Тэмдэг нэр

да [тэмдэг нэр] их, том да буяар (хэмжээ томтой нэг зүйлийн амтат боов) (шилжсэн утга) нийслэл да хүрээ (а.их хүрээ б.хуучир. богд хаант монгол улсын нийслэл) хуучир. эрхэлсэн түшмэлийн доод зэрэг дарга, ахлагч, даамал, тэргүүлэгч да гэлэнмаа (тэргүүн гэлэнмаа), да лам (шашны нэр томьёо) (шашны хурлын захиргааны хэрэг эрхэлсэн албан тушаалтны хэргэм зэрэг).
даагиур [тэмдэг нэр] хөнгөмсөг, хийсвэр, дэгдгэнүүр хуугиур даагиур хүн (зан байдал тогтворгүй хөнгөмсөг хүн).
даамай [тэмдэг нэр] хуумгай биш, их даацтай, чамбай, даамгай даамай амраг (бүхнээс илүү дотно, үнэнч сайн амраг), даамай сайн (маш сайн, гойд сайн), даамай хурдан (гаргууд хурдан) нэн, маш, тун даамай гомдол (нэн ихээр гомдсон сэтгэл).
дааман [тэмдэг нэр] том ха(аялга)
даамгай [тэмдэг нэр] ир сайтай, даамтгай даамгай хайч (хурц иртэй, хайчлах чадвар сайтай хайч), даамгай хөрөө (иртэй хөрөө).
даамгай [тэмдэг нэр] юмыг өргөж даах, дийлэхдээ сайн, тэнхээтэй даамгай ат (хүнд ачаа тээдэг ат) тэсвэр хатуужилтай өл хоол даамгай (өлсөж, цангахад тэсвэртэй), хүйтэнд даамгай (жавар салхинд ажрахгүй) (шилжсэн утга) алдар нэр, үнэ хүндээ хүний ёсоор авч явч чаддаг юмыг чамбай сайн хийдэг хүн даамгай залуу (ажлаа нягт нямбай хийдэг залуу).
даамгай [тэмдэг нэр] нэвтрэн нэвчих, ус чийг дааварлах чанартай (шилжсэн утга) царай зүс, юмны өнгө эвгүйтэхдээ амарх(ангийн нэр томьёо)
даамгай [тэмдэг нэр] батлан хариуцахдаа чадамгай бусдыг даамгай (бусдын өмнөөс хариуцан үйлдэх, хариуцлага хүлээхдээ сайн).
даан [тэмдэг нэр] хэтэрхий, дэндүү даан бага (хэтэрхий бага), даан их (тун их), даан дэндүү (арай дэндүү), даан ч (а.нэн, тун, дэндүү б.арай ч в.харамсалтай нь, аргагүй л), даан ч аргагүйдэх (ямар ч аргагүй болох), даан ч алга (үнэхээр байхгүй), даан ч бага (дэндүү бага), даан ч дэндүү (үнэхээр хэтрүү), даан ч цагааны хиртэх нь түргэн, даан ч амрагийн салах нь түргэн (зүйр үг) (аливаа зүйл хэрээс хэтрэх нь зохисгүй), даан чиг (ярианы үг, хэллэг) (даан ч), даандаа (тэр тусмаа, тэгэхдээ, яваандаа), даан даандаа (хоршоо үг) (улам улмаа). даапаа(н) (нэр үг) элэг доог, даажин тохуу даапаа хийх (элэглэх), даапаан хийх (даажин тохуу хийх).
даараг [тэмдэг нэр] даарамхай, бээрэг даараг бээрэг (хоршоо үг) (хүйтэнд тэсвэр муутай, амархан даарч бээрдэг).
дааранги [тэмдэг нэр] бээрэг, даарамхай дааранги байх (амархан даардаг байх), дааранги бээрэнгэ (хоршоо үг) (хүйтэнд тэсвэргүй).
даваархаг [тэмдэг нэр] даваа гүвээ олонтой, нугачаа ихтэй.
давгинуур [тэмдэг нэр] ам түргэнтэй, санааны зоргоор хамаагүй ярьдаг хагархай хэнгэрэг давгинуур хүн (олон үгтэй яриа хүн) нохой хамаагүй юманд хуцах давгинасан ааш, зан байдалтай.
давжаа [тэмдэг нэр] бие махбодын өсөлт торнилт саатаж, улмаар нас биед хүрсэн ч ашиг шим бага байх бие бялдрын эмгэг давжаа биетэй (жижиг биетэй), давжаа алагдаага (амьтан судлал) (жижигхэн биетэй нэг зүйл алагдаага), давжаа мал (ердийнхөөс жижиг биетэй, өвчин эмгэг, ган зудыг тэсвэрлэхдээ муу болсон мал), давжаа төлөг (өсөлт муутай, атигар жижиг төлөг) (шилжсэн утга) жижиг, намхан давжаа хус (намхан жижиг хус).
давираа [тэмдэг нэр] унаж яваа унаагаа давирах дуртай, давьчаа давираа хүн (унаа морио байнга давирч явдаг хүн), давьчаа давираа (хоршоо үг) (байн байн давирдаг).
давирхайлаг [тэмдэг нэр] давирхай ихтэй давирхайлаг бодос (наалдамхай зунгаг бодос), давирхайлаг чанар (наалдамхай чанар) давирхайн шинж чанар бүхий давирхайлаг шаваас (а.нэлээд давирхай бүхий б.давирхай мэт наалдах чанартай).
давлагаат [тэмдэг нэр] давлагаа, долгио, цалгиа бүхий давлагаат нуур (усны мандал, хаялга нь ихээр цалгилсан нуур), давлагаат далай (ихээхэн давлагаа бүхий далай).
давлиун [тэмдэг нэр] зан байдал нь хэр хэмжээнээс хэтэрсэн, ихэмсэг сэхүүн давлиун ааштай (баян чинээлэг, эрх дархаар далайлгах зан), давлиун зан (давилуун ааш), давлиун санаа (эд баялаг, мэдлэг чадвар шалихгүй боловч дээгүүр явах хэтийдсэн хүсэл).
давруу [тэмдэг нэр] даварч аашлах, ахих зантай хэтрүү давруу загнах (хэт эрдэх, ихэд даврах).
давсархаг [тэмдэг нэр] давс ихтэй, давсаар элбэг шорвог давсархаг хоол (шорвог хоол), давсархаг цай (давс нь ихэдсэн цай), давсархаг шөл (нэлээд шорвог шөл).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.