Амьтан судлал
цагаан ирвэс [амьтан судлал]
(бүхэл бие нь цайвар бор, хажуугаараа бүдэг хар бидэртэй, сүүл урт, хүйтэн оронд амьдардаг нэгэн зүйлийн ирвэс), цагаан тэмээ (амьтан судлал) (говь цөл, хээрийн бүсэд түгээмэл тархсан, бие бор, шар өнгийн хигтэртэй, хар алаг зүстэй, жижиг шавжаар хооллодог нэг зүйл аалз), цагаан могой загас (амьтан судлал) (өнгө шаравтархан, могойтой төстэй, хайрсгүй нэгэн зүйл загас), цагаан өтөг (амьтан судлал) (мөсөн далайн захаар орших өнгө цагаан, загас зэрэг далайн амьтныг барьж иддэг, нэгэн зүйл том өтөг арьс, мах ба өөхийг нь ашиглахын тул агнана), цагаан сэлүүрт халим (амьтан судлал) (далайн халимнаас багахан, зоо цэнхэр, хэвэл цагаан, цэнгэг усанд амьдардаг нэг зүйл халим), цагаан тогоруу (амьтан судлал) (өнгө цагаан, нүд нь цайвар шар, хошуу улаавтар, хөл улаан нэгэн зүйл тогоруу), цагаан тотиг (амьтан судлал) (хүзүүндээ шар чандартай, жигүүр сүүл нь хар боловч үзүүр цагаан, нэгэн зүйл шувуу), цагаан туулай (амьтан судлал) (чандага), цагаан үнэг (амьтан судлал) (өнгө цагаан, бие нь жирийн үнэгнээс арай бага, үс нь зун буурал, өвөл цагаан болдог, умард туйлд байдаг нэгэн зүйл үнэг), цагаан хорхой (амьтан судлал) (өнгө цагаавтар бөгөөд хавтгай, хүн, амьтны гэдэсний хөндийд шимэгчлэн амьдрах хорхой), цагаан хөмсөг (амьтан судлал) (а.шар цэгцгийгээс томхон, бие толгой улаавтархан, үргэлжлэн дуугарах нэгэн зүйл бялзуухай б.нүдний цэцгий нь улаавтархан, хөмсөг цагаан, хошуу харавтар, жигүүр эрээн, хөл нь шар, нэгэн зүйл бялзуухай), цагаан хилим (амьтан судлал) (бие урт, ар нь үнсэн хөх өнгөтэй, өвөр тал нь цагаан, ам их, богинохон хос сахалтай, хайрсгүй нэг зүйл загас, голдуу гол мөрөнд амьдарч, хаварт мөрний урсгалыг сөрөн явж өндөглөнө), цагаан хэрэм (амьтан судлал) (зүс цав цайм цэгээн нэг зүйл хэрэм, арьсаар нь хүрэм зэрэг хувцас хийнэ), цагаан чойрон (амьтан судлал) (хошуу, хөл урт, хүзүү, толгой улбар хүрэн, ар цээж нь боровтор, нуур намагт оршиж, загас жараахай, хорхой шавжаар хооллон амьдарна, өдийг нь гоёлд хэрэглэнэ), цагаан шаазгай (амьтан судлал) ( см. орчим урт биетэй, хошуу шовх, толгой хар, бие нь хөх саарал, жигүүр, сүүл нь цэгээн нэг зүйл шувуу, ихэнхдээ айлын ойролцоо амьдарч, модонд үүрээ засна), цагаан элгэт хараацай (амьтан судлал) (гэрийн хараацай), цагаан эрвээхэй (амьтан судлал) (өдрийн эрвээхэйн овгийн, цагаан шар, улаан шаргал, хар цоохор зүстэй, төөлүүр нь ногоон алаг, ихэнхдээ тачирхан хигтэрээр хучигдсан байдаг нэг зүйл эрвээхэй), цагаан ямуу (амьтан судлал) (урт нь дөрвөөс таван хуруу, өнгө цагаавтархан, бараан бидэртэй, хайрсгүй, мөрөн голд