Үйл үг

мурилзах [үйл үг] муригар юмны байн байн хөдлөх мурилзан жирэлзэх (тохойрон жирэлзэх), мурилзан гулгах (ийш тийш тахиралдан гулгах), нүүр ам мурилзах (нүүр ам муруйн татвалзах), могой шиг мурилзах (могой адил муруйн хөдлөх).
муриудах [үйл үг] хэтэрхий муриу болох.
мурих [үйл үг] машины жолоо зэргийг хагас эргэтэл мушгих мурин эргэх (машин, тэргээ хагас эргэтэл мушгин эргэх) эсрэг талын бөхийн өмнүүр нь зөрөн эргэж, биеэн дээгүүрээ унагах бөхийн мэх хийх мурин хаях (мурих мэхээр өрсөлдөгчөө унагах) (шилжсэн утга) зам ташиж одох, замаасаа салж өөр газраар явах зам мурих (замаасаа гаран, өөр зүг явах) (шилжсэн утга) бусдыг хүчээр биш, арга ухаанаар дийлэх мурин дийлэх (ухаанаараа дийлэх), мурин чадах (аргаар чадах).
муруйдах [үйл үг] хэтэрхий муруй болох, хэтэрхий муруй болсноос тохиромжгүй болох.
муруйх [үйл үг] шулуун биш, тахир болох нуруу нь муруйх (нуруу нь бөгтийн тахийх), ам муруйх (бага зэрэг муудалцах) (шилжсэн утга) хазайх, гажиж явах зам муруйх (зам гажин явах, зорьж байснаасаа өөр газраар явах).
муруйц [үйл үг] байшин барилгын яс мод зэрэг нь гадны хүчний нөлөөгөөр муруйсан хэмжээ.
мурчганах [үйл үг] турьхан нарийн зүйлийн огцом, түргэн үргэлжлэн хөдлөх уруул амаа муруйлган байн байн хөдөлгөх мурчганан инээвхийлэх (уруул амаа муруйлган инээх), мурчга хийх (а.туяхан нарийн зүйлийн огцом, түргэн хөдлөх байдал б.уруул амаа янз бүрийн хэлбэртэй болгон хөдөлгөх).
мурчийх [үйл үг] муруй болох мурчийн инээх (уруул амаа мурчгар болгон инээх), мурчис хийлгэх (нүүр, царайгаа янз бүр болгон аашлах), мурчис хийх (нүүр царайгаа янз бүрээр хөдөлгөх) үрчгэр болгох (шилжсэн утга) уурлах.
мурчилзах [үйл үг] уруул амаа муруйлган элдвээр аашлах.
мутарлах [үйл үг] ихэс, дээдэс сүсэгтэн мөргөлтний зулайд гар хүргэн адислах гарын үсэг зурах.
муудалцах [үйл үг] хоорондоо хэрэлдэж, таарч тохирохгүй болох найзууд муудалцах (найз нөхөд хүмүүс бие биедээ муудах), муудалцан салах (хоорондоо хэрэлдээд салах), сайдалцах муудалцах (хоршоо үг) (эвлэрч эвдрэх), нартай байтал бороолно, найртай атал муудалцана (зүйр үг) (а.үүлгүй атлаа бороо орох б.эвсэг атлаа хэрэлдэх).
муудах [үйл үг] муу болох, хэтэрхий муугийн учир тохирохгүй болох гэрэл нь муудах (гэрэл муу байгаагаас юм хийх боломжгүй байх), өнгө нь муудах (өнгө муутай учраас нийцэхгүй байх), сурлага муудах (хичээлдээ тааруу, муу болох), мах муудах (мах үнэр орох), ногооны сөл муудах (нарны илч буурч ногооны шим муу болох), тэнгэр муудах (тэнгэр эвгүйрхэх), чанар муудах (чанар муу болох), сайдах муудах (хоршоо үг) (а.сайн муу болох б.бие тэнхээ дээрдэж дордох в.нэг эвлэрч нэг салах), муу хүн сэхээгүй, муудсан өвс шингүүргүй (зүйр үг) (муу зүйл гай тарих, хор болох) тэнхээ дор орох бие муудах (бие өвчин эмгэгт баригдах, бие дорой болох), нүд муудах (нүдний хараа муу болох, юм харахаа болих), муудвал ноён олон, мухардвал бэрх олон (зүйр үг) (ядарч зүдрэх үед дарлах хүн олон байх), муудахад нөхөр хол, үгүйрэхэд баян хол (зүйр үг) (ядарч зүдрэх үед нөхрийн ач тус үзүүлэх хүн ховор), муудсан ухна хотноос гарахгүй, муудсан ноён өргөөнөөс гарахгүй (зүйр үг) (бие тэнхээ дордон хол явж чадахгүй болох) эв эе эвдрэх ам муудах (эе эвдрэн муу хэлэх).
муужрах [үйл үг] ухаан мэдрэл алдах муужран унах (ухаан алдаж үхэтхийн унах), муужрах шахах (ухаан алдаж унах шахах).
муурах [үйл үг] түр зуур мэдээ алдах, ухаан алдах муурч унах (ухаан мэдрэл алдан унах), ээрэх муурах (хоршоо үг) (ихэд айн сандарч ярьж чадахгүй гацах).
муурчлах [үйл үг] мууртай адил төстэй зан байдал гаргах муурчлан дуугарах (мууртай төстэй дуу гаргах), муурчлан гэтэх (сэм гэтэн явах).
муутгах [үйл үг] улам муу болгох, доройтуулах махаа муутгах (махаа үнэр оруулах), бусдыгаа муутгах (ойр орчныхоо зүйлд нөлөөлөн муу болгох) бусдыг муулан ховлох хүн муутгах (хүнийг муулан ховлох).
муухайдах [үйл үг] хэтэрхий муухай болох, хэтэрхий муухай болсноос нийцэхгүй болох.
муухайрах [үйл үг] муухай болох тэнгэр муухайрах (тэнгэр эвгүйрхэх, хүйтрэх), дотор муухайрах (дотор эвгүйрэх).
муухайтах [үйл үг] муухай шинж илрэх.
муучлах [үйл үг] мууг нь ялгах, сонгох муучлан идэх (онд орохгүй муу малаа сонгон идшэнд хэрэглэх) муугаар үзэх доромжлон зовоох муучлан гадуурхах (муу үзэн гадуурхах), муучлан үзэх (дорд үзэх), муучлан тохуурхах (доромжлон тохуурхах), муучлан хэлэлцэх (муу гэж хэлцэх), муучлахад муу юм олон, магтахад сайн юм олон (зүйр үг) (сайнтай муутай байх), мууг бүү магт, сайныг бүү муучил (зүйр үг) (бодот байдлыг үнэнээр нь хэлэх хэрэгтэй).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.