Тэмдэг нэр

хулгар [тэмдэг нэр] хүн, амьтны чих хэвийн хэмжээнээс бага нь хув хулгар ишиг (хув ишиг), хулгар хүн (хув, жижигхэн чихтэй хүн), хулгар ембүү (дөчин лангийн ембүү) тарваганы өөр нэр хулгарын мах (тарваганы мах) (этгээд үг хэллэг) шоронгийн овгор.
хулжин [тэмдэг нэр] заль мэх гаргахдаа чадамгай, зусар хуйхар хулжин зан (зальжин зан).
хулман [тэмдэг нэр] амьтны чих жижиг, хулгардуу байдал хулман чихтэй хүрэн (хулгардуу, жижиг чихтэй, хүрэн зүсмийн морь).
хулслаг [тэмдэг нэр] хулс ихтэй хулслаг газар (хулс ихтэй газар) хулсархуу, хулс мэт, хулсны шинжтэй хулслаг ургамал (хулсны шинж байдалтай ургамал), хулслаг улаан цэгцүүхий (ургамал судлал) (туурын цэцэгтэй адил, таван хэлтэстэй, өнгө цайвар улаавтар, навч хулс модны адил мөнх ногоон бут мод буюу багавтар тураг мод), хулслаг төмс (ургамал судлал) (а.ээрүүл хэлбэрт бүдүүн үндэслэг иштэй, хавтгай тэвнэ хэлбэрт том навчтай, жижигхэн цагаан цэцэг дэлгэрдэг, цардуул ихтэй, чанаж идэх буюу цардуул гарган авч болох олон наст өвслөг ургамал б.уг ургамлын үндэслэг иш).
хулст [тэмдэг нэр] хулс бүхий, хулстай хулст нуур (хулс элбэгтэй нуур).
хулхаа [тэмдэг нэр] хулхах зантай шийдэмгий бус, эргэлзэн хойргоших з(ангийн нэр томьёо)
хулчгар [тэмдэг нэр] аймхай, зүрх зориггүй аймхай хулчгар амьтан (аймхай болоод зүрх зориггүй амьтан) цог жавхлан, сүр сүлдгүй, зэвхий хулчгар цагаан гурил (өнгө муутай, чанаргүй гурил), хулчгар цагаан царай (цог жавхаагүй, хувхай зэвхий царай).
хумбагар [тэмдэг нэр] сав суулга зэргийн амсар, ирмэг нь дотогш хөмийсөн байдал хумбан хумбагар аяга (амсар ирмэг нь дотогш хөмгөр аяга), хумбагар тогоо (хумбан хэлбэртэй тогоо), умбагар хумбагар (хоршоо үг) (юмны ам амсар нь умгар бага) жижиг бондгор биетэй мал амьтан хумбагар хурга (жижигхэн, бондгор биетэй хурга).
хумбан [тэмдэг нэр] хумбагар, цомбон хумбан тогоо (цомбон хэлбэртэй тогоо), хумбан туурай (хумбагар, цомбон хэлбэртэй туурай), хумбан цулдам уул (хумбан хэлбэртэй цулдам уул),
хумигар [тэмдэг нэр] сав суулга зэргийн ам амсраараа дотогш хумийсан байдал хумигар амсартай аяга (амсар нь дотогш хөмийсөн хэлбэртэй аяга) юмны зах хөвөө дотогш атирсан, хумирсан байдал хумигар арьс (хөвөө, зах нь дотогш атирсан арьс).
хундан [тэмдэг нэр] нүүр, толгой болон биед өөр өнгө холилдоогүй цул цагаан хонины зүсэм хундан цагаан хонь (цул цагаан зүсмийн хонь) (шилжсэн утга) өөр өнгөтэй холиогүй цулгуй цайвар өнгө хундан шар (цулгуй шар өнгө), хундан улаан (ягаан улаан, цайвар улаан өнгө).
хунт [тэмдэг нэр] хун шувуу бүхий хунт нуур (хун шувуутай нуур).
хунхар [тэмдэг нэр] хонхор хотгор хунхар дээвэр (хотгор дээвэр).
хунчир [тэмдэг нэр] өөрийн эд хогшилдоо хэтэрхий хайртай, шинжгүй харамч зан байдалтайг нь хунчир гартай хүн (харамч хүн).
