Тэмдэг нэр

сарчгар [тэмдэг нэр] хатуувтар юмны нимгэн хэврэг байдал цаас шиг сарчгар (цаас шиг нимгэн).
сарьдаг [тэмдэг нэр] тэсвэр муутай, хөнгөн долгин з(ангийн нэр томьёо) сарьс(ан) (нэр үг) зарим хоёр нутагтан, мөлхөгчид, шувуу болон хөхтний хөлийн хурууг холбосон нимгэн хальс сарьсан багваахай (амьтан судлал) (урд мөчний уртассан хуруудыг нь холбосон сарьсан далавчтай, хулгана мэт бяцхан, шөнө нисэж ялаа шумуулаар идэшлэдэг дэлэнтэн), санаа муут яван хатна, сарьсан багваахай наранд хатна (зүйр үг) (үйлийн лай эргээд өөрт тусна) нохой, чоно, үнэг зэрэг амьтны хамрын үзүүрийн үсгүй хэсэг сарьсан хамар (амьтны хоншоорны үсгүй, нимгэн арьстай хэсэг).
сарьст [тэмдэг нэр] сарьс бүхий галууны сарьст савар (галууны хөлийн сарвууг холбосон хальс мэт нимгэн арьс).
сахайх [тэмдэг нэр] сахлаг юмны багсайх, сагсайх зарим шувууны үс, өрвөлгөө сэгсийлгэн, жигүүрээ дэрэвхийлэн, толгой бөхийлгөн гүйх, авирлах азарган тахиа сахайх (азарган тахиа үс өрвөлгөө сэгсийлгэн авирлах). сахал (нэр үг)хүний уруул, эрүү, түүшинд ургасан үс битүү сахал (эрүү шанааг бүрхэн ургасан үс), борголжин сахал (хошуу тойрон битүү ургасан хууз сахал), живэр сахал (хүний дээд уруулын дээгүүр хоёр завжийг дарж үзүүр тийшээгээ этийж ургасан сахал), тачир сахал (богино, шингэн сахал), хирвэгэр сахал (өтгөн бөгөөд жигд зассан сахал), хууз сахал (шанаанаас эрүү хүртэл битүү ургасан үс), ширвээ сахал (нарийн, богино үс), сахлын ус (сахал хусахад хэрэглэдэг шингэн), сахлын хутга (сахал хусах хэрэгсэл), сахал үсэндээ дарагдах (а.царай алдах, өнгө зүсээ алдах б.(шилжсэн утга) ядарч туйлдах), сахал ургуулах (уруул, эрүү, шанааныхаа үсийг ургуулах), сахал тавих (сахлаа хусалгүй янзлан засч ургуулах), сахал хусах (сахлаа иртэй багаж, хутгаар авах), сахлаа авах (эрүү, шанаа, уруул орчмынхоо үсийг авах), сахал самбай (хоршоо үг) (сахал үс), сахал үс (хоршоо үг) (хүн, амьтны толгой, уруул, эрүү, түүшин болон биед ургах үс), сахал санчигтай хүн (хэрсүү, томоотой хүн), сахалд наалдахгүй будаа (а.хаана нь ч хүрэлцэхгүй бага юм б.ялимгүй, бага зэргийн ашиг), сахал цайвч санаа нь завхай (цэцэн үг) (өтлөвч муу зангаа тавихгүй), сахал хөмсөг нийлэхгүй, санаа заяа таарахгүй (зүйр үг) (ертөнцийн явдал санаагаар болдоггүй), зарим амьтны эрүүний доорх туг үс болон ам орчмын сэрвэгэр тэмтрүүл ямааны сахал (ямааны эрүүнд ургасан урт үс), ургамлын нарийн саглагар үндэс өндөр иштэй өвслөг ургамлын угаас ургасан нарийн навч сонгинын сахал (сонгинын үндэснээс салаалан гарсан нарийн иш), буудайн сахал (буудайн түрүү), дэрсний сахал (дэрсний навч), хулсны сахал (хулсны цэцгийн тэнхлэг дээр нягт ургасан цагаан үс, хулсны толгой) гутал сөөхий зэрэгт дэвсэх өвс.
сахалт [тэмдэг нэр] сахал бүхий сахалт эр (сахал бүхий эр), сахалт яралж (амьтан судлал) (мөрөн голд төрдөг, эрээн биетэй, сахалтай нэгэн зүйл загас), сахалт цоохор (амьтан судлал) (өнгө ногоон, толгойдоо эвэр мэт туршуултай, нэгэн зүйл хорхой), сахалт хөх бух (амьтан судлал) (хөх бухтай адил хөл хар, хошуу шар, толгой цагаан, үелэн ургасан сүүлтэй, сахал бүхий нэгэн зүйл жижиг шувуу), сахалт тоодог (амьтан судлал) (эр тоодог).
сахлаг [тэмдэг нэр] мал, амьтны үс өтгөн, урт ургасан байдал өвс ургамлын нягт ургасан байдал сахлаг ногоо (өтгөн ургасан өвс ногоо), сахлаг өвс (өтгөн, урт ургасан өвс).