орших нэгэн зүйл жижиг загас), цагаан ятуу (амьтан судлал) (өвлийн цагт бие нь дун цагаан, хөлийн шилбэ, савар нь өтгөн өдөөр бүрхэгдэж, зун бор цоохор болдог, хад өндөр өвсөн дундуур хурдан гүйж аюулаас зайлдаг, дэлхийн сэрүүн бүсийн уулархаг нутаг, тундрт тархсан, монголд хөвсгөл, хэнтийн уулст байдаг, дунд зэргийн биетэй шувуу), цагаан гаа (ургамал судлал) (шаравтар үндэслэг иштэй, навч нь цувран ургадаг, цагаан, шаравтар цэцэг дэлгэрч, өндгөн хэлбэрт хонгорцог жимс суудаг олон наст өвслөг ургамал, иш, навчаар нь шаахай сүлжиж, үндэс нь эмд орно), цагаан галтас (ургамал судлал) (нэг наст жижиг мөчир нь навчтайгаа хамт ургадаг, ганц бэлгэт цэцэгтэй, өндгөлжин зууван буурцагтай багавтар тураг мод, мод нь чанар сайтай, навч мөчир нь эмд орно, буурцгаар нь будаг хийнэ), цагаан гоёо (ургамал судлал) (төмслөг маягийн махлаг үндэстэй, бөөрөнхий шар хүрэн эштэй, шар хүрэн навчтай, бор хүрэн цэцэгтэй, нэг наст өвслөг ургамал, бүхэл өвс нь эмд орно, бөөрний өвчин, өтгөн мөр хаагдахад ууна аргамжийн цэцэг), цагаан голт мод (ургамал судлал) (шулуун иштэй, ишнийхээ оройд багларан ургадаг том навчтай, жижигхэн цагаан цэцэгтэй мөнх ногоон бут, багавтар тураг мод, ишийн нь цагаан гол эмд орно), цагаан далдуу (ургамал судлал) (хувхайрсан царс зэрэг модонд ургадаг, цагаан өнгөтэй, жинхэнэ мөөгний нэг зүйл, шим тэжээл нөхөх, эм болгож хэрэглэнэ), цагаан даль (ургамал судлал) (өндөр ууланд ургадаг, цагаан цэцэгтэй нэгэн зүйл даль),
цагвар [амьтан судлал]
цаст ууланд орших нэгэн зүйл барс.
цагцгай [амьтан судлал]
бүргэдийн дэгдээхэй.
цагцхай [амьтан судлал]
шагшин дуугарах нэгэн зүйл шаазгай.
цад [амьтан судлал]
хавар эрт төрсөн х(ургамал судлал)
цалзгана [амьтан судлал]
өнгө ногоовторхон, намар сэрүүн цагт жиргэдэг нэгэн зүйл хорхой.
цана [амьтан судлал]
цагаан тогоруу.
цанцаахай [амьтан судлал]
шаазгайн өөр (нэр үг)
царгуул [амьтан судлал]
цагаан гургуул шувуу.
царцаа [амьтан судлал]
үнсэн саарал өнгөтэй, жигүүрийн нь дотоод тал улаан, нисэхдээ цар цар хийж дуугардаг нэг зүйл хорхой голио царцаа (хоршоо үг) (голио болон царцаа, исгэрэх болон цар цар хийсэн их дуу гарган хоршиход намрын шинж орлоо гэж үздэг), царцаа дэвхрэг (хоршоо үг) (хээрийн далавчтан шавж), царцаа нөмрөг (хоршоо үг) (царцаа болон нөмрөг).
царцаа [амьтан судлал]
(бие нь тавин есөөс жаран нэгэн миллиметр, олноор нүүдэллэдэг, таримал ургамлыг их хөнөөдөг, царцааны овгийн амьтан), элсэн цөл (элс манх бүхий ус ургамалгүй газар), говь цөл (хоршоо үг) (ургамал тачир сийрэг, ой модгүй, усгүй шахам хээр тал газар ба байнгын хуурай уур амьсгалтай байгалийн бүс).
