Тэмдэг нэр
улаавар [тэмдэг нэр]
улаанд шар буюу хар хольцсон өнгө улаавар одончуу дээл (улаанд шар холилдсон өнгөтэй одончуу дээл).
улаан [тэмдэг нэр]
гал ба цус мэтийн өнгө улаан арьстан (европынхон америк тивд нүүдэллэн очихын өмнө тэнд амьдарч байсан уугуул оршин суугчид), улаан бэх (шунхыг талхалж, усанд хайлж цавуу холиод бэхийн адил дөрвөлжлөн хийснийг), улаан гэрэл (явахыг хориглосон дохионы авто машины замын гэрэл), улаан гол (а.харвах дүгрэг байны дунд байдаг улаан цэг б.хүн амьтны гол судал, амин гол, амин сүнс в.(шилжсэн утга) маш хайртай), улаан дарс (улаан өнгөтэй дарс), улаан мөнгө (зэс гууль зэргээр үйлдсэн зоос), улаан мөнгөний үнэгүй (а.үнэ цэнэгүй, б.хямдхан), улаан нүдэн гараг (одон орон судлал) (нарны аймгийн ертөнцийн нэгний нэр, ангараг), улаан нэлий (а.цус ихэд асгарсан, нялзсан нь б.мах, цус ихэд тархсан зэрэг), улаан нялай (цус болон цусны өнгөтэй зүйл, түүний ихэд тархсан байдал), улаан өндөгний баяр (христийн шашинтны хаврын баяр), улаан салхи (их шороо тоос дэгдээсэн хүчтэй салхи), улаан сам (буудайн гурилд бал хоршин зуурч цагаан самын ёсоор үйлдэж гахайн тосонд буцалгасан идээ), улаан ус (хонхор газар тогтсон бороо, хурын болон тогтоол ус), улаан хагсмал боорцог (жигнэсэн буудайн гурилд чихэр, нохойн хошууны ус хоршиж хайрсан идээ), улаан хоолой (бие бүтэц, анатоми) (залгиурыг ходоодтой холбосон гуурслаг эрхтэн), улаан бурхан (анагаах ухаан) (биеэр улаан бижрүү туурдаг халдварт өвчин), улаан хоормог (булингартсан их ус), улаан ёлхдос (анагаах ухаан) (цусан суулга), улаан цоохор болгох (хүний бичсэн зүйлийн алдаа мадаг, найруулгыг улаан балаар засаж цоохорлох), улаан шороо (хүчтэй салхи гарч нүүр нүдгүй шороо дэгдэх), улаан шуурга (цас бороогүй, шороо тавих их шуурга), ертөнцийн гурван улаан (аман зохиол) (жавартай тэнгэрийн хаяа улаан, жартгай хүний нүд улаан, жалганд ургасан сухай улаан), улаан бор (малын зүсэм, борд улаавтархан өнгө холилдсон), улаан зүр (зуны цагт зүр гөрөөсний өнгө улаавтархан харагдахыг), улаан зээрд (улаан зүсмийн адууны баахан улбар), улаан тарлан (үхрийн зүс улаан эрээн), улаан халтар (их бие хар бөгөөд завьж, шанаа, нүдний дээд этгээд, дөрвөн хөлийн шилбэ улаавтар нохойн зүсэм), улаан хонгор (хонгор зүсмийн адууны бяцхан улбар), улаан хүрэн (тэмээ, үхэр, хонь, ямааны зүс ба эд юмны өнгө улбар хүрэн), улаан хээр (хээр зүсмийн адууны баахан улбар), улаан цоохор (а.үхэр, хонь, ямааны зүсэм цагаанд улаан толботой буюу улаанд цагаан толботой б.бусад юмын улаан өнгөнд өөр өнгө буюу өөр өнгөнд улаан толбо бүхийг), улаан шарга (шарга зүсмийн адууны бяцхан улбар), хундан улаан (ягаан улаан), улаан данс (а.сайн юмны бүртгэл б.дэлхийн болон аль нэг улс, орон нутгийн ховордсон ургамал, амьтныг бүртгэн, аврах арга замыг зааж анхааруулсан албан баримт бичиг), улаан ногоон (хоршоо үг) (а.хоёр зүйл өнгө б.