Шашны нэр томьёо

сэмбэрэм [шашны нэр томьёо] шарын шашны сүм хийдийн ёслолын хөгжим богд гэгээн, даа лам, ван ноёд зэрэг их ямба хэргэмтнийг угтах болон үдэхэд өмнө нь явах жагсаал хоёр гэсгүй бүдүүн шийдэм чирэн зам чөлөөлж, дараа нь хоёр гэвхүй хүж барьж, ард нь хоёр хүн бялар үлээж, ард нь хоёр хүүхэд бойпор барин сан тавьж, хамгийн ард нь үхэр бүрээтэй хүн явна.
сэнтэн [шашны нэр томьёо] шашны зан үйлийн ёслолд хэрэглэх бүрээ.
таван завсаргүй [шашны нэр томьёо] (бурхны номд зааснаар буян бүтээх хугацаагүйгээр үйлдсэн бөгөөд шууд тамд унах эцэг, эх, амраг хань, хувраг, архдыг алах таван нүгэл), таван билиг чанар (бусдын эрхийн, цагаан номын, хоёр үгүйн, үргэлжлэлээр мөнхөрсөн, сэтгэшгүйн билиг чанар), таван ухаан (дотоод ухаан буюу шашин, гүн ухаан, учир шалтгааны ухаан, дуун ухаан буюу хэл шинжлэл, урлахуй ухаан, тэжээхүй ухаан буюу анагаах ухаан), их таван ухаан (таван ухаан), бага таван ухаан (зохист аялгуу, илт өгүүлэх нэр, эвсүүлэн найруулахуй, одон зурхай, дууриан бүжиг), таван зүйл эмт ус (хий, шар, бадган, хавсарсан, хурсан өвчнийг арилгах монгол ардын усан эм), таван үүрд (хүний ханилцааны ёсонд журамлах таван зүйлийн ёс болох өршөөл, журам, ёслол, (мэргэн үг), бат тав), таван өнгө (улаан, хөх, шар, хар, цагаан), таван хүсэл (нүдэнд үзэгдэх сайхан өнгө, чихэнд сонсогдох яруу дуун, хамарт үнэртэх анхилам үнэр, хэлэнд мэдрэгдэх зөөлөн амт, сэтгэлд таалагдах сайхан санаа), таван нүд (таван нүд гаргасан нэг зүйл хээ угалз), таван зүйл эрдэнэ (алт, мөнгө, оюу, шүр, сувд), таван тариа (тутарга, шүлхий, нарим, буудай, буурцаг), таван нүдтэй тамга (өндөр гэгээн занабазар () зохиосон богд гэгээний сүргийн тамга), таван төрөлт (спортын нэр томьёо) (туялзуур жад, буудлага, гүйлт, усанд сэлэлт болон морь унаж саад давах зэрэг ордог олон улсын спортын нэг төрөл), таван саваагүй (сахлын чимхүүр, сам, чихний ухуур, шүдний чигчлүүр, хумс цэвэрлэх хэрэгслээс бүрдсэн зүүвч), таван тансаг (сайхан дүр, яруу дуу, сайхан үнэр, сайхан амт, машид зөөлөн), таван тансаг идээ (сүү, хужир, давс, ус, цай), таван халуун (гаа, бивлин, поваар, чинжүү, шанц энэ тавыг найруулан хийсэн нь), таван хошуу мал (адуу, тэмээ, үхэр, хонь, ямаа), таван цул (зүрх, уушги, элэг, бөөр, дэлүү), таван эрхтэн (сонсох чих, үзэх нүд, үнэрлэх хамар, амтлах хэл, хүрэлцэх бие), таван цэцэг (элэг, бөөр, уушги, зүрх, дэлүүний өвчнийг нүд гээд, чих, хамар, хэл, уруул дээр шинждэг монгол эмнэлгийн арга, элэгний цэцэг нүд, бөөрний цэцэг чих, уушгины цэцэг хамар, зүрхний цэцэг хэл, дэлүүний цэцэг уруул), айргийн тав (уралдааны морьдын эхний тав доторх барианы морь), арав тав (хоршоо үг) (тийм ч олон биш),
там [шашны нэр томьёо] шашны ёсонд гурван муу заяаны нэг, үхэгсдийн сүнсийг зовлон эдлүүлж тарчилгах газар тамд очих (шашны ойлголт ёсоор энэ насны муу үйлийн үрээр зовлон эдлүүлэгч оронд очих), тамд унах (тамд очих), тамын зовлон (хамгийн хэцүү аймшигт зовлон), арван найман там (шашны ойлголтоор хамгийн муу зовлонгууд), халуун там (арван найман тамын нэг, халааж түлэх зовлон), хүйтэн там (арван найман тамын нэг, хөлдөөж дааруулах зовлон), амь наана там цаана (маш их сандарч тэвдэх), тамын амьтан
тантарис [шашны нэр томьёо] тантра.
