Үйл үг

ганцаардах [үйл үг] хань хамсаагүйдэж хүчин мөхөсдөх хань ижил, халуун бүлгүй болсны улмаас
ганцаарлах [үйл үг] хүнийг хань нөхөд, ижил даслаас нь салгах, ганцааранг нь тусгаарлах.
ганцаархах [үйл үг] ганцаар байх, зожиг зан гаргах, ганцаар буйгаараа түрээ барих.
ганцаарчлах [үйл үг] зөвхөн ганцаар байх ганцаарчилсан сургалт (ганцаар сургах сургалт), ганцаарчлан ажиллах (ганц биеэрээ ажиллах), ганцаарчлан уулзах (зөвхөн өөртэй нь уулзах) ад үзэн хажиглах, шоодох.
ганцдах [үйл үг] ганц болох, ганцын учир зохимжгүйдэх.
ганцлах [үйл үг] олон юмыг нэг тоотой болгох, ганц болгох.
ганших [үйл үг] хур бороо орохгүйгээс газар гандах төлөв байдалтай болох ганших төлөвтэй (гандах төлөвтэй).
ганших [үйл үг] амьтны яншин муухай дуугарах, гинших нохой ганших (нохой гаслах) (шилжсэн утга) үргэлж үглэсээр ад болох.
ганьхрах [үйл үг] сэтгэлээр унах, гуних, гансрах ганьхарсан сэтгэл (гансарсан сэтгэл), ганьхарсан харц (гунигласан харц), ганьхрах гуньхрах (хоршоо үг) (гансрах гуньхрах).
гарагтах [үйл үг] саа өвчин тусах.
гарамгайших [үйл үг] гарамгай шинжтэй болох.
гарангадах [үйл үг] гарангаар ан барих.
гарангатах [үйл үг] бага насны адуунд гаранга шүд ургах.
гарангатах [үйл үг] морь, луусын хамрын нүхний гадаад ирмэгт мөгөөрс ургах, гүентэх.
гарах [үйл үг] дотор, далд байсан юм гадагш шилжин байрлах, ил болох) будаг нь гарах (а.будаг нь арилах б.далд байсан будаг нь илрэх), баас гарах (а.хүндээр бие засах, өтгөн мөр үзэх б.(шилжсэн утга) машид айх в.үйл ажлын муу дутагдал илрэх), гадаа гарах (гадагш гарах), гэрээс гарах (а.гэр, хашаа зэргээс гадагш явах б.(шилжсэн утга) хадамд очих), салхинд гарах (цэвэр агаарт явах, зугаалах), эмнэлгээс гарах (эмчлүүлж дуусаад гэртээ харих), хотоос гарах (хотоос гадагш зайдуу явах), хөдөө гарах (суурин газраас гадагш явах), орох гарах (хоршоо үг) (тогтворгүй их хөдөлгөөнтэй байх, нааш цааш явах),
гаргах [үйл үг] юмыг дотроос гадагш шилжүүлэх авдраас гаргах (авдар дотор байсныг гадна болгох), агаарт гаргах (агаар салхинд гаргах), буу гаргах (буу гарган ирж сүр дүүлэх), гараас гаргах (хийж буй зүйлээ бүрэн дуусгах), оруулах гаргах (хоршоо үг) (а.ямар нэгэн зүйлийг ил байлгах, далд хийх б.нааш цааш явуулах) явуулах бэлчээрт гаргах (бэлчээх), гадаадад гаргах (хил давуулан гадаад улсад явуулах), үдэж гаргах (үдэж мордуулах), хадамд гаргах (охиноо айлын бэр болгох) зайлуулах ажлаас гаргах (ажлаас халах), гаргуунд нь гаргах (зөнд нь орхих, хэрэгсэхгүй хаях), замаас гаргах (зам хазайлгах), золиосонд гаргах (золиос болгох), мах гаргах (чанасан махыг тогооноос гаргах), хүүхэд гаргах (амаржих), цэрэг гаргах (а.цэрэг явуулах б.