өнгө хослох), улаан голоо тасартал (амьсгал хураатлаа, үхэн үхтэлээ), улаан зээрд болох (баахан согтох, нэлээд халамцах), улаан хоолой (амь амьдрал, амь зуух), улааныг үзэж урвах, шарыг үзэж шарвах (зүйр үг) (өөрийн үзэл бодолгүй бусдыг аялдан дагах, бусдыг зусардах), улаан болжмор (амьтан судлал) (хошуу улаавтархан шар, хоёр зажуурт цагаан чандар сагсайн ургасан, жигүүр, сүүл улаавтархан, тэрмийн өнгөтэй боловч, цагаан чандар холилдсон нэг зүйл болжмор шувуу), улаан бор азарга (амьтан судлал) (улаан чандартай, хар бидэр бүхий нэг зүйл бялзуухай, богширго), улаан гарди (амьтан судлал) (байдал төлөв тахиатай адил, үс нь таван өнгөтэй гоёмсог сайхан нэг зүйл шувуу), улаан дэлбэ (амьтан судлал) (шүд нохойн шүдтэй адил, том нь гурваас дөрвөн тохой, хошуу ээтгэр нэг зүйл загас), улаан сарт тогшуурга (амьтан судлал) (их бие хэрээний адил, өнгө цох хар, толгойдоо улаан сартай нэг зүйл тогшуурга шувуу), улаан толгойт (амьтан судлал) (янз хитрүү бялзуухайтай адилхан, ар өнгө хөхөвтөрхөн, толгой улаан нэг зүйл бялзуухай), улаан туруу (амьтан судлал) (хошуу, сүүл хар, бие улаавтархан бараан нэг зүйл хэрээ), улаан хошуут хэрээ (амьтан судлал) (хэрээтэй адил болоод хошуу, хөл улаан, жигүүр, сүүл хар болоод урт, төрөлхийн намхан нэг зүйл шувуу), улаан хөл (амьтан судлал) (биеийн чандар үнсэн өнгөтэй, аньсагын дээд талд цайвар шар чандар хөмсөгтэйгээ адил, шийр маш улаан нэг зүйл бялзуухай), улаан хүзүүт (амьтан судлал) (хүзүү улаан, хошуу хар, толгойдоо урт чандар бүхий, хүнийг үзэж дуугарахад чандар нь сагсайж босдог нэг зүйл шувуу), улаан цоохондой (амьтан судлал) (янз цоохондойн адил боловч ирвэс мэт бидэртэй, өнгө улаан, жил удвал ирвэс мэт болно, махаар идэш хийнэ), улаан лооль (ургамал судлал) (боловсорч гүйцсэн хойноо арьс нь час улаан өнгөтэй болдог идэшний таримал, амтлаг, шүүслэг ногоо), улаан лууван (ургамал судлал) (улаавтар үндэс бүхий таримал ногоо, амт гашуухан, үндсийг иднэ, навчийг мөн идэж болно), улаан манжин (ургамал судлал) (улаавтар өнгөтэй, том амтлаг үндэс бүхий идэшний таримал ногоо), улаан бударгана (ургамал судлал) (говь газар ургадаг бударганы нэг зүйл, өндөр нь метр хүртэл бий, иш, мөчир, найлзуур цайвар шар, зуны цагт жижиг ногоон навчтай, өвөл хатахдаа улаан болно, тэмээ иднэ, хатаж навчийг унасан цагт найлзуурыг адуу, үхэр бага зэрэг иднэ), улаан бургас (ургамал судлал) (уд мэт мод, бүдүүн нь эрхий хуруу хэр, өнгө улаан, навч нь бургасны навчнаас өргөн болоод урт, жимс нь ягаан, чөтгөрийн улаан бургас), улаан буудай (ургамал судлал) (янз буудайтай адил болоод өнгө баахан улаавтархан нэг зүйл тариа), улаан зандан (ургамал судлал) (халуун оронд ургадаг мод, чанар хатуу, өнгө улаан, жил удсан хойно өнгө нь хүрэн болно, модны судал зурдастай, жил удаагүйг усанд дэвтээж, юм будвал болно, бас эмнэлэгт хэрэглэнэ), улаан толгой (ургамал судлал) (чийгтэй нуга газар ургадаг, үетэн овгийн ургамал, залаа улаавтар, бүх төрлийн мал сайн иднэ), улаан тулам (ургамал судлал) (говийн уулсаар ургадаг тулам мэт том улаан цэцэгтэй өдлөг гонзгой навчтай олон наст ургамал), улаан түлээ (ургамал судлал) (голдуу цөл, заримдаг цөлийн бүсэд арваас тавин см өндөр ургадаг бут мөчир нь гялгар цайвар хальстай, үр зууван, үндсээрээ үрждэг бут ургамал, мал сайн иднэ), улаан
улаг [тэмдэг нэр]
нөр, шунал ихтэй, шунамгай хэтэрхий улаг хүн (маш их шуналтай хүн).
улайдаа [тэмдэг нэр]
улай үзээд юунаас ч буцахгүй болж хээгээ алдсан улайдаа тулсан хулгайч (улаандаа гарсан хулгайч, яахаас ч буцахгүй болсон хулгайч).