тарни [шашны нэр томьёо] самгарди хэлээр урьж унших их бага хэмжээний аливаа хүслийг бүтээхэд зориулсан номын нэр арвис тарни (буддын шашны гурван (нууц, арвис, тогтоол) тарнийн нэг ухааны тарни), тарни барих (тарни уншигч), тарни унших (тарнийг аялгуулан дуудах), тарни урих (тарни унших, бясалгах, тарни уншиж тарнийн хүч чадлыг дуудах), тарни шүтээн (а.тарнийн үндэс б.хуучир. хүний биеийн чухал хэсэг), тарнийн ёс (эртний бурхны шашны ухааны судар тарнийн хөлгөний үндэслэл бөгөөд тэр нь сэтгэлийн мөн чанар дээр суурилна, тарнийн увдис олж авсан дээд зиндааны мэргэдийн суралцах мөрийг хэлнэ), тарнийн мутар (бясалгалыг мутрын хөдөлгөөнөөр бэлгэдэх тарнийн ёсны зан үйл), тарнийн увдис (тарнийн ид шид, нөлөө), тарнийн сан (аливаа хүсэл санааг дом шившлэгийн хүчээр арилган зайлуулах цагаан домын тарнийн өв эдгээр нь аврах, хамгаалах, анагаах арилгах, тэтгэх хүч увдистай гэдэг), тарнийн утаст очир (тарни урихад нэг үзүүрийг очиртой холбон, бурхны өмнөх хумх дээр тавин нөгөө үзүүрийг гартаа барих таван өнгөөр алаглаж томсон утас), тарнийн хөлгөн (бурхны шашны махаяана хэмээх их хөлгөний номлол дахь нэг чухал салбар болох дандарын аймаг. судар тарни гэвэл судар дандар болно. тарнийн хөлгөн нь дотроо нууц тарни, үрийн тарни, аргын тарни, адис баригчийн тарни гэж хуваагдана), тарнийн хүрд (тарни бичиж ад зэтгэр зайлуулах зүйл, сахиус), аг тарни (хоршоо үг) (аливаа хүслийг бүтээхэд зориулсан ном).
тарнидах [шашны нэр томьёо] тарни урьж үлээх, адистидлах тарнидаж үлээх (тарни уншин үлээх, тарни шингээн үлээх) тарни унших.
тарнич [шашны нэр томьёо] шашны ёсны тарни урьж бүтээгчид, тарни бясалгагч.
тарничлах [шашны нэр томьёо] тарни уншиж бясалгах.