гадаадын цэргийг эх орноосоо явуулах, зайлуулах) бичиг баримт үйлдэх өргөдөл гаргах (өргөдөл бичиж өгөх), баримт гаргах (баримт бичиж өгөх), баталгаа гаргах (юмыг нотолсон баримт бичиг бичих), гомдол гаргах (гомдол мэдүүлэх, гомдсоноо илэрхийлэх), тогтоол гаргах (асуудлыг шийдвэрлэсэн баримт бичиг батлах), зээл гаргах (тодорхой болзолтойгоор мөнгө зээлэх санхүүгийн үйл ажиллагаа) ямар нэг зан байдал үзүүлэх дүр гаргах (дүр үзүүлэх, дүр бий болгох), их зан гаргах (ихэмсэглэх) буй болгох, бэлтгэх, үзүүлэх бослого гаргах (эсэргүүцэн тэмцэх, зэвсэгт тэмцэл хийх), бүтээгдэхүүн гаргах (эд юмыг боловсруулан бэлэн болгох), гал гаргах (гал асаах), гэрэл гаргах (гэрэл асаах), дүн гаргах (дүгнэх), зогсоол гаргах (зогсоол бий болгох), зориг гаргах (зориглох), зүтгэл гаргах (идэвх зүтгэлтэй ажиллах), кино гаргах (кино үзүүлэх), маргаан гаргах (маргалдах), гүүний үрс гаргах (гүү барих үеэр хийдэг нэгэн зан үйл), морьд гаргах (морьдыг уралдах замд нь гаргах), ном гаргах (ном хэвлүүлэх), өнцөг гаргах (юманд өнцөг бий болгох), санал гаргах (санаснаа хэлэх), мөрөө гаргах (а.ул мөрөө үлдээх б.цагаан сарын шинийн нэгний өглөө тогтоосон сайн зүг лүүгээ явж жилийн ажил үйлсийн бүтэмжээ даатгах уламжлалт зан үйл), мэдээ гаргах (ямар нэг юмны тухай мэдээ бэлтгэх, мэдээлэх), идэвх гаргах (юманд мэрийх, санаачилга тавих), санаачилга гаргах (санаачлах), сонин гаргах (сонин хийж бэлэн болгох), сураг гаргах (сураг мэдээ олох, сураг дуулах), утаа гаргах (а.юмыг дутуу асааж май тавих б.(шилжсэн утга) айл гэр болох), үг хэл гаргах (өгүүлэл тавих), хожоо гаргах (хэн нэгийг хожих боломж бий болгох), худаг гаргах (худаг бий болгох, худаг малтах), хэвлэн гаргах (хэвлүүлэх), хээ гаргах (хээлэх, хээ тавих), шийдвэр гаргах (шийдэх), шөл гаргах (а.мах чанасан шөл уудлах б.хүнсэнд мал төхөөрөх), өрөө гаргах (өрөө бэлдэх) арилгах, байргүй болгох биеийн чилээ гаргах (биеийн чилээг арилгах, биеэ амраах), бээрээг гаргах (дулаацуулах), ёроолыг нь гаргах (а.бүгдийг нь дуусгах б.(шилжсэн утга) юмыг бүрэн илрүүлэх), цангаа гаргах (юм уух, ам цангахыг болиулах), ядаргаа гаргах (ядаргааг арилгах), алганы загатнаа гаргах (хүн алгадах, зодох), нүдний хор гаргах (хэсэгхэн хугацаанд унтаад авах, дуг хийх) бичиг үсэг унших, бичиг мэдэх бичиг гаргах (а.хуучир. бичиг үсэг мэдэх б.гадагш нь бичиг явуулах), үсэг гаргах хуучир. (үсэг мэдэх, унших) мал алах, нядлах, төхөөрөх идэш гаргах (өвөл, хаврын улиралд идэж хэрэглэх махаа бэлтгэж мал нядлах), мал гаргах (а.мал алах б.малыг хашаа байрнаас гаргах), хонь гаргах (а.хонь нядлах, хонь төхөөрөх б.хонио хашаанаас нь гаргах), хоол гаргах (а.идшинд мал алах б.чанасан хоолыг тогооноос нь гаргах), бөөр гаргахбөөрийг нь гаргах (а.мал төхөөрөх, мал нядлах б.хүн алах) ааглах, дийлдэхгүй болох тэнхээгээ гаргах (ааглах).
гардайх [үйл үг] дордойж дэрдийх.
гардах [үйл үг] юмыг өөрийн гар биеэр эрхлэн гүйцэтгэх гардан байлдаан (гар зэвсэг, нударгаар жанчилдан байлдах нь), хоёр гардах (юмыг хүндэтгэн хоёр гараар авах, өгөх), гардан гүйцэтгэх (өөрийн биеэр хийх), гардан байлдах (гараар сэлэм, жад барин тулалдах), гардан тулалдах (халз тулалдах), гардан хийх (өөрийн биеэр хийх).
гарзайх [үйл үг] гарзгар болох, хэрзгэр, туранхай дорой болох, горзойх.
гарзалзах [үйл үг] гарзгар юмны үргэлжлэн хөдлөх.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.