөхөн оруулж оёх).
цооноглох [үйл үг] цооног гаргах, цооног нүх ухах амьтны ичсэн нүхний дээрээс, эгц доош ухаж нүх гаргах.
цооногрох [үйл үг] нүх сүв зэргийн, аяндаа гүнзгий болох цооног болох.
цооногтох [үйл үг] цооногтой болох, цооног гарах газар цооногтох (газар цооногтой болох).
цоордох [үйл үг] цоор хөгжмөөр хөгжимдөх цоороор цоордох (цоор хөгжмөөр хөгжимдөх).
цоорох [үйл үг] юманд нүх сүв гарах, цоорхой болох гутал цоорох (гутал урагдаж цоорхой болох), данх цоорох (данх элэгдэж цоорхой болох), тохой нь цоорох (хувцасны тохойн хэсэг элэгдэж нүх гарах, урагдах) хэвтрийн өвчтэй хүний сүүж зэрэг яс нь дэвсгэртээ үрэгдэж шарх үүсэх сүүж нь цоорох (хэвтрийн өвчтэй хүн, удаан хэвснээс сүүжний яс нь дэвсгэртээ үрэгдэж шарх үүсэх), од нь цоорох (хийморь сүлдгүй болох) (шилжсэн утга) авьяас, чадвар нь нь гэнэт тодрох, ухаан суух.
цоохордох [үйл үг] хэтэрхий цоохор болох.
цоохорлох [үйл үг] юмыг эрээн цоохор болгох, эрээлэх хүүхэд хана цоохорлох (хүүхэд ханыг эрээн цоохор болгож завааруулах) цас дутуу хайлж, газар эрээн, алаг цоог болох энгэрийн цас цоохорлох (энгэр газрын цас хайлж, газар алаг цоог болох) (шилжсэн утга) бичиг зохиолын эхийг зохиох, ноороглох албан бичгийн эх цоохорлох (албан бичгийн эхийг зохиох, ноороглох) (шилжсэн утга) юмыг дутуу дулимаг, мэдэх төдий болох.
цоохортох [үйл үг] цоохор болох довын толгой цоохортох (цас хайлж эхлээд довын толгой энд тэнд алаг цоог цухуйх) цоохор толбо буй болох хувцас цоохортох (хувцсанд цоохор толбо буй болох) хүний нүүр царай цоохор сэвхтэй болох нүүр цоохортох (нүүр цоохор сэвхтэй болох). цоохортох (үйл үг)(мал эмнэлгийн нэр томьёо) бог малд цоохор өвчин тусах хонь ямаа цоохортох (хонь ямаанд цоохор өвчин тусах).
цоочих [үйл үг] юмыг байн байн цоолох, олон хүн зэрэг зэрэг цоолох юмны энд тэндээс
цорвогонох [үйл үг] цорвогор юмны үр гэлжлэн хөдлөх хошуу нь цорвогонох (хүн, амьтны хошуу цорвого цорвого хийх).
цорвогордох [үйл үг] хэтэрхий цорвогор болох хошуу нь цорвогордох (хошуу нь хэтэрхий цорвогор болох).
цорвойх [үйл үг] хүн, амьтны уруул ам цорвогор, шөвгөр болох хошуу цорвойх (а.хошуу нь цорвогор болох б.(шилжсэн утга) бусдыг ихэд гуйж царайчлах) (шилжсэн утга) бусдыг ихэд аргадан гуйх.
цорволзох [үйл үг] хүн, амьтны хошуу байн байн хөдлөх, цорвойх цорволзон хөдлөх (цорвогор юмны байн байн цорвойх) (шилжсэн утга) ахмад хүмүүс, ихэс дээдсийн өөдөөс, багачууд хүүхдийн үг сөрөх, эсэргүүцэх аавынхаа өөдөөс цорволзох (аавынхаа өөдөөс үг сөрөх).
цоргилох [үйл үг] буцламгай халуун хий, юмны нүх сүвээр оргилон гарах цай цоргилон буцлах (данхтай цайны хий оргилон гарч буцлах) юмыг байн байн цоргих гал, утааны оргилох түймрийн утаа цоргилох (түймрийн утаа оволзох, оргилох).
цоргих [үйл үг] улайсгасан төмрөөр юмыг түлж цоолох, нүхлэх мод цоргих (улайсгасан төмрөөр модыг түлж нүхлэх), сур цоргих (улайсгасан төмрөөр сурыг нүхлэх) халуун хий болон шингэн зүйлийн түсрэн гарах (шилжсэн утга) аливаа зүйлийн халуун илч, гэрэл, уур зэргээс болж, юм төөнөж цонох галын дөл цоргих (галын дөл цоноох), цайны уур гар цоргих (цайны уур гар халаах) (шилжсэн утга) цоо ширтэх, муухай эвгүй үнэр хамарт сэрэгдэх, үнэртэх цоргитол ширтэх (цоо ширтэх), хамар цоргих (хүчтэй үнэр гарах).
цоргодох [үйл үг] шингэн юмыг нарийн хоолой, цоргоор сорох данхтай цай цоргодон уух (данхтай цайг цоргоор нь сорж уух) данх зэрэг сав суулгын цоргоноос нь барьж авах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.