Ургамал судлал
марил [ургамал судлал]
өнгө улаан, хэлбэр бөөрөнхий нэг зүйл жимс.
махирс [ургамал судлал]
улаан, хар жимсгэнэ бүхий өргөст сөөг, чонон хармаг.
махуа [ургамал судлал]
хүнс хоолонд хэрэглэдэг халуун орны нэг зүйл мод.
мимус [ургамал судлал]
буурцагтан овгийн өдлөг навчтай, чимэглэлийн цэцэг ичимхий өвс.
минжин сэрвэ [ургамал судлал]
(нэгэн зүйл зехимон, эмнэлэгт хэрэглэнэ), минжийн сор (ургамал судлал) (гол үндэс нь нарийн, хатахаараа бор улаан өнгөтэй болдог, бүх хэсгээрээ ширүүн цагаан үстэй бөгөөд зарим үсний нь уг бөөрөнхий товгор, навч нь цувран ургаж, бор, цагаан, хөхөвтөр бор цэцэг дэлгэрдэг, өндгөлжин хэлбэрийн хатуу жимстэй, үндэс болон бүхэл өвс нь эмийн найрлагад ордог олон наст өвс).
мис [ургамал судлал]
бөөрөнхийдүү, нарийхан хэлбэртэй, амт гашуун нэгэн зүйл жимс.
могойдаш [ургамал судлал]
шүхэртэн овгийн ургамал эмийн найрлагад ордог.
мод [ургамал судлал]
(мөнх ногоон тураг мод), шилмүүст мод (ургамал судлал) (навчит модноос ялгавартай шилмүүс бүхий мод), ялам мод (ургамал судлал) (навчаар нь хүр хорхой тэжээдэг, үрийг нь иддэг нэгэн зүйл мод), модоо барих (хоосрох, ядуурах), мод болох (мод шиг хатуурах, хөлдөх), модон өмд өмсчихсөн юм шиг (суухгүй хөшөө мэт зогсох байдал), мод толгой (гаанс), модны бүдүүн нь, махны тарган нь (зүйр үг) (модны бүдүүн том нь ашигтай, махны өөхтэй нь амттай), модны муу жодоо, махны муу зовлого (зүйр үг) (мод, махны хамгийн муу нь), ойн мод урттай богинотой, олон хүн сайнтай муутай (зүйр үг) (хүн бүхэн адил биш) түлээ мод хагалах (хөрөөдсөн модыг жижиглэх түлээ хагалах), мод хөрөөдөх (модыг хэрчим болгон огтлох, түлээ хөрөөдөх).
моёр [ургамал судлал]
можор.
можор [ургамал судлал]
иш, навч, цэцэг зэрэг нь гадирын жимстэй адил болоод жимс ихтэй, өнгө шар нэг зүйл жимс.
мойл [ургамал судлал]
монсны жимсгэнэ хүрэн, хар хөх өнгөтэй, түүхий үедээ ногоон, гашуун амттай боловч боловсорч гүйцсэн үедээ чихэрлэг амттай, зөөлөн жимс мойл түүх (монсны жимс түүх), мойл хар нүд (гялтганасан хар цөцгийтэй нүд).
монс [ургамал судлал]
мойл ургадаг, анхилмал цагаан цэцэгт мод мод өргөстэй боловч чавга нь амттай, монс яртай боловч мойл нь амттай (зүйр үг) (муу зүйлд сайн чанар бас байдаг).
мончор [ургамал судлал]
царсны үр, эмд орно.
морин шарилж [ургамал судлал]
(жижиг буурцаг сагс бүхий гашуун амттай, сэнгэнэсэн үнэртэй нэг наст өвс),
морины уруул [ургамал судлал]
(голч нэртэн овгийн ургамал, адууны уруул) морин мэлхий (амьтан судлал) (мэлхийтэй адил болоод бие нь нарийхан, өнгө нь орчноосоо нөлөөлж янз бүр болдог, махыг нь идэж болдог нэгэн зүйл том мэлхий), морин хулгана (амьтан судлал) (бэлчээрт хортой, хээр талд амьдардаг хулганын намын нэг зүйл том хулгана), морийг нь унуулах (хэрэг явдлын үйл явцыг улам түргэтгэх, дэвэргэх), морийг нь эмээллэх (алив юмыг хурдасгах), морь нохой мэт (эзэндээ үнэнч байдал гаргах), морь нь эмээлтэй (а.аян замд гарахад бэлэн б.хөзөр, даалуу зэргийг тоглоход хожлын бүх мод ирсэн нь), морин дэл дээгүүр (а.байнга морь унах б.(шилжсэн утга) ажил хэрэгт хөнгөн, хайнга хандах байдал в.(шилжсэн утга) хурдан, яаруу түргэн), морь дэлтэй сүүлтэй, хүн дээртэй доортой (зүйр үг) (эх зах, ёс журамтай байх), морь нь гундаж, дээл нь гандах (зүйр үг) (удаан хугацаагаар явах), морины сайныг унан байж мэднэ, хүний сайныг ханилан байж мэднэ (зүйр үг) (аливаа зүйлийг эдэлж хэрэглэж байж сайн мууг нь мэдэх), эр хүн зорьсондоо, эмээлт морь харайсандаа (зүйр үг) (хэлсэндээ хүрэх), могойг нарийн гэж бүү энд, хатгаж болох, морийг номхон гэж бүү энд, хайрч болох (зүйр үг) (няхуур, болгоомжтой байх), мод хэдий өндөр боловч үндэсгүй бол ургахгүй, морь хэдий хурдан боловч жолоогүй бол давхихгүй (зүйр үг) (аливаа зүйлд