Ярианы үг, хэллэг

халтуурдах [ярианы үг, хэллэг] юмыг гадилж хийх, хааш яаш хийх, хийсэн болж оромдох.
ханхай [ярианы үг, хэллэг] шатрын тэрэг.
хармаалах [ярианы үг, хэллэг] халааслах, халаасандаа хийх (шилжсэн утга) хулгай хийх.
ховол [ярианы үг, хэллэг] мэргийн дөчин нэгэн чулуу ховол татах (дөчин нэгэн чулуугаар мэргэлэх).
ходий [ярианы үг, хэллэг] харь элгийн хүмүүс дотносож нөхөрлөх нь.
хойш орох юм [ярианы үг, хэллэг] (идэх юм), оонын хоёр эвэр шиг (хоёулхнаа), хоёрын хооронд хоргол цацаж, гурвын дунд гурил цацах (хоёр этгээдийн хооронд хутган үймүүлэх, муудалцуулах), хоёр чихнээс хойш орохгүй (амт муутай), хоёр хүний хооронд хов бүү
хонжиго [ярианы үг, хэллэг] хонго, өгзөг.
хөхрөө [ярианы үг, хэллэг] хөхрөлдөөн хоймрын хөхрөө хотонд дуулдах (цэцэн үг) (нууж хэлэлцсэн үг бусдад заавал мэдэгддэг).
хуйнрах [ярианы үг, хэллэг] хуйлрах.
хулигаан [ярианы үг, хэллэг] ёс бус танхай (этгээд үг хэллэг)
хулигаантах [ярианы үг, хэллэг] танхай, этгээд байдал гаргах.
хэний янаагүй [ярианы үг, хэллэг] (байгаа хүн цөмөөрөө, бүгдээрээ). хэн(г) (аялга үг) дургүйцэх үед хэлэх (аялга үг)
хэрэг явдалд илүү ихийг горилон зүтгэх зан хэнхэг амьтан [ярианы үг, хэллэг] (хэтэрхий зүтгэлтэй хүн), хэнхэг хүн бөө болох, хэнз хурга хуц болох (зүйр үг) (бурхангүй газрын бумба галзуурах гэсэнтэй утга нэг).
цаадуул [ярианы үг, хэллэг] цаана байгаа хүмүүс цаадуулаа дууд (цаана байгаа хүмүүсээ дууд).
цөөвөр [ярианы үг, хэллэг] цөөвтөр, цөөхөн цөөвөр адуу (цөөвтөр адуу).
цөчгөн [ярианы үг, хэллэг] өчүүхэн чөцгөр цөчгөн амьтан (өчүүхэн чөцгөр амьтан).
шаалайх [ярианы үг, хэллэг] шаглаж оёх.
шаалах [ярианы үг, хэллэг] шаглаж оёх, нэхэх тор шаалах (тор нэхэх).
шаар [ярианы үг, хэллэг] үлээж хий оруулсан бөмбөлөг шаар үлээх (бөмбөлөг үлээж хий оруулах), шаараар тоглох (хийлсэн бөмбөлгөөр тоглох).
шалам [ярианы үг, хэллэг] шалав, түргэн.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.