Эрдэс судлал
халтмар [эрдэс судлал]
нэг зүйл чулуу.
хас [эрдэс судлал]
хаш хас хатгуур (хас шигтгэж хийсэн, хас чулуугаар хийсэн гоёл чимэглэлийн зүйл), хасын туулай (ёгт нэр, ёгтлол) (сар), зээ хас (дээд зэргийн хас), хас чулууг ялгахгүй (сайн муу, зөв бурууг ялгахгүй), хас хатгуур цэцэг (ургамал судлал) (өндөр иштэй, нарийн шүхэр бүхий цагаан цэцэгтэй, үнэр анхилам долоогоны нэг төрөл)
хаш [эрдэс судлал]
өнгө янз бүр, гоёл чимэглэлийн зүйлд хэрэглэдэг эрдэнийн чулуу хаш соруул (хаш чулуугаар хийсэн соруул), хаш хөөрөг (хаш чулуугаар хийсэн хөөрөг).
хүдэр [эрдэс судлал]
үйлдвэрлэлийн ач холбогдол бүхий аливаа эрдэс бодос гарган авах боломжтой байгалийн материал, ашигт малтмалын хольцтой чулуу хүдрийн давхарга (хүдэр агуулсан чулуулгын үе давхарга), хүдрийн нөөц (ашиглахуйц нэгдэл бүхий бодос, бодосын хуримтлал), хүдрийн орд (газрын гадарга дээр болон хэвлийд байршилтай, төмөрлөг ашигт малтмалын хүдрийн бөөгнөрөл, хуримтлал).
хэрс [эрдэс судлал]
артай нэгэн зүйл ногоон хас чулуу.
цахир [эрдэс судлал]
цахиур, цэхэр цэгээн чулуу цахир чулуу (цахиур чулуу), цахир цагаан (хатуу цагаан чулуу).
цахиранцар [эрдэс судлал]
цахиур, хүчилтөрөгчийн нэгдлээс бүтсэн нэгэн зүйл чулуулаг.
циркон [эрдэс судлал]
боржин, сиенит шүлтлэг пегматит зэрэг чулуулагт тохиолддог, улаан хүрэн болон шар өнгөтэй эрдэс, цирконыг үнэт эрдэнийн чулуунд тооцох бөгөөд шаазан ваар, галд тэсвэртэй материалын үйлдвэрийн түүхий эд болгож ашигла(дагавар үг)
цэрд [эрдэс судлал]
цагаан цайвар өнгөтэй, тэнгисийн амьтдын шохойлог үлдэц дун, хясаа, наанги, элсний хольц оролцсон нэг зүйл тунамал чулуулаг.
чон [эрдэс судлал]
цайвар улаан буюу нал эрдэнэ мэт өнгөтэй нэг зүйл чулуу улаан мана монгол ардын туульсад чон хүрэн зээрд морь гэж гардаг нь цусан хүрэн зээрд гэсэн утгатай чон зээрд (цусан хүрэн зээрд зүсмийн морь), чон шигтгээ (улаан манан шигтгээ). чоно(н) (амьтан судлал) нохойн төрлийн сүүн тэжээлт махчин амьтан чоно алах (чоно авлах), чоно буудах (чоно агнах), чонон гутал (чонын арьсаар хийсэн гутал), чонон дах (чонын арьсаар хийсэн дах), чонон санаа (муу санаа), чонон хөнжил (чонын арьсаар хийсэн хөнжил), чонын бэлтрэг (чонын үр төл), чонын үүр (чоно бэлтрэглэж, нялх бэлтрэгээ агуулж, тэжээн бойжуулах газар, нүх), азарган чоно (эр чоно), өлөгчин чоно (эм чоно), чоно боохой (хоршоо үг) (хээрийн амьтан), чонын хөрвөш (бие халуу оргин загатнаж, хэсэг хэсэг бэлцрүү гарч гөвдрүүтэх харшил өвчин), чоно махнаас гарах (дадаж сурсан зангаа тавихгүй байх), чоно үүрэндээ өлзийтэй (өөрийн хүмүүс, танил талдаа өршөөлтэй хандах байдал), чоно хонь хоёр шигхонь чоно хоёр шиг (бие биеэ үзэж чаддаггүй), чонын амнаас гараад барын аманд орох (нэг аюулаас мултраад, улам их аюултай тулгарах), хонинд орсон чоно шиг (зэрлэг хэрцгий авирлах), хонио чоноор мануулах (мэдсээр байж, итгэлгүй хүнд юмаа найдаж орхих), хөгшин чоно (туйлын хашир, туршлагатай), чоно халтар (ургамал судлал) (үнэр сайхантай нэгэн зүйл зэрлэг ногоо, хүж болон үнэртэн хийхэд хэрэглэнэ), чоно яр (хүний нүүр зэргээр гарах улаан өнгөтэй яр), чонон хялгана (ургамал судлал) (нэгэн зүйл шивээт хялгана), чонын өргөс (ургамал судлал) (иш өндөр болоод өргөстэй, цэцэг хонгор зулын адил, нуга газар ургах, голгэсэртэн овгийн олон наст өвс), чонын сүүл (ургамал судлал) (бургасны адил навчтай, исгэлэн амт бүхий, түүхийгээр нь идэж болох нэг зүйл ногоо тэрэм), чонын төмс (ургамал судлал) (шар цэцэг бүхий нэг зүйл сараана), чонын хэл (ургамал судлал) (ноцоргонотон овгийн нэг төрөл, ханиалга дарах зэрэгт хэрэглэдэг, хоёр ба олон наст өвслөг хог ургамал), чонын элэг (ургамал судлал) (сондуутай, мойл мэт үр бүхий нэг зүйл бут, үрийг идэж болохгүй).
чун [эрдэс судлал]
цайвар улаан өнгөтэй нэг зүйл чулуу, чон.
чүн [эрдэс судлал]
эрих, шигтгээ зэрэг зүйл хийдэг, цайвар улаан, ногоон өнгөтэй, гэрэлд барихад тунгалаг болдог чулуу буюу эрдэс чүн хас (нэг зүйл улаан хас), чүн эрих (чүнгээр хийсэн эрих).
чүнчигноров [эрдэс судлал]
хуучин хөх оюу мэт авч их төлөв цайвар ногоон өнгөтэй, гэрэлд харахад шил шиг тунгалаг, цаанаа байгаа зүйлийг халхалдаггүй үнэт чулуу.
явар [эрдэс судлал]
бүдүүн мөхлөгт, барьцалдсан бат бэх цахиурлаг, хайрганцар чулуу явар газар (маш их элэгдэлд орсон газар).
явшир [эрдэс судлал]
нэг зүйл (эрдэс судлал)