саяг [тэмдэг нэр] сайвар, зөөлөн жороо.
сийлбэрт [тэмдэг нэр] сийлбэртэй, сийлбэр бүхий. сийлбэрч(ин) (нэр үг) уран сийлбэр хийдэг хүн сайн сийлбэрч (сийлбэр хийхдээ сайн хүн).
сийлгэт [тэмдэг нэр] сийлбэр бүхий.
сийлмэл [тэмдэг нэр] сийлж урлаж хийсэн буюу сийлбэрлэн үйлдсэн юм сийлмэл шатар (сийлж хийсэн шатар), сийлмэл бар (мод, хулс, чулуун дээр сийлсэн хэв), сийлмэл эд (мод, чулуу, яс зэргээр урлаж сийлсэн эдлэл), сийлмэл бичгийн судлал (эртний үеэс үлдээсэн төрөл бүрийн сийлмэл бичиг, соёл, түүхийн судлалын нэг зүйл), сийлмэл цээж (сийлбэрлэж хийсэн цээж баримал).
сийлмэл [тэмдэг нэр] зай завсар гаргасан, сийчсэн.
сиймгэр [тэмдэг нэр] юмны маш нимгэн, нягт өтгөн биш, сийрэг сиймгэр эд (нимгэн, торон эд) нүдээ онийлгож сүүмийлгэсэн байдалтай харах нь.
сиймхий [тэмдэг нэр] юмны сийрэг нимгэн, гэрэлтсэн завсар зайтай нь сиймхий даавуу (нимгэн, нягт биш ширхэгтэй даавуу), сиймхий бөс (самбай даавуу), сиймхий үүл (сийрэг сарниу үүл), сиймхий хадаг (самбай хадаг), сиймхий сүлжмэг (нимгэн, торон сүлжээс), сиймхий боорцог (исгэсэн гурилаар хийсэн хөвсгөр, зөөлөн боорцог), сиймхий мөөг (ургамал судлал) (мөөгний салбан хөвсгөр, нягт биш), сиймхий цэцэг (ургамал судлал) (башгын язгуурын уртавтар дугуй навчтай, мөчрийнхөө оройд дэлгэрдэг цомхон баг цэцэгтэй олон наст өвс), сиймхий боловч гэр минь, сэгсгэр боловч ээж минь (цэцэн үг) (ямар боловч эцэг эх, гэр орон сайхан) юмны хоорондын завсар зай бутны сиймхий (бутны чөлөө), ойн сиймхий (ойн чөлөө), үүдний сиймхий (үүдний завсар зай), хавирганы сиймхий (хавирга хоорондын завсар), шүдний сиймхий (шүдний зай завсар) (шилжсэн утга) нууц далд юмуу өрсөлдөөн ихтэй ажил үйлийг гүйцэтгэхэд тохиромжтой үе, зай чөлөө сиймхий нь таарах (ажил хэргийг хийж гүйцэтгэхэд тохиромжтой үе тохиох), сиймхийг нь тааруулах (нууц далд юм уу, өрсөлдөөн ихтэй ажил үйлийг гүйцэтгэхэд тохиромжтой үеийг ашиглах).
сиймхийлэг [тэмдэг нэр] нимгэн, хөнгөн, сиймхий байдалтай алтан сиймхийлэг (ургамал судлал) (улбар шар өнгөтэй, гялтганасан сайхан цэцэг).
сийрэг [тэмдэг нэр] аруу таруу, энд тэнд сийрэг болгох (аруу таруу болгох), сийрэг тарих (тариа, ногоо зэргийг тарихдаа мөр хооронд нь нэлээд зайтай тарих), сийрэг өвстэй газар (тачир ургасан өвстэй газар), тачир сийрэг (хоршоо үг) (армаг тармаг, энд тэнд), нягт сийрэг (хоршоо үг) (аливаа зүйл, юмсын хоорондын зай хол болоод ойр байгаа нь) цөөвтөр өтгөн сийрэг (хоршоо үг) (а.нягт зузаан болоод аруу таруу байдал б.хүн амын нягтшил) нэхмэл эдлэлийн нэхээс хоорондын зай их (шилжсэн утга) ухаалаг сэргэлэн, тулгамдсан асуудлыг бачимдаж сандралгүй түргэн шийддэг хурц ухаантай сийрэг ухаантай (хурц, гүйлгээ ухаантай). сийрэгжил (нэр үг)сийрэгжих үйлийн (нэр үг)
совинч [тэмдэг нэр] зөнч, зөгнөн мэдэгч.
согсгор [тэмдэг нэр] сөөсгөр, соосгор согсгор сүүл (сөөсгөр сүүл), согсгор үс (сөөсгөр үс), согсог сагсаг хийх (согсгор зүйлийн үе үе хөдлөх), согсос согсос хийх (согсгор зүйлийн байн байн хөдлөх).
согсоот [тэмдэг нэр] согсоо бүхий согсоо мэт з(үйл үг)
согтонги [тэмдэг нэр] архи дарсанд халамцан ам халах байдал.
согтонгуй [тэмдэг нэр] нэлээд согтсон янзтай.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.