Үйл үг

зуулах [үйл үг] олонтоо зуух гичий чоно бэлтрэгээ нэг нэгээр нь зуулж зөөдөг гэнэ. (ярианы үг, хэллэг)
зуулах [үйл үг] зуугаар гаргах, зууг нэг нэгж болгох зуулах их зоос үл олдох (зуугаар тоолох их зоос үл олдох).
зуулгах [үйл үг] зуун үмхүүлэх аяганы амсар зуулгах (ундалж хооллох) хавчуулах онь зуулгах (а.уурганы хугархайд ац гарган зүйж залгах б.годилын онийг нумын хөвчинд торгох) зуугдах нохойд зуулгах (нохойд хазуулах).
зуулгах [үйл үг] ахуй амьдрал залгуулах амь зуулгах (аж төрүүлэх).
зуульдах [үйл үг] зууль шүүрээр шүүх.
зуумайх [үйл үг] жуумгар байдалтай болох хүнийг дооглох мэт инээвхийлэх.
зуумалзах [үйл үг] жуумалзах зуумганах.
зууралдаан [үйл үг] ноцолдоон шийдвэрлэх, эцэслэхэд бэрхтэй болсон урт хугацааны тэмцээн, будлиантай зөрчил зууралдаан үүсэх (удаан хугацааны хутгалдаан үүсэх), зууралдаан байлдаан (хоршоо үг) (халз тулан удтал хийх хүч тэнцүү байлдаан).
зууралдах [үйл үг] шингэн юм хоорондоо авцалдах, авсаар салахгүй болох.
зууралдах [үйл үг] зэрэг зэргээр асан зуурах харилцан зуурах ам шүдээрээ зууралдах (хазаж үмхэн тавихгүй ноцох) хоорондоо ноцолдон тэмцэлдэх цэрэг зууралдан байлдах (цэрэг гардан тулалдаан хийх), ороолдон зууралдах (хоршоо үг) (а.хоёр урт юмны ороон мушгирах б.салахгүй барьцалдах) (шилжсэн утга) ажил үйлд баригдах ажилтай зууралдах (ажилтай ноцолдох).
зуурамлах [үйл үг] аливаа ажлыг зуурам болгох, дуусгалгүй дутуу хаяж орхих нэг нэгнээсээ зуурам хагацах.
зуурах [үйл үг] нунтаг үйрмэг юманд шингэн юм хольж хутган, найруулах гурил зуурах (хуурай нунтаг гурилыг усаар багсарч нухан хэвд оруулах), өтгөн зуурах (ус багатай багсран найруулах), шингэн зуурах (ус ихтэй найруулах).
зуурах [үйл үг] өвчин эмгэгийн хороор зажлуур булчин хэт агшсанаас ам, шүд ангайхгүй болох, гар хөших, атгаснаа тавихгүй болох шүд зуурах (эрүүний булчин хэт чангарснаас шүдний зуулт салахгүй болох) хайч, өрөлбө, бахь зэргийн хазаж хавчих юм ангайхдаа гажих хайч зуурах (хайчны ир ангайх дэлгэхдээ муу болох), хөрөө зуурах (хөрөө зуугдах) ямар нэгэн юм гацаж саатах хаалга зуурах (хаалга гацах), цоож зуурах (цоож гацаж хөшүүн болох) бариад үл тавих салахгүй байх гараас зуурах (гараас тас атгах, тавихгүй байх), хормойноос зуурах (хормойноос чаргууцалдах).
зуурмагжих [үйл үг] зуурам байдалтай болох.
зуурмаглах [үйл үг] зуурах, зуурсан болох, багсрах.
зуурмаглах [үйл үг] үйл явдлыг дуусварлахгүй, зуурам орхих, дутуу зуурам болгох.
зуурмагтах [үйл үг] холимог зуурмаг бүхий болох.
зуух [үйл үг] аливаа амьтны шүд, амаар үмхэх, хазах нохой зуух (нохой хазах, нохой урах), чоно зуух (чоно хазаж урах), аяганы амсар зуух (унд хоол идэж уух), араандаа зуух (муу санах, хорсол өвөрлөх) шүд, уруулаа хавсран нийлүүлэх тамхи зуух (амандаа тамхи үмхэх), хөмхий зуух (а.доод уруулыг хазах б.дургүйцэл илэрхийлэх, өш өвөрлөх), хэлээ хөндлөн зуух (а.биеэ барьж ярихгүй байх б.согтох), шазуур зуух (а.араагаа чанга хазаж, зуух б.тэвчих в.(шилжсэн утга) өшөө өвөрлөн занах шүд зуух (а.шүдээ чанга хазах, б.шийр зааж тэвчих, тэсвэрлэн гаргах, в.(шилжсэн утга) бусдад өшөө хорслоо хадгалах), явсан нохой яс зуух (зүйр үг) (зүгээр суулгүй явж, юм бүтээсэн хүн сайн сайхан амьдарна) өрөлбө, хазуур зэрэг багажаар хавчих, чимхэх зуурах хөрөө зуух (давирхай ихтэй нойтон мод хөрөөдөхөд хөрөөний ир зуугдаж даахгүй байх) (шилжсэн утга) хэмнэх зууж идвэл зуу хоног, цатгаж идвэл нэг хоног (зүйр үг) (юм хэдий элбэг байвч гамнахгүй бол амархан барагдана).
зуухлах [үйл үг] газарт зуух мэт нүх малтах, тогоолох (шилжсэн утга) цас мөсийг нүхлэх, цоолох мөс зуухлах (мөс цоолж загас барих), цас зуухлах (өвлийн цагт анчин зэрэг хээр гадаа яваа хүн, цас хөндийлөн малтаж орогнох), худаг зуухлах (худаг ухах), нүх зуухлах (нүх ухах, малтах).
зуучлах [үйл үг] зууч болох, зуучийн үүрэг гүйцэтгэх хувь хүн болон байгууллагуудын хооронд (хараал.) тогтоож өгөх зуучлах товчоо (байгууллага, хувь хүмүүст ямар нэг ажил, үйлчилгээ явуулах, бүтээгдэхүүнийг худалдан авах ба борлуулах зэрэг төрөл бүрийн үйл ажиллагааны харилцагч, хамтрагчаа олоход нь тусладаг байгууллага).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.