тахил [шашны нэр томьёо] бурхан номын шүтээний дээд зүйл, дээд цэцэг, дээд шүхэр, дээд үнэртэн, эрхи, хөгжим, утлага, зул, хөрөг зэрэг тахилд мөргөх (бие, сэтгэл, хэлээр мөргөл үйлдэх зан үйл) бурхан тахил (хоршоо үг) (хүний итгэж бишрэн шүтээн болгосон зүйл) шашны ёсонд тайх тавиглахад зориулан хэрэглэх идээ ундааны зүйл тахил өргөх (а.идээ будааны зүйлийг сүм хийдийн тахилд нэмэрлэх б.цацал өргөх), тахил тавих (өргөл, барьц тавих), найман тахил (бурхны шашны зан үйлтэй холбоотой найман зүйлийн өргөл шүхэр, бумба, загас, лянхуа, дун, өлзий, жанцан, хорол тахил), тахилын идээ (тахилд хэрэглэсэн идээ, ундаа), тахилын гэр (тахил үйлдэх гэр), тахилын өглөг (тахилд өргөх зүйл), тахилын цай (тахил өргөх цай), тахилын цөгц (тахил өргөх цөгц), тахилын ширээ (тахилд хэрэглэх ширээ, тахилын эд зүйлийг өрж тавих ширээ), цайны тахил (цайгаар өргөх тахил), цагийн тахил (тогтоосон цагт өргөх тахил), усан тахил (усаар өргөх тахил), алба тахил (албадан тахил өргөх нь), архин тахил (архиар өргөл өргөх), сан тахил (тахилгын утлага), балин тахил (хоршоо үг) (өргөл мөргөлийн идээ), тахил тавиг (хоршоо үг) (тайх тавиглах зан үйлд хэрэглэх эд зүйл, идээ будаа), тахил тавиглал (хоршоо үг) (бурхан шүтээнээ тахиж өргөн барьсан юм), тахил тавилга (хоршоо үг) (бурхан шүтээндээ өргөж барих зүйл), мөргөл тахил (хоршоо үг) (тахил өргөхийн зэрэгцээ мөргөн залбирах нь), тахил тавиг (хоршоо үг) (а.тахиж шүтэх, өргөж мөргөх явдал б.бурхан шүтээнд өргөсөн идээ ундааны зүйл), тахил
тойн [шашны нэр томьёо] (хуучир.) лам тойн хувраг (хоршоо үг) (лам) язгууртан гаралтай лам тойн болох (тайж язгууртай хүн лам болох).
тунраа [шашны нэр томьёо] шашны зан үйл гүйцэтгэхэд гүрэмчийн хэрэглэх, үхрийн эврээр хийж, үзүүрт нь хар хадаг уясан муу ад зэтгэрийн тарни урих зэмсэг, урих тунраа, хариулах тунраа, алах тунраа гэж гурван зүйл буй.
түй [шашны нэр томьёо] угаал түй өргөх (лам нар тэнгэр эзэгнэсэн бурхадад магтаал уншин, тахилч бумбатай рашаанаас толь руу дусаахад умзад өнгө өнгийн хадаг холбосон хивээр толийг арчих зан үйл), түйгүй ламд дүйгүй бэлэг, зүйгүй хүнд хувхай бэлэг (зүйр үг) (хүнд нь тааруулах).
түшид [шашны нэр томьёо] дүшид буюу бурхан тэнгэрийн жаргалант орон түшид тэнгэрийн газар (бурханы орон).
увади [шашны нэр томьёо] эрдэмтэн багш.
угаалга [шашны нэр томьёо] ном гүрэм уншуулан рашаалах засал хийлгэж ариутгах.
умзад [шашны нэр томьёо] бурхны шашны хурал хурахад аргил буюу бүдүүн хоолойгоор уншлага эхэлдэг тусгай тушаалтан умзад хоолой (аргил хоолой).
унзад [шашны нэр томьёо] хурал номын уншлага эхлүүлдэг бүдүүн дуутай лам унзад хоолой (бүдүүн хоолой).
үржинба [шашны нэр томьёо] үржингийн оронд мэндэлсэн ловон бадамжунай төвдөд анх үндэслэсэн бурхны шашны нэг чиглэлийн нэр, улааны (шашны нэр томьёо)
үсүмбад [шашны нэр томьёо] гэлэн болсон хүн.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.