Түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо
их шавь [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
(богд хаант монголын жавзандамба хутагтын шавь), их засаг буюу их яса (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) (монголын эзэнт гүрний үеийн чингисийн гол ерөнхий хууль), сүхний их бие (сүхний хөвчин бие) талаас илүү хувь, хэсэг ажлын ихийг хийх (ажлын дийлэнхийг хийх), ихийг нь авах (голыг нь нугалах, ихэнхийг нь хийх) баян элбэг их модтой уул (мод элбэгтэй уул), их устай гол (ус элбэгтэй гол) зан ааль, бодол санааны дээгүүр, авд биш их зан гаргах (ихэмсэглэх, дээгүүр зан авир гаргах), ихийг бодох (өөрийн биеийг дээгүүрт тооцож авирлах), ихийг санах (ихийг бодох), их санасан газар гурван шөнө хоосон хонох (найдсан зүйл бүтэлгүйтэх), их амьтан (чадал мөхөс боловч зан ааль, санааны дээгүүр хүн), их үгтэй (бага балчир, нас залуу боловч хэрсүү үгтэй), их авгай залах (бүсгүй хүнийг золиос болгох, хөсөр цөлөх), их айлд очих (шоронд орох) хүн, юмын бусдаас давуу, дээд, хүндтэй их жолоодогч (аугаа жолоодогч) бие болон насаар илүү, насанд хүрсэн том, ахмад их насны морь (насанд хүрсэн, соёолонгоос дээших насны уралдааны морь), их нь ичиж, бага нь уйлах (зүйр үг) (халширч зовмоор юм болох хэцүү) хүний эшийн нэрийн урд орж насаар ах, илүү гэсэн хүндэтгэсэн утга бүхий нийлмэл нэр их авга ах (хамгийн ахмад авга), их нагац (насаар ахлах нагац), их бэргэн (ууган бэргэн), их хүү (ууган хүү), их гэр (өвөг дээдэс, эцэг эхийн гал голомт), ихийн шийр барих (томоотой хүн шиг явах) тоо, хэмжээгээр олон илүү их хүн цуглах (илүү олон хүн цуглах), их мал харагдах (нэн олон мал харагдах), их сар (зурхай судлал, зурхайн ухаан) (билгийн улирлын гуч хоногтой сар), их гарын баян (сүүхээтэй, танил олонтой, хөрөнгө чинээ сайтай хүн), их хөлийн (а.олон хүн цуглардаг б.их гарын их хөлийн баячууд (их гарын баячуд), их хөлийн газар (олны цугласан, хөл хөдөлгөөн ихтэй газар), их хөлийн зам (янз бүрийн хүн амьтан, машин тэрэг холхисон зам), их хөлийн хот (олон хүн аж төрөн суудаг хот), их хөлийн эр (авхаалж самбаагаараа олз ашиг олдог, хэлхээ сүлбээ олонтой, хөрөнгө чинээ сайтай хүн) ихэвчлэн үйл үгийн өмнө орж, маш, нэлээд, нэн, тун хэмээх хүч нэмсэн утга илэрхийлнэ их баярлах (нэн баярлах), их муу санах (маш муу санах), их удах (тун удах) нийлмэл үгийн эхэнд орж ирээд илүүгийн утга бүхий юм ба тооны нэр их наадам (урлагийн үзвэр, үзлэг зэргийг багтаасан олон нийтийн том баяр), их эмч (анагаах ухаан) (анагаахын дээд боловсролтой мэргэжилтэн), их дэлгүүр (төрөл бүрийн бараа бүхий дэлгүүр)амьтны зүйл ялгасан нэр их алаг бялзуухай (амьтан судлал) (хөмсөг зурсан адил болоод урт, шар тэрмийн адил өнгөтэй, сэвхтэй, өөр зуураа хэрэлдэх дуртай нэг зүйл бялзуухай), их бөхгөнө (амьтан судлал) (биеэр том нэг зүйл бөхгөнө), их хонгор галуу (амьтан судлал) (өнгө шар, бие шонхороос арай бага нэг зүйл шувуу) ургамлын зүйл ялгах нэр их малига (ургамал судлал) (халуун газар ургах, малига цэцэгтэй адил болоод хэлтэс их, өнгө цагаан, үнэр сайхан нэг зүйл цэцэг), их саадган цэцэг (ургамал судлал) (сийрэг шинэсэн ой, ойн зах, төгөлд ихэвчлэн ургадаг олон наст өвс, гол ишнээс том ягаан цэцэг гарна, үрээр үржихдээ удаан, вегатитив эрхтэнээр үрждэг, гэмтээх юмуу түймэрт өртвөл дахин ургадаггүй, дархан цаазтай), их туулайн бөөр (ургамал судлал) (хэмжээ галууны өндөг мэт их, амт туулайн бөөр мэт, агшааж идэх ургамал), их шар цэцэг (ургамал судлал) (навч нь тойрон ургаж доош сулдайсан, цэцгийн төрх хонх мэт, өнгө цагаан, улаан, ногоовтор олон янз, үзвэл уйтгар сэргэх хэмээн үздэг бут бутаар ургах нэг зүйл цэцэгт ургамал) (тооны нэр) тооны нэр их асрангуй (арвын тавин хоёр зэрэгтэй тооны нэр), их баясангуй (арвын тавин зургаан зэрэгтэй тооны), их бэлгэ тэмдэг (арвын дөчин хоёр зэрэгтэй тооны