улайдмал [тэмдэг нэр]
нэгэнт улайдсан юм.
улайм [тэмдэг нэр]
улайх дөхсөн улайм цайм (хоршоо үг) (илэрхий шууд, ичихийг мэдэхгүй), улайм цайм гүжирдэх (огт оргүй гүжирдэх), улайм цайм гүтгэх (буруугүйг нь мэдсээр хэрнээ буруутай хэмээн хэлэх), улайм цайм дайрах (айж ичилгүйгээр шууд дайрах), улайм цайм зүтгэх (шууд зүтгэх).
улайрал [тэмдэг нэр]
мэрийн чармайсан байдал.
улайсмал [тэмдэг нэр]
нэгэнт улайссан юм улайсмал төмөр (хэт халж улайссан байгаа төмөр).
уламжлалт [тэмдэг нэр]
уламжлал бүхий, уламжлал болсон уламжлалт баяр (уламжлал болгон тэмдэглэдэг баяр, уламжлал болсон баяр), уламжлалт зан үйл (эртнээс дагаж мөрдөж тогтсон зүйл, уламжлан ирсэн зан заншил), уламжлалт ёс (эртнээс дагаж ирсэн ёс жаяг), уламжлалт анагаах ухаан (хүний эрүүл мэндийг хамгаалах, өвчнийг оношлох, эмчлэх, нөхөн сэргээх зорилгоор олон зуун жил хэрэглэж, үе дамжуулан хадгалсан, шинжлэх ухааны үндэслэл нь бүрэн тайлагдсан хийгээд зарим талаар тайлагдаагүй төрөл бүрийн хүн эмнэх арга), уламжлалт ёслол (уламжлал болгон хийдэг баяр, ёслол), уламжлалт зарчим (өв уламжлан ирсэн зарчим, хэвшсэн зарчим), уламжлалт соёл (эртнээс үүсэн эдүгээ хүртэл дамжин ирсэн үндэсний соёл), уламжлалт хэл зүй (эртнээс тогтон хэвшсэн хэл зүй).
улбаатай [тэмдэг нэр]
ул мөртэй холбоо сүлбээтэй сураг чимээтэй (шилжсэн утга) хийсэн бүтээсэн юмтай.
улбагар [тэмдэг нэр]
эд юмны яс чанар нь сул, улцгар, биегүй юм улбагар торго (биегүй, улцгар торго), тэнхэл тамир дорой, сул биетэй улбагар хүн (сул биетэй хүн), булбагар улбагар (хоршоо үг) (хүний бие султай, тэнхээ тамир дорой байдал) амт шимт муутай улбагар амттай хоол (амт муутай хоол, давс нь багадсан амтгүй хоол) норж дэвтээд унжийж лавтайсан байдал.
улбар [тэмдэг нэр]
улааны хувь оролцсон шар өнгө улбар бор (хүрэн улаанаас баахан буурай өнгө), улбар шар (бага зэрэг улаан туяа орсон шар өнгө), улбар туяа (улаавтар туяа), улбар аргуй (ургамал судлал) (иш богино болоод үсэрхэг, цэцгийн өнгө нь улбар хөх, нэг зүйл цэцэг), улбар бялзуухай (амьтан судлал) (улаан богширго шувуу) улбар шувуу (амьтан судлал) (а.хошуу хар болоод үзүүр нь матаастай, өд чандар улбар нэг зүйл шувуу б.хээрийн галуу).
улбар [тэмдэг нэр]
улаавтар.
улбас [тэмдэг нэр]
маш зөөлөн, хэмхдэг болсон юм улбас болох (маш зөөлөн болох, маш нунтаг хэмхдэг болох) маш яданги, дорой улбас болтлоо ядрах (маш их ядрах), улбас болтол нүдэх (их л жанчих) (шилжсэн утга) ахин дахин улбас болтол өгүүлэх (дахин давтан өгүүлэх).
улдуу [тэмдэг нэр]
улдсан байдалтай, улдах янзтай.
улжгар [тэмдэг нэр]
улхгар, улбагар, сул, дорой улжгар биетэй хүүхэд (бие султай хүүхэд), улжгар ястай эд (чанар муутай эд).
улиа [тэмдэг нэр]
улимтгай, байнга ульдаг улиа чоно (байнга ульдаг чоно).
улин [тэмдэг нэр]
чоно нохойн улимтгай шинж (муушаасан утга) чоно, нохой.
улингар [тэмдэг нэр]
өвс ногоо сахлаг ургах, зөөлөн хөрстэй газар улингар газар (сахлаг өвс бүхий хар шороон газар), улингар хөрс (хар шороо бүхий зөөлөн хөрс).
улинхай [тэмдэг нэр]
чоно, нохойны дандаа ульдаг з(ангийн нэр томьёо)