Нэр үг

аараг [нэр үг] жалга судаг, баржин сархиаг ихтэй газар аараг ихтэй (жалга судаг ихтэй), хар аараг (баржин сархиаг ихтэй газрын нэр).
аарах [нэр үг] аарах гаарах (хоршоо үг) (а.дэндэх, хэтрэх б.(шилжсэн утга) дэмий түйвээх, хэрэлдэн шуугих).
аариг [нэр үг] хуйхны атираа.
аарим [нэр үг] аарим заарим (хоршоо үг) (юмны хагарч бутарсан, үйрч яйрсан байдал).
аармаг [нэр үг] хальстай нь талхалсан сагагийн гурил.
ааруул [нэр үг] аарцыг зүсэж, базах зэргээр жижиглэж, хэв оруулан хатаасан цагаан идээний төрөл ааруул дэлгэх (ааруулыг дэлгэц дээр өрж, наранд тавих), ааруул ээзгий (хоршоо үг) (шүүж хатаасан цагаан идээ), ааруул хурууд (хоршоо үг) (хэсэглэж, зүсэж, хэв оруулж хатаасан том жижиг бүхий л төрлийн ааруул).
аархал [нэр үг] аархах үйлийн нэр, ааг омог.
аарц [нэр үг] тараг, айраг зэргийг буцалган ээдүүлж, шар сүүг нь шүүсэн цагаа аарц буцалгах (цагаа буцалгах), аарцан бололт (үр тариа, таримал ургамлын үр дутуу боловсорч чийг ихтэй байгаа үе), аарц болох (тамир тэнхээ барагдах).
аарцаг [нэр үг] хүн, амьтны хоёр сүүж, ууц ястай нийлж үүсгэсэн битүү ясан цагариг аарцаг яс (сүүж, ууцтай нийлж үүсгэсэн зангилаа яс), аранзлыг унавч аарцагт наалдахгүй, амттанг идэвч араанд шингэхгүй (зүйр үг) (аливаа сайхан юм мөнх биш) (шилжсэн утга) өрөлбө, хайч зэрэг багажны бариулын уулзвар хэсэг өрөлбийн аарцаг (өрөлбийн уг).
аасгалдай [нэр үг] эхээс дөнгөж төрөөд үс нь хатаагүй нойтон унага.
аахар [нэр үг] аахар шаахар (хоршоо үг) (ойр зуурын, жижиг сажиг), аахар шаахар бараа (жижиг сажиг бараа).
аахилаачин [нэр үг] аахилдаг зантай хүн (шилжсэн утга) дэврүүлэн хөөргөх зантай хүн (шилжсэн утга) дэгслэн давуулж хэлдэг хүн.
аахь [нэр үг] аахь уухьуухь аахь (хоршоо үг) (а.аахилан уухилан түргэн түргэн амьсгалах б.сандран бачимдах), аахь уухь болох (сандран бачимдах).
ааш [нэр үг] хүний зан авир, ааль ааш муутай (муу зантай), цэвэр ичимтгий ааш (эелдэг даруу зан),
аашлуур [нэр үг] өрөм, тос, тараг зэргийг нухаж, үр тарианы хомхруусыг үйрүүлж салгах зэвсэг, нухуур.
абжаа [нэр үг] онгон оршуулдаг удг(ангийн нэр томьёо)
ав [нэр үг] ан амьтныг олуул нийлж агнах үйлийн нэр ав дарах (ав хоморгын хүрээг дотогш хумин дайрах), ав зарлах (зүг зүгээс авын гал гарч, авын хөл хөдлөхөд харилцан авын дохио өгөх), ав тавих (а.ав хийх, ав эхлэх авын отгоос нэг нэгээр хоёр тийш илгээх б.авын хавх тавих в.(шилжсэн утга) гараг өвчин тусах), ав тарах (хоёр тийшээ ан ав хийж одох ав хийж дуусаад буцах), ав хийх (ан агнах), ав хоморго (овог хүрээ, нийтээрээ ан агнадаг арга), ав хураах (ан ав төгсч, гэр орны зүг одох), авын нохой (авд сургасан анч нохой), зээгт ав (дугуй байдлаар анг тойрон хашиж гөрөөлөх арга), чонын ав (чоно агнах ав).
ав [нэр үг] ав сав (хоршоо үг) (а.бага сага, аар саар б.хөнгөн хуумгай, тогтворгүй в.алдаг оног, хааяа г.ажил төрлийг түргэн шаламгай хийх нь), ав сав зантай (тогтворгүй, амархан хувирах зантай, гэнэт догшрох зантай).
аваа [нэр үг] аваа өгөө (хоршоо үг) (а.өгч авах ёстой зүйл б.өр авлагаа дуусгах тохироо в.(шилжсэн утга) харилцан адил тэнцүү байдал), аваа өгөө дуусах (өр авлагагүй болох).
аваар [нэр үг] осол, эндэл, аюул.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.