нэр), их дохио мэдэхгүй тоо (арвын дөчин зургаан зэрэгтэй тоо), их живаа тоосон тоо (арвын дөчин зэрэгтэй тооны нэр), их ингэмэл (арвын арван найман зэрэгтэй тооны нэр), их тэгш (арван тэгш буюу тавин найман оронтой тооны нэр), их маш дэлгэмэл (арвын арван дөрвөн зэрэгтэй тооны нэр), их наяд (арван наяд буюу нэг триллион), их нигүүлсэнгүй (арвын тавин дөрвөн зэрэгтэй тооны нэр), их онон одох (арвын гучин найман зэрэгтэй тооны нэр), их өвөр дээр (арвын хорин дөрвөн зэрэгтэй тооны нэр), их сайтар хүргэсэн (арвын тавин зургаан зэрэгтэй тооны нэр), их тэр бум (арван арван зэрэгтэй тооны нэр), их тунамал (арвын арван зургаан зэрэгтэй тооны нэр), их тийн болсон (арвын дөчин найман зэрэгтэй тооны нэр), их тэгш (тавин долоон оронтой тооны нэр), их үзэсгэлэнт гэрэлт (арвын гучин хоёр зэрэгтэй тооны нэр), их хаан удирдагч (арвын хорин зургаан зэрэгтэй тооны нэр), их хүчин нөхөр (арвын дөчин дөрвөн зэрэгтэй тооны нэр), их хүчин нүдэн (арвын тавин зэрэгтэй тооны нэр), их хязгаар үзэгдэл (арвын хорин найман зэрэгтэй тооны нэр), их хямралгүй (арвын хорин зэрэгтэй тооны нэр), их шалтгааны зүйл (арвын гучин зэрэгтэй тооны нэр), их эрхт (арвын гучин дөрвөн зэрэгтэй тооны нэр), их ялгаруулагч (арвын хорин хоёр зэрэгтэй тооны нэр).
ихэрс [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын эртний нэгэн аймаг.
квантун [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
бүгд найрамдах монгол ард улсад халдан довтолсон японы цэргийн харгис бүлэглэл квантуны арми (манжуурт байрлаж байсан японы цэргийн томоохон бүлэглэл).
кидан [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
зууны үед оршин тогтнож байсан монгол угсааны улс.
коминтерн [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
коммунист намуудыг нэгтгэсэн олон улсын байгууллага коммунист интернационал.
комсомол [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
зсбнхуын буюу бүх холбоотын эв хамт залуучуудын эвлэл, коммунистический союз молодёжи гэдгийг товчилсон нэр комсомолын гишүүн (коммунист залуучуудын эвлэлийн гишүүн).
лавран [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
зууны үед үүсгэн байгуулсан дорнод төвдийн шар малгайтны том хийд.
милитаризм [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
цэрэг дайны түрэмгий бодлого.
мэргэд [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
эртний монгол аймаг.
мянгад [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын нэгэн овгийн (нэр үг)
ноёхон [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
эртний монголын нэгэн овог.
нугалаатан [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
хэт их үзэл сурталжсан буюу нэг талын үзэл онолыг хэтрүүлэгч барууны нугалаатан (барууны талыг хэт баримтлагч), зүүний нугалаатан (зүүний талыг хэт баримтлагч).
ойрад [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын нэгэн овогтны нэр ойн ард дөрвөн ойрад (ойрадын доторх дөрвөн ястан болох торгууд, дөрвөд, өөлд, хошуудын ерөнхий нэр), ойрадын аялгуу (хэл шинжлэл)(ойрад монголчуудын ярилцдаг нутгийн аялгуу).
онниуд [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
өвөр монголын нэгэн аймгийн (нэр үг)
өрлүүд [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын эртний нэгэн аймгийн (нэр үг)
өтгөс [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
дөрвөн ээлжийнхээ тус бүрийн ахлагч хорчингууд.
сартуул [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын нэгэн овгийн (нэр үг)
согд [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
дундад азийн баян бүрдээр нутаглаж байсан эртний улс.
сөнөд [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
монголын нэгэн овгийн (нэр үг)
тайзу [түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо]
чингис хааны цол (угсаа залгамжлах хаант улсыг тулгар байгуулагч хаанд хожмоо олгох цол).