царцаахай [амьтан судлал]
шавжийн анги, шулуун далавчтаны багийн нэг овог, жигүүр урт, хоёр сахалтай, зургаан хөлтэй нэгэн зүйл хорхой, төрөл зүйл олон зээ царцаахай (амьтан судлал) (тарианы үр иддэг нэг зүйл шавж), мин царцаахай (амьтан судлал) (тарианы голыг иддэг, хөдөө аж ахуйд хортой шавж мин эрвээхэй).
царь [амьтан судлал]
цаа буга. цас(ан) (нэр үг) өвлийн цагт агаарт усан талстууд бий болон улмаар газрын гадаргуу дээр буух агаарын тундас цас арилах (орж байсан цас зогсох), цас будрах (цас бага багаар хаялах), цас бургах (цас будрах), цас бургинах (цас будрах), цас лавсах (цас малгайлан орох), цас малгайлах (том том ширхэгтэй цас ихээр орох), цас нүдлэх (цас алаг цоог хайлж, газар цоохортох), цас орох (газрын гадаргуу дээр цавцайм унгарил ширхэгүүдээр тунадас буух), цас тогтоох (хөрсний чийгийн нөөцийг ихэсгэх, өвөлжиж буй таримлыг дулаалах зорилгоор тариалангийн талбай, бусад газарт цас хуримтлуулах), цас унах (өвөл цагт агаарын тунадас газарт унах, буух), цас хайлах (а.халуун дулаанаас цас гэсч, ус болох б.цасыг саванд хийж, зориуд хайлуулах), цас хаялах (цас бага багаар орох), цас хөрлөх (цас дагтаршиж хатуурах), цас хөртөх (цас хөрлөх), цас хунгарлах (цас хурж, далагнах), цас цоохорлох (цас нүдлэх), цас цэвэрлэгч (автомашин болон тусгай арал дээр суурилагдсан анжис, сойз зэрэг хэлбэртэй, автомашины зам, гудамж талбай, явган замын цас цэвэрлэх машин), цас шуурах (ширүүн салхи цасыг хуйрагнуулан үлээх), цасаар шуурах (цас салхины хүчинд дэгдэх, цасаар шавхуурдан шуурах), цасан бүрхүүл (газрын гадаргад үүссэн цасан хучлага), цасан зуд (ихээхэн цас орж, мал амьтан бэлчээргүй болдог байгалийн гамшиг), цасан нураг (уулын эгц хажуугаас нурах их цас), цасан шуурга (газрын гадаргын агаарын давхаргад салхиар туугдсан цасан ширхгийн урсгал), цасан цагаан (а.цас шиг цагаан б.цав цагаан өнгө), цасан чихэр (элсэн чихэр), цасанд идэгдэх (хөлдөлт, гэсэлт хосолж хүйтний эрч эрчимжсэн нөхцөлд цасан бүрхэвч чулуулгийг эвдлэн элээх явц), цасны найр (монголчуудын намар анхны цас ороход нутаг голоороо хийдэг уламжлалт зан үйл), цасны өрөмтөл (цасан бүрхэвчийн дээд талын нимгэн давхарга түр зуурын дулааралтаар хайлж царцсанаас үүсдэг мөст давхарга), цасны ус (цас хайлуулж авсан ус), цасны хил (хуримтлагдсан болон хатуу тунадас цас түүний хайлах, уурших хэмжээнээс илүү байдаг газар нутгийг ялгасан зааг), амны цас (зөвхөн хүний унданд хэрэглэхүйц бага цас), малын цас (мал идэж хүрэхүйц цас), цас зуд (хоршоо үг) (цас их орсноос хүйтэрч, малын өвс, бэлчээр хомсдох бэрхшээл), цас мөс (хоршоо үг) (хүйтний улиралд газарт буух агаарын тундас болон мөс), цас хяруу (хоршоо үг) (цан хяруу), ус цас (хоршоо үг) (а.