хур [тэмдэг нэр] удаж, хуримтлагдсан юм хур азарга (а.азарга тавьсан цагаас биед нь гар хүрээгүй эмнэг азарга б.хур дэлтэй азарга), хур аргал (тухайн жилдээ түлж бараагүй үлдсэн аргал), хур баян (үе улиран хуримтлуулж цуглуулсан эд хөрөнгөтэй хүн), хур бэлчээр (а.ерөөс мал ороогүй нөөц бэлчээр б.жилийн жилдээ нөөцтэй байдаг бэлчээр), хур гуниг (удаан хугацааны гуниг), хур дэл (а.морь малын мундааны орчмын хяргаагүй үлдээсэн хэсэг б.хяргалгүй жил өнжүүлсэн дэл), хур таргатай мал (удаан хугацаагаар унаж эдлэлгүй таргалуулсан мал), хур өвс (урьд жил нь хэрэглээгүй өнжмөл өвс), хур орох (а.мал сүрэг хур таргатайгаар онд орох б.бороо цас орох), хур салаа (элэгдсэн модноос дахин ургасан, нарийн салаа мөчир), хур сонгино (тарьсан газартаа жил өнжиж ургасан сонгино), хур тавих (морь, унаа зэргийг хэдэн жилээр унаж эдлэхгүйгээр сүрэгт нь тавих), хур тарга (тарга алдалгүй онд орсон малын хуучин тарга), хур тариа (а.хуучин гуурснаас ургасан тариа б.жил удаан хадгалсан тарианы зүйл), хур хөрөнгө (олон жил хурааж цуглуулсан эд хөрөнгө), хур хүч (тэжээвэр малын жил өнжсөн тарга), хур цас (салхи, нарны нөлөөнөөс тусгаарлагдсан газарт, жилийн турш болон улирлын цасан бүрхэвч тогтдог хугацаанаас удаан хугацаагаар хайлдаггүй цас), хур чийг (бороо тасралтгүй орж байсан газрын хөрсний чийг), хур тарган эцдэггүй, хурга үр салдаггүй, баз тарган эцдэггүй, багын үр салдаггүй (зүйр үг) (хур хүч таргатай мал амьтан амархан эцэж, турдаггүй).
хураангуй [тэмдэг нэр] үг яриа, зохиол бүтээл зэргийн агуулыг, дэлгэрэнгүй биш, товч болгосон нь хураангуй дүн (товч дүн), хураангуй нийлмэл өгүүлбэр (хэл шинжлэл)(хоёр буюу түүнээс дээш энгийн өгүүлбэрээс бүтсэн өгүүлбэр), хураангуй өгүүлбэр (хэл шинжлэл)(зөвхөн өгүүлэгдэхүүн, өгүүлэхүүнээс бүтсэн өгүүлбэр), хураангуй хэмжээ (газрын хол ойрыг зурагт зохих харьцаагаар хурааж багтаасныг тодорхойлох шугам масштаб), хураангуй эмхтгэл (шинжлэх ухаан техникийн аль нэг салбарын эрдэм шинжилгээний нийтлэлийн товчлолыг агуулсан тогтмол хэвлэл), номын хураангуй (номын товчлол), утгын хураангуй (товч утга), үсгийн хураангуй (үгсийн товчлол), товч хураангуй (хоршоо үг) (дэлгэрэнгүй биш).
хургалжин [тэмдэг нэр] хурганы үс мэт буржгар хургалжин үс (хурганы үс мэт буржгар үс).
хурдан [тэмдэг нэр] түргэн хурдан алхах (түргэн явах), хурдан буу (түргэн сумалдаг, сум нь хол тусдаг буу), хурдан гүйх (түргэн гүйх), хурдан давхих (унаа тэрэг, морь малаар яаруу, түргэн давхих), хурдан ирэх (түргэн ирэх), хурдан морь (а.довтлоход түргэн холч нь бусад морьдоос давуу б.морины хурдны шинж нь бүрдсэн сайн морь), хурдан морины магтаал (наадамд айргийн тавд орсон бүх мордыг шүлэглэн магтаж хэлэх үг), хурдан морины хүүхэд (хурдан морь унаж уралдуулах хүүхэд), хурдан морины цол (улсын баяр наадамд түрүүлсэн моринд олгодог цол), хурдан морины шинж (хурдан морины удам угсаа, хэлбэр галбир, алхаа гишгээ, бие цогцсын дотоод олон өвөрмөц онцлог), хурдан хүлэг (хурдан морь), хурдан унаа (ярианы үг, хэллэг) (машин техник), хурдан унших (түргэн унших), хурдан хийх (бушуу түргэн хийх, гүйцэтгэх), хурдан ярих (түргэн ярих), хурдан гавшгай
хурдач [тэмдэг нэр] хурдан шаламгай, түргэч хурдач зантай хүн (юмыг хурдан түргэн хийдэг зантай хүн), хурдач морь (хурдан давхидаг морь).
хуримтай [тэмдэг нэр] хурим хийж байгаа хуримтай айл (хурим найр болж байгаа айл).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.