орчин нөхцөл хэрэгтэй) (зурхай судлал, зурхайн ухаан) сарны зурхайн арван хоёр эрхтний долоодахь жил морин жил (сарны зурхайн арван хоёр эрхтний доторх морь эзэлсэн долоодахь жил), морин сар (морь тохиох сар), морь өдөр (сарны зурхайн арван хоёр эрхтний доторх морь эзэлсэн өдөр), морь цаг (арван нэгэн цаг дөчин минутаас арван гурван цаг дөчин минут хүртэлх хугацаа) шагайны хавиргаар босгосон нэг тал нь, тэмээний эсрэг тал морь босгох (шагай хавиргаараа босох), морь уралдуулах (тоглоом) (шагайгаар морь уралдуулж тоглох монгол үндэсний нэг зүйл тоглоом) (шилжсэн утга) шатрын нэг бод мориор идэх (шатарт мориороо эсрэг айлын нэг бод эсвэл хүүг идэх), мориор нүүх (шатарт мориороо нүүх), өрөөлтэй морины өшгөлөн шаг (шатарт мориороо айлын ноёныг мадлах үед хэлдэг үг) (шилжсэн утга) том, их морин хонх (дүүжлүүр том хонх), морин шил (том шилэн лонх), морин тогоо (хорь, гучин хүний хоол цай хийх багтаамж бүхий том тогоо), морин шаваг (ургамал судлал) (шавгийн төрлийн нэг зүйл том бут), морин хүрэлзгэнэ (амьтан судлал) (үхэр хүрэлзгэнээс том, хар өнгөтэй нэг зүйл амьтан), морин шилүүс (амьтан судлал) (нас бие гүйцсэн шилүүс), морин шоргоолж (амьтан судлал) (хар өнгөтэй том шоргоолж), морин хараацай (амьтан судлал) (хараацайтай адил болоод маш том нэг зүйлийн шувуу),
мохдой [ургамал судлал]
ноцоргонотон овгийн нэг наст ургамал, жижиг цэнхэр цэцэгтэй, туяхан дэлбээ иштэй, гонзгой навчтай, хад чулууны сүүдэрт ургана.
мохоор [ургамал судлал]
тамхины ургамал, азуй.
мөгт [ургамал судлал]
гавирын язгуурын холтос, хальс нь эмд ордог багавтар тураг мод.
мөнгөн хөвөөр өвс [ургамал судлал]
(цэцэг нь навчны өвөрт ургадаг, нэг наст өвс), мөнгөн цацагт (ургамал судлал) (бут бутаар ургадаг, ялам модны навчтай адил навчтай цагаан өнгөтэй, найман хэлтэстэй, тоорцгоос нь нарийн түрүү ургадаг нэгэн зүйл цэцэг), мөнгөн загас (амьтан судлал) (мах нь маш амттай, уртаараа сөөм илүүхэн, ус хөлдсөн хойно гол нуураас олддог нэгэн зүйл загас), мөнгөн ус чимхүүрт үл баригдана, газрын зэрэглээ хөөж үл гүйцэгдэнэ (зүйр үг) (болж бүтэхгүй зүйл), мөнгөн толгой биш мөгөөрсөн толгой, мөнхөрдөг толгой биш өнхөрдөг толгой (зүйр үг) (бат бөх зүйл биш хэврэг).
мөөг [ургамал судлал]
цэцэг, навчгүй, шүхэр мэт малгай, бөөрөнхий баганан хэлбэртэй иш бүхий, ой шугуй, хээр талд ургадаг, төрөл зүйлийн хувьд олон доод төрлийн ургамал хүнсний мөөг (утах, давслах, дарах зэргээр боловсруулж хүнсэнд хэрэглэдэг мөөг), цагаан мөөг (цагаан өнгийн нэгэн зүйл хүнсний мөөг), хар мөөг (хар элэгтэй нэгэн зүйл хүнсний мөөг), хурган мөөг (талын цагаан мөөгний нэгэн зүйл, маш жижиг, амт сайтай), хурган цагаан мөөг (ургаад удаагүй жижигхэн цагаан мөөг), хүрэн мөөг (иш нарийн бөгөөд хүрэн шүхэртэй нэгэн зүйл хүнсний мөөг) шар мөөг (модонд ургах шаравтар өнгийн нэгэн хүнсний мөөг), мөөгний толгой (малгайт мөөгний оройд байх шүхэр мэт зүйл), мөөгний бариул (мөөгний малгайнаас доош байдаг бөөрөнхий багана хэлбэрийн иш), мөөгний хүрээ (мөөг ургадаг дугуй буурь), мөөгний малгай (малгайт мөөгний ишний оройд байх шүхэр мэт зүйл), мөөгний шүхэр (мөөгний малгай), мөөгний салбан (мөөгний малгай дотор байдаг нимгэн ялтаснууд), мөөгний манан (хөглөрсөн их манан ийм мананд мөөг сайн ургадаг), мөөг дарах (мөөгийг хүнсэнд хэрэглэхээр нөөцлөх, давсалж хадгалах), мөөг түүх (ой, хээрээс мөөг цуглуулж авах), мөөг хүрээлэх (мөөг дугуй хүрээ үүсгэн ургах), мөөгөн утаа (атомын бөмбөгийн дэлбэрэлтээс гардаг мөөгөн хэлбэрт утаа), борооны дараах мөөг шиг (ямар нэгэн зүйл богино хугацаанд хэтэрхий олон болох), мөөгний хүрээнд мөлхөж, мөнгөний хүрээнд хахна (зүйр үг) (ховдог шунахай), мөөг шиг ургадаггүй, мөндөр шиг унадаггүй (зүйр үг) (ажил хэрэг өөрөө бүтдэггүй).