агаарын чийг б.унд ус), үүл цас (хоршоо үг) (агаарт хуралдсан чийг, хүйтрэхээр доош буусан нь), бороо цас (хоршоо үг) (халуун, хүйтний улиралд газарт буух агаарын тунадас), цасанд үзүүрхэх (бэрхшээл зовлонг зоригтой туулан гарах), ус цас шиг (а.төлбөрөхгүй б.гаднын ямар нэг хэлээр чөлөөтэй ярих англиар ус цас шиг ярих (англи хэлээр чөлөөтэй сайн ярих), цасан бужирга (амьтан судлал) (европын хойд хэсэг, азид тархсан, хад чулуутай газар амьдарч, үүрээ хадны хавцалд засдаг нэг зүйл шувуу), цасан бургас (ургамал судлал) (зуувандуу гялгар навчтай, анхилам үнэрт цагаан цэцэгтэй бут мод), цасан лянхуа (ургамал судлал) (шулуун иштэй, хөрөөн шүдэт ирмэг бүхий дугираг навчтай, лянхуа цэцэгтэй адилавтар олон наст өвслөг ургамал, өндөр уул, хадны ан завсраар ургана, баг цэцэг нь эмд орно, эмэгтэйчүүдийн өвчнийг анагаахад сайн), цасан цэцэг (ургамал судлал) (шулуун гөлгөр иштэй, ёзоороосоо багларан ургах, өдлөг нийлмэл навчтай, цагаан баг цэцэг бүхий, жижиг жистэй, олон наст өвслөг ургамал), цасны хонь (амьтан судлал) (азийн зүүн хойд хэсэг, хойд америкийн баруун талаар уул хадтай газар байдаг, агнуурын, хос туруутан, нэгэн зүйл аргаль), цасны ямаа (амьтан судлал) (хойд америкийн баруун хойд талаар өндөр ууланд ой модны дээд захаас дээш цөөнөөр сүрэглэн нутагладаг, урт цагаан ноолууртай, том толгойтой, жижиг махир эвэртэй, тугалмайтныхан овгийн хос туруутан, нэгэн зүйл ямаа).
цахлай [амьтан судлал]
жигүүр урт бөгөөд хурц, голдуу цагаан зүстэй, хошуу нь хавчиг, хөл нь богино болоод дөрвөн хуруутай, өмнөх хоёр хуруу нь хөвөх холбоо бүхий, далай нуур, мөрний эрэг дагаж амьдардаг, төлөв загасаар хооллох, том, жижиг олон зүйл шувуу. цахлай (нэр үг)(мал эмнэлгийн нэр томьёо) малд тохиолдох, үс хэсэг хэсгээр халцран унадаг нэгэн зүйл өвчин тугалд цахлай гарах (тугалд цахлай өвчин тусах) (анагаах ухаан) хүний нүүрэн дээр гардаг цайвар толбо.
цондуул [амьтан судлал]
мод тогшин, хорхой түүж иддэг хар тогшуурга шувуу.
цоогондой [амьтан судлал]
мийтэй адил болоод өнгө бараан, бидэртэй, мий төрлийн нэг зүйл амьтан, цоохондой.
цоохондой [амьтан судлал]
дугираг бараан толботой, бор цоохор зүстэй, мийн төрлийн амьт(ангийн нэр томьёо)
цоохондой [амьтан судлал]
цоохор болоод бага амьтныг өхөөрдсөн нэр алаг цоохондой (алаг цоохор бяцхан амьтан), цоохондой хурга (бяцхан цоохор хурга).
цоохор цүрхээ [амьтан судлал]
(зэвэгтэй адилхан, бөрт хайрс бүхий нэг зүйл загас).
цорд [амьтан судлал]
зурамны зулзага.